Avrupa Birliği tüketicilere, çamaşır makinesi ve televizyon gibi eskimiş ürünleri, satış garantisi sona erdikten sonra bile üreticilere tamir ettirme, israfı azaltma ve ürünlerin daha uzun ömürlü olmasını sağlama hakkı vermek istiyor.
Avrupa Komisyonu Çarşamba günü, yasal garantinin hala geçerli olup olmadığına bakılmaksızın, üreticilerin bir ürün için satıldıktan sonra beş ila on yıl arasında onarım teklif etmesini zorunlu kılacak kurallar önerdi.
Kurallar, buzdolapları, elektrikli süpürgeler, televizyonlar, çamaşır makineleri ve AB yasalarına göre “tamir edilebilir” kabul edilen diğer mallar için geçerli olacak. AB, gerekliliği akıllı telefonlara ve tabletlere genişletecek kuralları müzakere ediyor.
Avrupalı tüketiciler ve işletmeler tamir edilebilecek ürünleri rutin olarak çöpe atıyor, atık birikiyor ve geri kazanılıp yeniden kullanılabilecek parçaları çöpe atıyor.
Almanya Çevre Ajansı adına 2020 yılında yapılan bir anket, televizyonlar ve büyük ev aletleri dahil olmak üzere ürünlerin “ilk kullanım” ömrünün son yıllarda azaldığını ortaya koydu.
Araştırmaya göre, bazı ürünler kolayca tamir edilebilecek şekilde tasarlanmadı, diğerleri için ise yeni bir ürün satın almak eskisini tamir etmekten daha ucuza geldi. Pek çok durumda, tüketiciler daha yeni bir sürüm istedikleri için hala işlev gören ürünleri değiştiriyorlardı.
AB kurallarına göre, onarım maliyeti ürünün değiştirilmesinden daha ucuz veya eşitse, şirketler kusurlu bir ürünü iki yıllık yasal garanti süresi içinde ücretsiz olarak onarmak zorunda kalacak.
Bu tarihten sonra, şirketler yine de ücretsiz veya ücretli olarak onarım teklif etmelidir. AB ayrıca tüketicilerin yerel tamircileri bulmasına yardımcı olacak bir çevrimiçi hizmet başlatmak istiyor ve diğer tamircilerle rekabetin maliyetleri azaltacağını düşünüyor.
Avrupa Tüketici Örgütü BEUC teklifi memnuniyetle karşıladı, ancak buzdolapları gibi uzun ömürlü ürünler için yasal garanti süresinin uzatılmasının daha mantıklı olacağını söyledi.
AB, şirketleri daha sürdürülebilir ürünler yapmaya teşvik etmek ve tüketicilere tükettiklerinin çevresel etkileri hakkında daha net bilgi vermek için tasarlanmış bir dizi politikayı müzakere ediyor.
Brüksel tarafından Çarşamba günü önerilen ikinci bir yasa, şirketleri ürünlerinin “yeşil” veya “çevre dostu” olduğu iddialarını doğrulamaya zorlayacak.
AB ülkeleri ve Avrupa Parlamentosu, genellikle bir yıldan fazla süren bir süreç olan her iki yasayı da müzakere etmeli ve onaylamalıdır.
© Thomson Reuters 2023