Bilim insanları, en güçlü manyetik alanlardan birine sahip “ölü” bir nötron yıldızının bir anda nasıl “canlandığına” tanık oldu. Bu magnetarın yeniden etkinleştirilmesi, bu egzotik nesnelere ilişkin mevcut anlayışla tutarsızdır.
Ekip bu keşfi, bilim adamlarının Parkes radyo teleskopunu kullanarak, Dünya’ya en yakın bilinen magnetar olan ve Dünya’dan yaklaşık 8000 ışıkyılı uzaklıkta bulunan XTE J1810-197’den gelen tuhaf radyo sinyallerini fark etmesiyle gerçekleştirdi.
Çoğu magnetarın, dalgaların tek yönde yönlendirildiği polarize ışık yaydığı bilinmektedir. Ekibin sonuçları, XTE J1810-197’nin emisyonunun dairesel olarak polarize olduğunu ve uzayda hareket ettikçe sarmal gibi göründüğünü gösteriyor.
Magnetarlar, büyük yıldızların nükleer yakıtı bittikten ve çekirdekleri çökerek nötron yıldızlarını oluşturduktan sonra doğarlar. Bu nötron yıldızları, Güneş’in manyetik alanlarından katrilyon kat daha güçlü olan güçlü manyetik alanlarla karakterize edilir. Bu özellik nedeniyle astrofizikçiler bu nötron yıldızlarını ayrı bir kategoriye (magnetarlar) sınıflandırdılar.
Magnetarlardan gelen radyo dalgası darbelerinin tespiti nadirdir ve XTE J1810-197, bunları üreten birkaç magnetardan biridir. Bu magnetar 2003 yılında radyo sinyalleri yaydı ve sonrasında on yıldan fazla bir süre sessiz kaldı.
2018 yılında XTE J1810-197’nin Lovell Radyo Teleskobu kullanılarak radyo dalgaları yaydığı yeniden keşfedildi. O zamandan beri Avustralya Murriyang teleskopu kullanılarak gözlemleniyor.
Her ne kadar bu fenomenin gözlemlenmesi birçok soruyu gündeme getirse de, bilim adamları magnetarın olağandışı radyasyonunun, polarizasyon filtresi görevi gören manyetik kutbunun üzerindeki aşırı ısınmış plazmadan kaynaklanabileceği konusunda bir fikre sahipler. Ancak bu sürecin spesifik mekanizmaları daha fazla çalışma gerektirmektedir.
64 metrelik Murriyang teleskopu, geniş bir radyo frekansı aralığındaki değişikliklere karşı en yüksek hassasiyete sahip ultra geniş bantlı bir alıcıyla donatılmıştır. Bu, magnetarlar da dahil olmak üzere çeşitli nesnelerin hassas ölçümlerine olanak tanır.
Araştırmacılar, XTE J1810-197’nin sürekli gözlemlenmesinin, magnetarlarla ilişkili çeşitli aşırı ve sıra dışı fenomenleri daha iyi anlamamıza yardımcı olacağını umuyor.