Les jeunes sous-estiment les risques de la conduite en état d’ébriété sur un scooter partagé et connaissent rarement les conséquences, selon les experts. Les municipalités et les sociétés de scooters partagés devraient donc prendre des mesures. « C’est le 100 mètres le plus cher que j’ai jamais couru. »
Dit artikel is afkomstig uit Het Parool. Elke dag verschijnt een selectie van de beste artikelen uit de kranten en tijdschriften op NU.nl. Daar lees je hier meer over.
Een op de vijf jongeren die op een deelscooter rijden, gebruikt die ook om naar een borrel of feest te gaan. En ruim een kwart van de jongeren zegt wel eens onder invloed te rijden, voornamelijk na alcoholgebruik. Dat blijkt uit een enquête onder bijna duizend jongeren door TeamAlert, een organisatie die onderzoek doet naar het gedrag van jongeren in het verkeer.
De uitkomst van de enquête sluit aan bij wat verkeersrechtadvocaten twee weken geleden al in Het Parool meldden. Zij zien in hun praktijk steeds meer jongeren die hun rijbewijs zijn kwijtgeraakt nadat ze met te veel alcohol op zijn aangehouden op een deelscooter. Ook was het afgelopen weekend nog raak in Amsterdam-West. Daar werden vijf personen aangehouden op een voertuig die te veel hadden gedronken. Allen reden op een deelscooter.
Gemeenten en deelscooterbedrijven zouden daarom in actie moeten komen, zegt Marian de Kort, adviseur en trainer bij Trafieq. Dat verzorgt cursussen namens het CBR voor mensen die met te veel alcohol op zijn aangehouden in het verkeer.
De Kort zou het ‘mooi’ vinden als gemeenten in het vergunningenbeleid afspraken maken met deelscooterbedrijven over rijden onder invloed. « In de app van Felyx moet je na 10 uur ‘s avonds een puzzel oplossen om te mogen rijden. Zoiets drempelverhogends is al een begin. We zien nu in gemeenten dat het vooral gaat over overlast van fout geparkeerde scooters, maar als het gaat over rijden onder invloed, zien we dat ze wegkijken. »
Woordvoerder Maartje Oosterink van TeamAlert sluit zich daarbij aan. « Wij vinden de cijfers zorgwekkend. Dit probleem moet onder de aandacht gebracht worden. We willen hierover in gesprek met gemeenten en de deelscooterbedrijven. Jongeren maken zelf de keuzes, maar ook de aanbieders en gemeenten kunnen hier een rol in spelen. »
In sommige gemeenten doen de deelscooters het ‘s nachts tussen bepaalde tijden en in bepaalde gebieden niet. In Amsterdam kunnen ze 24 uur per dag en 7 dagen per week gebruikt worden. Het Wallengebied en het Rembrandtplein zijn uitgezonderd.
Psychiatrisch onderzoek
De 22-jarige Amsterdamse student Thomas was anderhalf jaar geleden vanaf een borrel onderweg naar een feestje en had geen fiets bij zich. « Toen zag ik een deelscooter staan en dacht: dat is lekker makkelijk », vertelt hij. « Zonder helm ben ik erop gaan rijden en dat viel natuurlijk op. Ik werd aangehouden, moest blazen en daarna mee naar het bureau. »
« De consequenties waren niet mals », zegt Thomas. Hij was enkele maanden zijn rijbewijs kwijt, moest een educatieve maatregel volgen bij het CBR, werd psychiatrisch onderzocht (‘omdat ik verdacht werd van alcoholisme’) en zijn leverwaarde werd getest. De hele zomer kon hij daardoor niet drinken. « Uiteindelijk was ik rond de 3000 euro kwijt. Ik studeer fulltime en werk ‘s avonds, dus daar heb ik echt nog wel last van », zegt hij.
De jongeren die meededen aan de enquête van TeamAlert zeiden het vooral te doen omdat een deelscooter goedkoper is dan een taxi en snel en makkelijk is. Daarbij is het volgens de organisatie mogelijk dat ze de risico’s van het rijden onder invloed onderschatten en hun eigen rijvaardigheden als ze alcohol op hebben juist overschatten. Ook weten ze onvoldoende wat de consequenties inhouden.
« Van de twaalf deelnemers aan de CBR-cursus die ik moest doen nadat ik aangehouden was, waren er in mijn groep acht op een deelscooter gepakt met te veel alcohol op », zegt Thomas.
Trainer Marian de Kort zegt dat collega’s van haar in Amsterdam en Rotterdam zulke aantallen soms meemaken, maar dat ze niet representatief zijn voor iedere cursus. De Kort werkt vooral in de regio Eindhoven. « Ik zie bij mij dat gemiddeld tien tot 20 procent van de cursisten is aangehouden op een deelscooter. »
« Het zijn de duurste 100 meter die ik ooit heb gereden », vertelt een andere student uit Delft, die liever anoniem blijft. Hij werd aangehouden toen hij van een feestje kwam en was ‘al met al zo’n 3000 euro kwijt’. Volgens hem wordt het mensen ook te makkelijk gemaakt om met alcohol op een deelscooter te gebruiken. « Je moet mensen niet in de verleiding brengen er eentje te pakken. Ze staan overal, al weet je natuurlijk wel dat het niet mag. »
Privacywet
In Amsterdam zijn deelscooteraanbieders Check en Felyx actief. Check, opgericht in 2019, zegt op een totaal van 11 miljoen ritten in Nederland 150 meldingen te hebben ontvangen over rijden onder invloed. Of die cijfers realistisch zijn, is de vraag.
Een woordvoerder van de Amsterdamse politie laat weten geen persoonsgegevens door te geven aan Check of Felyx als iemand is aangehouden op een deelscooter met te veel alcohol op, vanwege de privacywet. Als er een ongeluk is gebeurd, wordt dat doorgaans wel gedaan. Van Felyx zijn geen cijfers bekend, het bedrijf heeft niet gereageerd op vragen.
In de tussentijdse ‘rapportage deelmobiliteit 2022’ van de gemeente wordt met geen woord gerept over alcoholgebruik op deelscooters en de mogelijke negatieve gevolgen daarvan. In juni van dit jaar moet de gemeenteraad beslissen of de deelscooters, nog altijd onderdeel van een proef, definitief worden toegelaten in Amsterdam.
Wethouder Melanie van der Horst (Verkeer) zegt te ‘schrikken van deze cijfers’. « Jongeren die dit doen brengen niet alleen zichzelf, maar ook alle anderen op straat in gevaar. Het moet voor iedereen duidelijk zijn dat je niet dronken of aangeschoten op een scooter mag stappen, of dat nu een deelscooter is of niet. »
De wethouder zegt de signalen over de problemen binnenkort te bespreken met de deelscooteraanbieders en te kijken ‘hoe we dit kunnen aanpakken’.