Galaksilerin içindeki yıldız oluşum süreci iyi anlaşıldı, ancak şimdiye kadar galaksilerin eteklerinde yeni doğan yıldızların nasıl ortaya çıktığı ve geliştiği hakkında çok az şey biliniyordu. 8 Ocak’ta Amerikan Astronomi Derneği’nin 243. toplantısında gökbilimciler, bu uzak bölgelerde yıldız oluşumuna neden olan moleküler bulutları ilk kez gözlemlediklerini açıkladılar.


M83 galaksisinin uzak kenarı üzerinde yapılan bir çalışma, aşırı koşullar altında olağandışı yıldız oluşumunu ortaya çıkardı. Sarı renkle özetlenen bu alan, birkaç farklı cihazdan alınan verilerde gösterilmektedir. Bu son görüntü, beyaz çerçeveli moleküler bulutların yıldız oluşturan “kalplerini” gösteriyor. Kaynak: Jin Koda

Yaklaşık 18 yıl önce GALEX uydusu, galaksilerin eteklerinde birçok yeni doğmuş yıldız keşfetti; bu beklenmedik bir keşifti. Gökbilimciler bu yıldız oluşumunun koşullarını merak etmeye başladılar ve yıldız oluşumunun kaynağı olan moleküler bulutları aradılar ancak yakın zamana kadar uzak bölgelerde tespit edemiyorlardı.

Tipik olarak yıldız oluşumu, zamanla sıkışmaya başlayan zayıf atomik gazın çekilmesiyle başlar. Gazın yoğunluğu arttıkça atomlar moleküller oluşturmaya başlar ve moleküler gaz, yıldızları doğurabilecek bir ortam haline gelir.

GALEX uydusu 2005 yılında M83 galaksisinin eteklerinde yeni doğmuş yıldızlar keşfettiğinde, araştırmacılar onlara eşlik eden moleküler bulutları tespit edemediler ve bu durum şaşkınlık yarattı.

Araştırmacılar, Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Dizisi (ALMA), Çok Büyük Dizi (VLA), Green Bank Teleskobu (GBT) ve Subaru Teleskobu dahil olmak üzere çeşitli aygıtları kullanarak bu olguyu çözmek için ek gözlemler yaptılar. M83 galaksisinin eteklerindeki moleküler bulutların dış kabuklarının görünmez olduğunu ve gözlemlerin bu bulutların yalnızca küçük “kalplerini” tanıyabildiğini buldular.

Gökbilimcilerden oluşan bir ekip, M83 galaksisinin küçük bölgelerinde 23 ayrı moleküler bulut keşfetti. Bu, galaksilerin iç bölgeleriyle karşılaştırıldığında tamamen farklı görünmelerine rağmen, galaksilerin eteklerinde yıldız oluşturan bölgelerin varlığını doğrulamaktadır.

Bilim adamları, bu yeni gözlemlerin galaksilerin eteklerinde yıldız oluşumu süreciyle ilgili 18 yıllık bir bilmeceyi çözdüğüne inanıyor. Ancak bu çalışma aynı zamanda yeni soruları da gündeme getirdi. Moleküler bulutların keşfedildiği bölgede araştırmacılar, gözlemlenen moleküler gaz miktarına karşılık gelmeyen, alışılmadık derecede yüksek bir atomik gaz konsantrasyonu tespit edebildiler. Bu, bu anormal olgunun nedenlerini anlamak için yeni araştırmaları gerektirmektedir.



genel-22