Süpernova 1181’in kalıntısının kompozit bir görüntüsü. Ortada, beyaz noktalı yıldızlardan oluşan bir alanla çevrelenmiş, küresel, parlak bir bulutsu yer almaktadır. Bulutsunun içinde, merkezi bir yıldızdan gelen havai fişeklere benzeyen birkaç ışın işaret ediyor. Katkıda bulunanlar: G. Ferrand ve J. English (U. of Manitoba), NASA/Chandra/WISE, ESA/XMM, MDM/R.Fessen (Dartmouth College), Pan-STARRS
1181 yılında gece gökyüzünde 185 gün boyunca görülebilen nadir bir süpernova patlaması ortaya çıktı. Tarihsel kayıtlar, süpernovanın Cassiopeia takımyıldızında Satürn kadar parlak geçici bir “yıldız” gibi göründüğünü gösteriyor.
O zamandan beri bilim adamları süpernovanın kalıntısını bulmaya çalıştılar. İlk başta bunun pulsar (ölü yıldız) 3C 58 etrafındaki bulutsu olabileceği düşünüldü. Ancak daha yakından yapılan araştırmalar pulsarın süpernova 1181’den daha yaşlı olduğunu ortaya çıkardı.
Son on yılda başka bir rakip keşfedildi; Pa 30, Cassiopeia takımyıldızı yönünde merkezi bir yıldıza sahip, neredeyse dairesel bir bulutsudur. Burada birkaç teleskoptan alınan görüntülerin birleştirilmiş hali görülüyor. Bu kompozit görüntü, elektromanyetik spektrumdaki verileri kullanıyor ve süpernova kalıntısının yeni, muhteşem bir görüntüsünü gösteriyor; bu, 800 yıldan daha uzun bir süre önce atalarımızın gece gökyüzünde ortaya çıkan aynı nesneye hayret etmemizi sağlıyor.
ESA’nın XMM-Newton’u (mavi) ile yapılan X-ışını gözlemleri, bulutsunun tüm boyutunu gösterir ve NASA’nın Chandra X-ışını Gözlemevi (mavi) merkezi kaynağını tam olarak belirler. Bulutsu, optik ışıkta zar zor görülebiliyor ancak NASA’nın Geniş Alan Kızılötesi Uzay Kaşifi (kırmızı ve pembe) tarafından toplanan kızılötesi ışıkta parlak bir şekilde parlıyor. İlginçtir ki, görüntüdeki radyal yapı, görünür ışıkta parıldayan ısıtılmış kükürtten oluşuyor; bu yapı, ABD’nin Arizona eyaletindeki MDM Gözlemevi’ndeki (yeşil) yer tabanlı Hiltner 2,4 m teleskopu ile gözlemlendi; tıpkı Pan’ın arka plandaki yıldızları gibi. STARRS (beyaz) Hawaii, ABD’de
Kalıntının farklı bölümlerinin bileşimi üzerine yapılan araştırmalar, bilim adamlarının bunun termonükleer bir patlamada, daha doğrusu ışık altı Tip Iax olayı adı verilen özel bir süpernova türünde oluştuğuna inanmalarına yol açtı. Bu olay sırasında iki beyaz cüce yıldız birleşti ve genellikle bu tür bir patlamadan hiçbir kalıntı beklenmiyor.
Ancak tamamlanmamış patlamalar, bu sistemdeki devasa beyaz cüce yıldız gibi bir tür “zombi” yıldızın kalmasına neden olabilir. Samanyolu’nun en sıcak yıldızlarından biri olan (yaklaşık 200.000°C) bu çok sıcak yıldız, saatte 16.000 km’ye varan hızlarda hızlı bir yıldız rüzgarına sahiptir. Yıldız ve bulutsunun birleşimi, bu tür nadir patlamaları incelemek için onu eşsiz bir fırsat haline getiriyor.
Alıntı: 800 yıllık patlamanın (2024, 27 Mart) çarpıcı yankısı, https://phys.org/news/2024-03-stunning-echo-year-explosion.html adresinden 27 Mart 2024 tarihinde alınmıştır.
Bu belge telif haklarına tabidir. Özel çalışma veya araştırma amacıyla yapılan her türlü adil işlem dışında, yazılı izin alınmadan hiçbir kısmı çoğaltılamaz. İçerik yalnızca bilgilendirme amaçlı sağlanmıştır.