Inouye Güneş Teleskobu tarafından üretilen yeni güneş görüntülerinin bir mozaiği yayınlandı ve teleskopun işletmeye alma aşamasındaki ilk operasyon yılında alınan güneş verilerinin ön izlemesi yayınlandı. Görüntüler güneş lekelerini ve sessiz Güneş özelliklerini içerir. Kredi bilgileri: NSF/AURA/NSO
Inouye Güneş Teleskobu’nun 1. Döngü gözlem penceresi sırasında elde edilen ilk verilerinin önizlemesi, güneş lekelerini ve sessiz Güneş bölgelerini gösteriyor
NSF’nin Inouye Güneş Teleskobu, Güneş’in güneş lekelerini ve sessiz bölgeleri gösteren yeni yüksek çözünürlüklü görüntülerini yayınladı. 2022’deki 1. Döngü operasyonları penceresi sırasında elde edilen görüntüler, teleskopun benzeri görülmemiş güneş ayrıntılarını yakalama yeteneğini vurgulayarak bilim adamlarının Güneş’in manyetik alanını ve güneş fırtınalarını anlamalarına yardımcı oluyor.
Ulusal Bilim Vakfı’nın (NSF) Daniel K. Inouye Güneş Teleskobu, dünyanın en güçlü yer tabanlı güneş teleskopunda sürmekte olan heyecan verici bilimin ön izlemesini yapan, Güneş’in sekiz yeni görüntüsünü yayınladı. Görüntüler, teleskopun birinci nesil cihazlarından biri olan Görünür Geniş Bant Görüntüleyici (VBI) tarafından elde edilen çeşitli güneş lekelerini ve Güneş’in sessiz bölgelerini içeriyor.
Inouye Güneş Teleskobu’nun eşi benzeri görülmemiş ayrıntılarla veri yakalama konusundaki benzersiz yeteneği, güneş bilim adamlarının Güneş’in manyetik alanını ve güneş fırtınalarının arkasındaki itici güçleri daha iyi anlamalarına yardımcı olacak.
Güneş’in alt atmosferi (kromosfer), Güneş yüzeyinin (fotosfer) üzerinde bulunur. Bu görüntüde, fotosferdeki kaynaklardan yayılan koyu, ince iplikler (fibriller) kromosferde görülmektedir – özellikle koyu gözenekler/umbral parçalar ve bunların ince yapıları. Bir gözenek, bir penumbra oluşturmak için koşulların karşılanmadığı bir manyetik alan konsantrasyonudur. Gözenekler, esasen yarı gölgeye sahip olmayan veya asla olmayacak güneş lekeleridir. Penumbra: Parlak ipliksi yapılarla karakterize edilen bir güneş lekesinin gölgesini çevreleyen daha parlak bölge. Görüntü Başlığı: Güneş’in Atmosferi ve Yüzeyindeki Gözenekler/Umbral Parçalar, Lifler ve Diğer İnce Yapılar PID: PID_1_16 Geniş Görüş Alanı: 30.720km x 30.720km. Kredi: NSF/AURA/NSO Görüntü İşleme: Friedrich Wöger(NSO), Catherine Fischer (NSO) Science Kredi: Juan Martínez-Sykora (Körfez Bölgesi Çevresel Araştırma Enstitüsü)
Bu görüntüde, güneş atmosferinin lifli doğası örneklenmiştir. Koyu, ince iplikler (fibriller) kromosferde her yerde bulunur. Parlak yapıların ana hatları, aşağıdaki fotosferde manyetik alanların varlığının imzasıdır. Bu görüntü, NASA’nın Parker Solar Probe ve ESA’nın Solar Orbiter ile koordineli bir gözlem kampanyası sırasında Inouye Solar Telescope tarafından yakalandı. Kredi bilgileri: NSF/AURA/NSO
Resimdeki güneş lekeleri, Güneş’in “yüzeyinde”, fotosfer olarak bilinen ve güçlü manyetik alanların devam ettiği karanlık ve soğuk bölgelerdir. Güneş lekelerinin boyutları değişir, ancak çoğu, daha büyük değilse de genellikle Dünya’nın boyutundadır. Karmaşık güneş lekeleri veya güneş lekesi grupları, güneş fırtınaları oluşturan parlamalar ve koronal kütle püskürmeleri gibi patlayıcı olayların kaynağı olabilir. Bu enerjik ve patlamalı fenomenler, Dünya’yı ve kritik altyapımızı etkileme potansiyeli ile Güneş’in en dıştaki atmosferik katmanını, heliosferi etkiler.
