En raison d’une série d’erreurs et d’erreurs de jugement, Reduan B., l’avocat Derk Wiersum et Peter R. de Vries ont été abattus sans garantie. C’est la conclusion douloureuse et difficile après une recherche indépendante. Comment cela a-t-il pu tourner aussi mal ?
In een rapport schetst de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) een beeld van onderschatting, het missen van signalen door politie en het Openbaar Ministerie (OM) en cruciale informatie die niet werd gedeeld.
De OVV deed anderhalf jaar onderzoek naar de beveiligingssituatie voorafgaand aan de aanslagen op de broer van kroongetuige Nabil B., Wiersum en De Vries. Woensdag presenteerde de raad het definitieve rapport Bewaken en Beveiligen, lessen uit drie beveiligingssituaties.
Verbindende factor bij de drie aanslagen is de inzet van een kroongetuige in het Marengo-proces, Nabil B. Hij legt begin 2017 een serie verklaringen af over Ridouan Taghi en de betrokkenheid van diens criminele organisatie bij een serie moorden.
‘Wie praat, die gaat’
B. weet dat zijn stap naar justitie betekent dat zijn familie gevaar loopt. Hij kent de mores van de criminele organisatie waar hij zelf onderdeel van was. Het macabere motto “wie praat, die gaat” geldt nu voor hem. Als hij niet gevonden kan worden, dan pakken ze iemand uit zijn omgeving.
Nabil wil wel dat zijn familie instemt, anders mag justitie zijn verklaringen niet gebruiken.
Het OM ziet het belang van de verklaringen. Hiermee kan justitie een serie aan onderwereldmoorden oplossen en erger leed voorkomen. Er is het OM veel aan gelegen om Nabil aan boord te krijgen.
Geen concrete aanwijzingen voor gevaar
Bescherming van een kroongetuige en zijn gezin is standaardprocedure, maar voor familie ligt dit anders. De broers en zussen van B. krijgen van het OM te horen dat er geen concrete aanwijzingen zijn dat ze gevaar lopen. Een aanslag op een naaste van een kroongetuige is nooit eerder voorgekomen en lijkt daarom onvoorstelbaar.
De woorden van justitie zijn niet tot ieders tevredenheid. Twee broers van Nabil, onder wie Reduan, nemen het voortouw als het gaat om kritiek. Zij zijn opgegroeid in dezelfde wijk als leden van de criminele organisatie. Het doet ze des te meer vrezen voor hun veiligheid.
Het OM ziet Nabil als betrouwbaar als het gaat om zijn verklaringen over betrokkenheid van Taghi bij moorden. Het steekt daarom dat justitie waarschuwingen dat zijn familie gevaar loopt niet serieus neemt.
De familie en justitie komen er niet uit en het blijft maanden stil. De aandacht van het OM gaat naar Nabil en het onderzoek naar Taghi. De verantwoordelijkheid voor hun beveiliging ligt ook niet bij het OM, maar bij de politie in Midden-Nederland. Maar die weet nog van niks.
Justitie neemt de familie niet serieus
Ondertussen loopt de samenwerking met Nabil door. Op 17 november zet hij definitief zijn handtekening onder een overeenkomst met de overheid.
Dat betekent dat zijn verklaringen gebruikt mogen worden tegen Taghi en zijn bende. Nabil en zijn advocaten gaan ervan uit dat de samenwerking met de overheid nog geheim blijft tot Taghi is aangehouden. Zo is er nog tijd om de beveiliging van zijn familie te regelen. Dat blijkt een vergissing, want van een dergelijke toezegging is volgens het OM geen sprake.
Sterker nog, de verklaringen worden een maand later al gebruikt als Mohamed R. wordt aangehouden. Het OM ziet R. als belangrijk lid van de bende van Taghi. Justitie zegt de verklaringen van Nabil nodig te hebben om R. vast te houden.
Het OM maakt de rechter in de zaak tegen R. duidelijk dat het over een kroongetuige beschikt, maar dat het dit nog geheim wil houden. De rechter stemt hiermee in, maar slechts tot maart 2018. De verdediging van R. heeft er recht op te weten welke verklaringen tegen hem worden gebruikt.
