Dans leur nouveau podcast sur le changement climatique, les acteurs Carice van Houten et Sieger Sloot discutent avec des experts, des célébrités et des auditeurs de ce qu’ils peuvent faire pour le climat. Ils se portent également un regard critique sur eux-mêmes. « Si quelqu’un doit s’exprimer, c’est bien moi. »
Van de rode loper naar de A12: acteurs Van Houten en Sloot zetten zichzelf sinds een jaar op de kaart als klimaatactivisten. Beiden zijn actief bij Extinction Rebellion (XR) en hebben zich vaker uitgelaten over klimaatverandering. Ze lieten zich ook arresteren tijdens blokkades van XR. Eerder deed Van Houten mee aan een actie van Milieudefensie bij de Rabobank.
De twee maakten de podcast Eerste Hulp Bij Uitsterven, samen met ontwikkelingsorganisatie Cordaid. Die is bedoeld als een ‘spoedcursus klimaatverandering’. In zes afleveringen komen verschillende deskundigen aan het woord, die tekst en uitleg geven over de oorzaken en gevolgen van klimaatverandering. Van Houten: « Je kunt niet om de feiten heen. We hebben niet nog jaren om een beetje te lopen keuvelen. »
Van Houten en Sloot hopen mensen op een theatrale, toegankelijke manier te inspireren om zelf actie te ondernemen. Ze doen dat met de hulp van collega-BN’ers, zoals Bridget Maasland, Henry van Loon en Maxim Hartman. « Het heeft mij mentaal erg geholpen om dat gevoel van moedeloosheid om te zetten in actie », zegt Van Houten.
Is dit een activistische podcast?
Sloot: « Ja! Activisme bestaat in heel veel vormen: het is niet alleen maar op de snelweg gaan zitten, boos schreeuwen en met een vlag zwaaien. »
Van Houten: « Je bereik en creativiteit inzetten voor het klimaat is ook een vorm van activisme. »
Denk je dat jullie podcast meer kan bereiken dan de A12-blokkades?
Van Houten: « Ik denk dat alles naast elkaar moet bestaan. Er moeten mensen op een snelweg gaan staan, er moet nieuwe wetgeving komen, rechtszaken moeten worden gevoerd en grote bedrijven moeten worden aangepakt. Het is niet alleen maar die ene activist die vastgelijmd zit aan de snelweg. »
Carice, jij bent wereldberoemd. Voel je je verantwoordelijk door die bekendheid?
Van Houten: « Jazeker, dat heb ik heel erg. Ik vind dat als je privileges hebt in de zin van een groot platform, en je kúnt iets goeds bijdragen, dan moet je dat doen. »
Van Houten: « Dat is me echt overkomen. Eerst ben ik me helemaal doodgeschrokken. Ik zag hoe ongelijkheid doorsijpelde over de hele wereld. Alles stond ineens in verband met elkaar. En als je eenmaal het onrecht hebt gezien, dan zie je dat het op heel veel plekken bestaat. »
Eigenlijk werd je wakker geschud?
Van Houten: « Als met een plens koud water in mijn gezicht. Daar is Sieger ook verantwoordelijk voor, want die heeft me dat doen inzien. »
Hoe vertaalt dat gevoel zich naar jullie eigen gedrag? Carice, jij moet de wereld overvliegen voor je werk.
Van Houten: « Dat klopt, het grootste deel van mijn werk is in het buitenland. Ik probeer zoveel mogelijk de trein te nemen en zo min mogelijk te vliegen. Korte vluchten doe ik niet meer aan. Vroeger wel. Toen vloog ik zelfs naar Londen en Parijs. »
« Ik ben zeker hypocriet. Ik heb genoeg vlieguren gemaakt. Met terugwerkende kracht ben ik daar niet blij mee. Wel wil ik uit de lucht helpen dat ik drie keer per maand op en neer naar Australië zou vliegen. Dat is niet zo. »
Dus je hebt geen speciale deal met KLM (dat schreven meerdere roddelkanalen, red.)?
Van Houten: « Nee, maar ik heb wel ooit een soort abonnement gehad dat je eerder kon inchecken. Maar ik vlieg niet veel meer, dus wat heb je dan aan dat soort privileges? »
Sloot: « Iedereen die zich hard maakt voor het klimaat, worstelt met hypocrisie. Uiteindelijk is niet leven de enige manier om geen uitstoot te veroorzaken. Tja, dat lost het probleem ook niet op. Dat is een balans die je moet vinden. »
Van Houten: « Het grootste gedeelte van de wereld heeft nog nooit in een vliegtuig gezeten. Iedere Nederlander heeft automatisch honderd keer meer uitgestoten dan iemand in Soedan. Doordat ik deze privileges heb gehad, leidt dat ertoe dat ik ook meer verantwoordelijkheid heb. Ja, ik heb veel uitgestoten. Dus als iemand zich zou moeten uitspreken, ben ik het wel. »
Vous avez tous deux été souvent critiqués pour cela. Comment gérez-vous cela ?
Sloot : « Je pense qu’en tant que militant pour le climat, il faut avoir la peau dure. Oui, vous vous exprimez et vous pouvez ensuite vous attendre à une réponse. Sur les réseaux sociaux, on vous lance souvent des bêtises. Le gros avantage est que nous partageons le les faits et la science sont de notre côté.
« Les militants pour le climat sont vraiment passés à la loupe. C’est permis, mais je dirais : enquêtez sur le PDG de Shell, car c’est là que réside le pouvoir. Quelle influence ai-je ? Il est logique de remettre en question le pouvoir, pas les gens qui s’y opposent. »
Van Houten : « Je suis d’accord avec ça. Mais j’ai remarqué quand j’ai commencé à parler du climat – outre les tas de conneries qu’on m’a jetées sur le dos – qu’il y a aussi des gens qui se sentent plus libres de dire quelque chose à ce sujet. Parce que je suis moi aussi je suis hypocrite. »
Ce podcast est-il peut-être aussi une réponse à toutes les critiques ?
Sloot : « Nous acceptons ces critiques en partant du principe que tout le monde est hypocrite. Ce n’est plus un argument. Je pense que c’est un malentendu de penser qu’on ne peut pas se qualifier d’activiste parce qu’on a une voiture diesel. »
Van Houten : « Nous n’allons certainement pas juger les gens. Il n’est pas nécessaire d’être parfait avant de pouvoir agir. Vous pouvez aussi agir parce que vous êtes concerné. Vous apprenez le long du chemin« .
Quelles mesures les gens peuvent-ils prendre eux-mêmes ?
Sloot : « Il y en a beaucoup. Évidemment : voler moins, manger moins de viande, voter pour les partis verts, passer à une banque verte. »
Van Houten : « Nous essayons également d’encourager les gens à faire leur propre travail dans le podcast super pouvoir à trouver : dans quoi êtes-vous doué, d’où tirez-vous l’énergie et comment pouvez-vous l’utiliser pour le climat ? »
Que ce passe t-il après? Encore des barrages routiers ?
Van Houten : « Je suis toujours attentif à ce qui me fait du bien et à ce qui correspond à ma vie à ce moment-là. C’était le podcast, mais j’ai encore toutes sortes d’idées pour promouvoir davantage le sujet. »
Van Houten : « Je ne peux pas encore vous le dire. Ce que je peux dire, c’est que j’essaie d’utiliser mon super pouvoir là où je peux obtenir le plus de résultats. »