Bu görüntüde, yüzeyinde veya fotosferinde sessiz Güneş’in ince yapısı gözlemleniyor. Isıtıcı plazma, parlak, konvektif “kabarcıklar” (granüller) içinde yükselir, sonra soğur ve karanlık, taneler arası şeritlere düşer. Bu taneler arası şeritler içinde, manyetik alanın tezahürlerini veya imzalarını gösteren parlak yapılar gözlemlenir. Inouye Güneş Teleskobu, bu “küçük” manyetik unsurları çok detaylı bir şekilde tespit etmeye yardımcı olur. Görüntü Başlığı: Sessiz Güneşin Güneş Granülleri, Tanelerarası Şeritleri ve Manyetik Öğeleri PID: PID_1_49 Geniş Görüş Alanı: 30.720km x 30.720km. Kredi: NSF/AURA/NSO Görüntü İşleme: Friedrich Wöger(NSO), Catherine Fischer (NSO)
Bir güneş lekesi, karanlık, merkezi gölgesi ve onu çevreleyen ipliksi yapıdaki kısmi gölgesi ile tanımlanabilir. Daha yakından bakıldığında, yakınlardaki şemsiye parçalarının varlığı ortaya çıkıyor – esasen kısmi gölgesini kaybetmiş bir güneş lekesi. Bu parçalar daha önce komşu güneş lekesinin bir parçasıydı, bu da bunun bir güneş lekesinin evriminin “son aşaması” olabileceğini düşündürüyor. Bu görüntü umbral parçaların varlığını gösterirken, bir penumbranın oluşma veya bozulma sürecini yakalamak olağanüstü derecede nadirdir. Umbra: Manyetik alanın en güçlü olduğu, güneş lekesinin karanlık, merkezi bölgesi. Penumbra: Parlak ipliksi yapılarla karakterize edilen bir güneş lekesinin gölgesini çevreleyen daha parlak bölge. Görüntü Başlığı: Umbral Fragmentler Bir Güneş Lekesinin “Son Aşamasını” Önerir PID: PID_1_22 Geniş Görüş Alanı: 30.720km x 30.720km. Katkı: NSF/AURA/NSO Görüntü İşleme: Friedrich Wöger(NSO), Catherine Fischer (NSO) Bilim Katkı: Jaime de la Cruz Rodriguez (Stockholm Üniversitesi)
Güneş’in sessiz bölgelerindeki görüntüler, fotosferdeki konveksiyon hücrelerini, sıcak, yukarı doğru akan parlak bir model sergiliyor. plazma (granüller) daha soğuk, aşağı doğru akan güneş plazmasının daha koyu şeritleriyle çevrilidir. Fotosferin yukarısındaki, kromosfer adı verilen atmosferik katmanda, küçük ölçekli manyetik alan birikimlerinin konumlarından kaynaklanan koyu, uzun fibriller görüyoruz.
Bir güneş lekesinin tam gölgesini yarı gölgenin bir ucundan diğerine geçen bir ışık köprüsü görülüyor. Işık köprülerinin, sonunda parçalanacak olan çürüyen bir güneş lekesinin başlangıcının imzası olduğuna inanılıyor. Işık köprüleri, farklı biçimler ve aşamalar alarak çok karmaşıktır. Bu yapıların ne kadar derinde oluştuğu bilinmiyor. Bu görüntü, dikkat çekici ayrıntılarla bir ışık köprüsü örneğini göstermektedir. Umbra: Manyetik alanın en güçlü olduğu, güneş lekesinin karanlık, merkezi bölgesi. Penumbra: Parlak ipliksi yapılarla karakterize edilen bir güneş lekesinin gölgesini çevreleyen daha parlak bölge. Resim Başlığı: Bir Güneş Lekesinde Yakalanmış Bir Işık Köprüsü PID: PID_1_50 Geniş Görüş Alanı: 30.720km x 30.720km. Kredi: NSF/AURA/NSO Görüntü İşleme: Friedrich Wöger(NSO), Catherine Fischer (NSO) Bilim Kredi: Tetsu Anan (NSO)
Bir güneş lekesinin gölgesini geçen bir ışık köprüsünün ayrıntılı bir örneği. Bu resimde güneş lekesini çevreleyen konveksiyon hücrelerinin varlığı da belirgindir. Sıcak güneş malzemesi (plazma) bu çevreleyen “hücrelerin” parlak merkezlerinde yükselir, soğur ve sonra konveksiyon olarak bilinen bir süreçte karanlık şeritlerde yüzeyin altına batar. Ayrıntılı görüntü, Güneş’in yüzeyindeki veya fotosferdeki karmaşık ışık köprüsünü ve konveksiyon hücre yapılarını göstermektedir. Işık köprüsü: Bir gölgeden diğerine bir tam gölge boyunca uzanan parlak bir güneş özelliği. Farklı biçimler ve aşamalar alan karmaşık bir yapıdır ve çürüyen bir güneş lekesinin başlangıcının imzası olduğuna inanılmaktadır. Umbra: Manyetik alanın en güçlü olduğu, güneş lekesinin karanlık, merkezi bölgesi. Resim Başlığı: Bir Güneş Lekesi Etrafında Görülen Konveksiyon Hücrelerinin ve Işık Köprüsünün Özellikleri PID: PID_1_29 Geniş Görüş Alanı: 30.720km x 30.720km. Kredi: NSF/AURA/NSO Görüntü İşleme: Friedrich Wöger(NSO), Catherine Fischer (NSO) Science Kredi: Philip Lindner, Leibniz-Institut für Sonnenphysik (KIS)
Yakın zamanda açılışı yapılan teleskop, gözlemevinin yavaş yavaş tam operasyonel yeteneklerine getirildiği bir öğrenme ve geçiş dönemi olan Operasyon Devreye Alma Aşamasındadır (OCP).