In maart 2018 zal dus bekend worden dat Nabil B. is overgestapt naar justitie. Maar ondanks herhaald aandringen vanuit de familie is er nog geen beveiliging. Justitie neemt de familie niet serieus en zet waarschuwingen weg als hysterie.
Politieteam voor beveiliging mist belangrijke informatie
In het rapport van de OVV wordt pijnlijk duidelijk dat het politieteam dat verantwoordelijk is voor de beveiliging van de familie niet goed op de hoogte wordt gehouden door het OM. Dat heeft alles met de vertrouwelijkheid van het onderzoek te maken. Gevolg is dat het politieteam niet weet wanneer de overeenkomst met de kroongetuige wordt bekendgemaakt. Ook heeft het team geen kennis over de werkwijze van de criminele organisatie van Taghi.
De politie-eenheid die een inschatting moet maken welk gevaar de familie van B. loopt, krijgt pas op 23 maart 2018 de opdracht dit te onderzoeken. Dat is op de dag waarop de overeenkomst met B. wereldkundig wordt gemaakt.
Zes dagen daarvoor staat er al iemand van de criminele organisatie aan de deur bij een de broers van Nabil B. Diegene maakt duidelijk dat B. de verklaringen direct moet intrekken. De overheid treft enkele noodmaatregelen, maar weigert persoonsbeveiliging van twee broers, onder wie Reduan.
Reduan komt op 27 maart nog wel tot een akkoord over opvallende camera’s voor zijn bedrijf in Amsterdam, maar die kunnen niet direct geplaatst worden. Twee dagen later wordt Reduan in zijn bedrijfspand doodgeschoten door een man die zich voordoet als sollicitant. De camera’s zijn dan nog niet geplaatst.
Uren na de moord zegt het OM in een persverklaring dat Reduan gesprekken over zijn veiligheid zou hebben geweigerd. Volgens justitie zou hij meer aangeboden hebben gekregen dan hij wilde. Dat leidt tot grote woede bij de familie.
Wiersum lui-même n’a vu aucun danger immédiat
Son avocat Derk Wiersum est étroitement impliqué dans l’accord entre le gouvernement et Nabil B.. Il est emmené dans le système de garde et de protection juste avant la mort de Reduan. Cela signifie que divers services au sein de la justice travaillent ensemble pour empêcher une attaque, dans ce cas sur Wiersum.
Wiersum lui-même ne voit pas une tentative d’assassinat comme réaliste. Un avocat est interchangeable et donc inutile, argumente-t-il. L’évaluation de la menace pour sa situation est « possible ». Normalement, vous n’êtes pas admissible à la sécurité.
Néanmoins, le 30 mars, il a été décidé d’intensifier la surveillance de la conduite par la police. À partir de ce moment, une voiture de police passe devant la maison de Wiersum tous les jours au moins toutes les heures.
Après une nouvelle évaluation, celle-ci sera à nouveau réduite en juin 2018. Cependant, Wiersum sera placé sur une liste dite de surveillance. Cela signifie que l’Organisation régionale d’information (DRIO) reçoit un signal dès qu’un rapport arrive dans le système de police concernant le domicile de Wiersum, son bureau ou l’avocat lui-même. Le DRIO est responsable des évaluations des menaces.
La police d’Amsterdam ne voit pas les informations de l’enquête d’Utrecht
Cela s’avère différent dans la pratique. A Utrecht, une enquête policière est en cours depuis quelque temps sur un gang qui serait responsable de raids à la bombe et à l’explosif. Dans cette enquête, trois voitures sont retrouvées dans un garage, dont une Renault Mégane.
Le détective enregistre la découverte des véhicules, y compris les plaques d’immatriculation, dans un système qui n’est visible que par le détective lui-même. L’information n’entre donc pas dans le système général de la police.
