¿Quiere responder su correo electrónico mientras consulta con colegas y revisa sus mensajes al mismo tiempo? Es mejor no hacer eso, dicen los expertos. Pero, ¿cuántas tareas puedes realizar al mismo tiempo sin perder la atención?
Op de gemiddelde werkdag ren je waarschijnlijk van hot naar her en ben je met allerlei verschillende dingen tegelijk bezig. Misschien zelfs zonder dat je het doorhebt. Stefan van der Stigchel, hoogleraar cognitieve psychologie en auteur van het boek Grip op je aandacht, onderscheidt twee verschillende soorten taken.
«Voor de ene taak moet je een beroep doen op je aandacht», zegt hij. «Dat zijn dingen die niet vanzelf gaan. Denk aan lezen, schrijven en praten. Daar moet je met je hoofd bij zijn.» Daartegenover staan zaken die je zo automatisch doet dat ze vanzelf gaan. Zoals de vaatwasser inruimen, douchen of een vaste route naar werk fietsen.
Van die taken waarbij je je aandacht nodig hebt, kun je er maar één tegelijk doen, weet Van der Stigchel. Dat zit anders bij handelingen die vanzelf gaan. Maar ook daarbij hangt het af van hoe makkelijk zo’n taak je afgaat.
«Tijdens corona zag ik veel studenten breien tijdens mijn colleges. Stel, je doet dat al heel lang, dan kun je dat er makkelijk naast doen. Je hoeft er dan namelijk niet meer bij na te denken. Ben je een beginner, dan vergt zo’n breiwerk nog te veel aandacht om daarnaast ook te horen wat er gezegd wordt.»
Tijdens een vergadering je mail bijwerken is geen goed idee
Vaker met volle aandacht één ding doen heeft een enorm positief effect op je prestaties en je energie, zegt sport-en prestatiepsycholoog Pepijn Lochtenberg. «Veel mensen wisselen continu tussen taken en werken bijvoorbeeld tijdens een vergadering hun mail bij. Maar zij realiseren zich niet wat ze op zo’n moment van hun brein vragen», zegt hij.
«Je denkt misschien dat zoiets even snel tussendoor kan. Dat het slechts tien seconden duurt als je tijdens een telefoongesprek je mail opent. Maar voor je brein betekent het veel meer. Het kost tijd en energie om je concentratie weer terug te krijgen.»
Volgens Lochtenberg hebben we onszelf aangeleerd «op iedere prikkel te reageren». En dat is een probleem, denkt hij. «Het vraagt namelijk een hoop energie en gaat ten koste van de kwaliteit, en onze aandacht verliezen we vrij snel.»
Zo pak je het slimmer aan
Lochtenberg vindt dat we onze aandacht meer moeten beschermen. Het uitzetten van de meldingen op je telefoon noemt hij als een belangrijke stap. «We zijn zo geneigd sociale media en het laatste nieuws te checken. Maar zelfs als je je telefoon weglegt, zoekt ons brein onbewust naar prikkels.»
Je moet het dus slimmer aanpakken, zegt hij. «Het begint bij de keuze wat voor jou belangrijk is. Bedenk waar je met je volle aandacht bij wil zijn, of het nou gaat om een film kijken of een gesprek voeren. Zolang het maar één taak is.»
Daarnaast kan het geen kwaad je telefoon iets verder uit het zicht te leggen. Ook kun je met je collega’s afstemmen dat ze je niet bij alles op de schouder tikken.
Van der Stigchel ziet dat mensen het multitasken onderschatten. «We wisselen de hele dag door van taken, waardoor je al snel kunt denken dat je daar handig in bent.» Maar niets is minder waar, zegt hij. «Het kost tijd en is vermoeiend.»
Vind je het überhaupt moeilijk je te concentreren? Dan helpt dit misschien:
- Maak een lijstje met wat je op een dag allemaal wil doen. Dan hoef je daar niet meer over na te denken.
- Rek je spanningsboog op. Werk een aantal dagen volgens een strak schema van bijvoorbeeld tien of vijftien minuten en ga daarna pauzeren. Het is wel belangrijk dat je dan echt iets anders doet. Probeer vervolgens die tien of vijftien minuten met een paar minuten te verlengen. Herhaal dat om de zoveel dagen.
- Snel afgeleid? Gebruik de ‘stopmethode’. Dwalen je gedachten af naar wat je die avond gaat eten, zeg dan «stop» tegen jezelf om je focus weer terug te brengen naar waar je oorspronkelijk mee bezig was. Als je hiermee oefent, zul je merken dat je je steeds beter kunt concentreren. Het doel is geen energie te verspillen aan afleidende gedachten.
- Gebruik de pomodorotechniek: stel een takenlijst samen en zet een wekker op 25 minuten. Focus je op één taak, streep die daarna weg en neem een pauze van vijf minuten. Neem na vier pomodoro’s een herstellende pauze van vijftien tot dertig minuten.