Uluslararası bilim topluluğu, bir Operasyon Devreye Alma Aşaması Teklif Çağrısı aracılığıyla bu aşamaya katılmaya davet edildi. Bu çağrılara yanıt olarak, araştırmacılar, belirli ve ayrıntılı bir bilim hedefi için teleskop süresi talep eden bilim teklifleri sundular. Bilimin geri dönüşünü optimize etmek için, mevcut gözlem süresi ile bu çok erken operasyonel aşamadaki teknik ihtiyaçlar dengelenirken, teklifler daha sonra bir teklif inceleme komitesi tarafından emsal değerlendirmesinden geçirildi ve bir Teleskop Tahsis Komitesi tarafından teleskop süresi verildi. Seçilen teklifler, 2022’de 1. Döngü operasyonları penceresi sırasında uygulandı.
Bu görüntü, fotosferdeki bir güneş lekesinin ince yapılarını gözler önüne seriyor. Güneş lekesinin gölgesinin karanlık, merkezi alanında, gölge noktaları olarak bilinen küçük ölçekli parlak noktalar görülüyor. Umbrayı çevreleyen uzun yapılar, penumbral filamentler olarak bilinen parlak başlı şeritler olarak görülebilir. Umbra: Manyetik alanın en güçlü olduğu, güneş lekesinin karanlık, merkezi bölgesi. Penumbra: Parlak ipliksi yapılarla karakterize edilen bir güneş lekesinin gölgesini çevreleyen daha parlak bölge. Görüntü Başlığı: Ayrıntılı Olarak Güneş Lekesi Gölge Noktaları ve Penumbral Filamentler PID: PID_1_27 Geniş Görüş Alanı: 30.720km x 30.720km. Kredi: NSF/AURA/NSO Görüntü İşleme: Friedrich Wöger(NSO), Catherine Fischer (NSO) Science Kredi: Rolf Schlichenmaier, Leibniz-Institut für Sonnenphysik (KIS)
Inouye Solar Telescope tarafından ESA’nın Solar Orbiter ile koordineli olarak çekilen bu görüntü, güneş atmosferinin fibril yapısını ortaya koyuyor. Atmosferde veya kromosferde, aşağıdaki manyetik ağdan yayılan ince, koyu plazma iplikleri (fibril) görülebilir. Parlak yapıların ana hatları, manyetik alanların varlığının imzasıdır. Resim Başlığı: Güneş Atmosferinin Lifli Doğası PID: PID_1_123 Geniş Görüş Alanı: 30.720km x 30.720km. Kredi: NSF/AURA/NSO Görüntü İşleme: Friedrich Wöger(NSO), Catherine Fischer (NSO) Science Kredi: Genel DDT Verileri
Yeni yayınlanan görüntüler, ilk Döngüden elde edilen verilerin küçük bir bölümünü oluşturuyor. Inouye Güneş Teleskobu’nun Veri Merkezi, verileri kalibre etmeye ve bilim adamlarına ve halka sunmaya devam ediyor.
Inouye Güneş Teleskobu Güneş’i keşfetmeye devam ederken, bilim camiasından daha yeni ve heyecan verici sonuçlar bekliyoruz – güneş sistemimizin en etkili gök cisminin muhteşem manzaraları dahil.