Le 11 septembre 2019, la police d’Amsterdam a reçu un rapport d’un homme concernant la falsification de sa plaque d’immatriculation. Il a une Renault Megane qui est restée immobilisée pendant longtemps, mais il reçoit toujours des amendes de stationnement d’Amsterdam.
La plaque d’immatriculation de l’homme semble avoir été copiée et placée sur la Renault Megane à partir de l’enquête de la police d’Utrecht. Comme ces informations sont protégées, elles ne sont pas visibles pour la police d’Amsterdam.
Les sonnettes d’alarme ne sonnent pas
Lorsque la police d’Amsterdam poursuit ses recherches, il s’avère que la Renault Megane avec la fausse plaque d’immatriculation a été vue plusieurs fois à Buitenveldert. C’est le quartier d’Amsterdam où habite Wiersum. L’officier enquêtant sur le rapport de la fausse plaque d’immatriculation ne le sait pas. Il n’y a donc pas de sonnette d’alarme. Il signale l’incident au système de police.
Le DRIO ne reconnaît pas le message. Il en va de même pour la police du centre des Pays-Bas, qui enquête sur les raids de bélier et d’explosifs.
Le 18 septembre 2019, Wiersum a été abattu devant son domicile à Buitenveldert. Ensuite, la Renault Megane est vue à plusieurs reprises sur des images de caméras autour de la maison de l’avocat. Le véhicule a été utilisé pour des reconnaissances préliminaires.
De Vries motivé par la mort de Wiersum
La mort de Wiersum est l’une des raisons pour lesquelles Peter R. de Vries s’implique dans le processus Marengo. Le journaliste spécialisé dans le crime estime que l’attaque contre Wiersum ne devrait pas porter ses fruits. Il rejoindra l’équipe de défense de Nabil B en tant que confident en juin 2020.
Avec son nouveau rôle, De Vries sera directement impliqué dans le processus Marengo. Il reçoit donc une nouvelle évaluation de la menace.
Une nouvelle, car De Vries avait déjà été confronté à une éventuelle menace de Taghi un an plus tôt. Le journaliste spécialisé dans le crime ne prend pas vraiment cette menace au sérieux, car en tant que journaliste, il ne rend guère compte du procès Marengo.
Le gouvernement prend la menace au sérieux et propose un certain nombre de mesures à De Vries. Le journaliste spécialisé dans le crime dit qu’il apprécie que ses données personnelles soient partiellement protégées, mais merci pour les autres mesures.
Dans son nouveau rôle de conseiller confidentiel, De Vries dit qu’il souhaite désormais également utiliser la sécurité lorsqu’il le juge nécessaire. Aucune mesure distincte n’est prise pour ses apparitions dans les médias.
Sécurité RTL Boulevard propose à De Vries de se promener
De Vries rejoint régulièrement RTL Boulevard. De sa propre initiative, le programme télévisé informe l’équipe de base du Jordaan de la police d’Amsterdam, où se trouve le studio, lorsque le journaliste spécialisé dans le crime arrive.
C’est cette équipe qui recevra un signalement d’un agent de sécurité fin juin 2021 Boulevard RTL. L’homme dit avoir été approché par un employé du garage où De Vries gare toujours sa voiture. Le journaliste aurait été poursuivi par un homme aux tatouages saisissants.
Lorsque la police regarde les images de la caméra, elle ne voit pas que De Vries est poursuivi. L’employé du garage n’est pas interrogé davantage et l’incident n’est pas enregistré dans le système de police. Le message ne parvient donc pas aux bonnes personnes.
Cependant, la police dit de faire très attention si De Vries se joint à nouveau Boulevard RTL. Mais si le programme informe la police le 6 juillet, le courrier restera non lu.
Lorsque De Vries quitte le studio, la sécurité du programme lui propose de l’accompagner. De Vries y renonce. Juste devant le garage, le journaliste policier est abattu. Il décède des suites de ses blessures le 15 juillet 2021.
L’homme aux tatouages frappants s’avère être Kamil E. L’homme s’avère être impliqué dans le meurtre de De Vries. Si la police regarde à nouveau les images de vidéosurveillance, les agents le verront.