En las listas de las ciudades más habitables del mundo, Viena ocupa constantemente los primeros puestos, si no los primeros. ¿Cuál es el secreto de la capital austriaca?
Dit artikel is afkomstig uit Het Parool. Elke dag verschijnt een selectie van de beste artikelen uit de kranten en tijdschriften op NU.nl. Daar lees je hier meer over.
Liefde op het eerste gezicht was het niet, zegt Sven Hugo Joosten. Ook niet op het tweede of derde. Pas bij zijn vijfde bezoek aan Wenen, inmiddels zo’n 25 jaar geleden, was het raak. “Ik vond het een verschrikkelijke stad, die grauwe buitenwijken. Maar ik wilde in Oostenrijk wonen, ik vond het een fijn land. En ik wist: als ik carrière wil maken, moet ik naar Wenen. Toen, bij die vijfde keer, klikte het opeens.”
Wat het precies was, weet Joosten niet. Wat hij wel weet: het leven in de Oostenrijkse hoofdstad bevalt hem inmiddels uitstekend. Het is een opeenstapeling van factoren, vertelt de 49-jarige Nederlander. De eetcultuur (‘voor een redelijk bedrag heb je goed eten’), de infrastructuur (‘het openbaar vervoer draait als een tierelier’), het aanbod aan vrijetijdsactiviteiten (‘op het Donau-eiland kan je geweldig sporten’). “En er is fors geïnvesteerd in de stad, juist ook buiten het centrum.”
Natuurlijk: voor iedere plaats is wel een tevreden inwoner te vinden. Maar in Wenen is de groep tevreden inwoners wel erg groot, getuige tal van internationale leefbaarheidslijstjes. In die van tijdschrift Moncole stond Wenen dit jaar op één. Bij die van consultant Mercer ook. De koppositie in de toonaangevende Global Liveability Ranking van The Economist is het laatste decennium vaker wel dan niet een prooi voor de Oostenrijkers.
Naar het hart van Europa
Hoe komt dat? Wat is het geheim van Wenen? In een antwoord op die vraag komt van alles samen, zoals Joosten al aangaf. The Economist roemt de stabiliteit, infrastructuur, het onderwijs en de cultuursector van de Oostenrijkse hoofdstad (zie kader). In een rapport van de Europese Investeringsbank – met de veelzeggende titel ‘Waarom Wenen zulke goede cijfers krijgt’ – wordt onder andere de uitbouw van het vliegveld genoemd, maar ook meer aandacht voor klimaat.
Het rapport beschrijft echter vooral de overgang van Wenen als stad vlak bij het IJzeren Gordijn naar metropool in het hart van Europa. “Voor Oostenrijk en Wenen was het lidmaatschap van de Europese Unie, in 1995, van groot belang,” zegt ook hoogleraar stadssociologie Yuri Kazepov, die onder meer werkt aan de Universiteit van Wenen. Wenen is de voorbije decennia snel gegroeid. In 1991, bij het uiteenvallen van de Sovjet-Unie, telde Wenen nog 1,54 miljoen inwoners. Nu zijn dat er ruim 2 miljoen. Die nieuwe inwoners brachten dynamiek naar de stad.
Ondertussen bleef de stad investeren. In openbaar vervoer, waar Weners voor 1 euro per dag onbeperkt gebruik van kunnen maken. En in wonen, waar Wenen sowieso een bijzondere positie op inneemt. De stad kent een grote sociale huursector, waar ook mensen met een middeninkomen aanspraak op kunnen maken. Dat versterkt de sociale mix. Bovendien is Wenen, anders dan bijvoorbeeld Amsterdam, volop in de sector blijven investeren.
Rode Wenen
De basis voor de grote sociale woningsector werd gelegd in de jaren twintig en dertig – in ‘het rode Wenen’, toen de sociaaldemocraten aan de macht kwamen. Sinds de Tweede Wereldoorlog is de sociaaldemocratische SPÖ onafgebroken de grootste partij, vaak zelfs met een absolute meerderheid.
“Zo’n lange machtsperiode brengt natuurlijk problemen met zich mee,” zegt Kazepov. “Voor elke partij. Gevestigde belangen, noem maar op. Maar de SPÖ heeft grote invloed gehad op de stad.” In vergelijking met de Amsterdamse beleidsmakers hebben hun Weense collega’s wel een luxe: de hoofdstad is tevens een deelstaat, waardoor het meer vrijheid heeft zelf beleid te maken. “Wenen vult bijvoorbeeld het federale vangnet aan voor mensen zonder baan,” zegt Kazepov.
La vivienda, el aeropuerto, pero también los museos monumentales de Maria-Theresien-Platz o el castillo de Schönbrunn: son grandes proyectos, edificios monumentales. Aunque gran parte del placer de vivir en Viena también proviene de asuntos cotidianos bien organizados. Por ejemplo, la ciudad está a la vanguardia en lo que respecta al diseño urbano teniendo en cuenta la igualdad de género. Considere una vista sin obstáculos de las aceras en los parques de la ciudad o suficientes baños públicos. Opciones aparentemente lógicas que a menudo resultan no tanto en la práctica.
“Casi todos los parques tienen piscinas para niños”, añade Joosten. Y cuando Kazepov se mudó a Viena hace nueve años, dice, quedó impresionado por la calidad de los parques infantiles en los suburbios. “Después de todo, soy un sociólogo urbano. Y la prueba de fuego para la calidad de vida en la ciudad es la calidad de vida en los suburbios”.
¿No hay nada que criticar de la vida vienesa? El economista considera negativo la falta de grandes eventos deportivos. Aunque la vivienda sigue siendo mucho más asequible que en muchas otras ciudades de Europa (occidental), los precios también están subiendo en Viena. Y hace dos años, una encuesta entre expatriados clasificó a Viena como la “ciudad más hostil del mundo”. Sobre esto último: Joosten conoce la reputación vienesa de “otorgar‘ – gruñón, traducido libremente. “Pero veo su encanto. Sinceramente, me río hasta morir. Los vieneses pueden reaccionar de forma muy cínica y sarcástica, pero a menudo también son muy inventivos. Hay que aprender a apreciarlo”.
Puntuaciones ligeramente mejores
Cada año, The Economist Intelligence Unit publica el Índice Global de Habitabilidad. La rama de investigación de The Economist Group, mejor conocida por la revista del mismo nombre, hace una distinción en cinco categorías: estabilidad, atención médica, cultura y medio ambiente, educación e infraestructura. Luego se dividen en subcategorías.
Por tanto, la posición de liderazgo pertenecía a Viena. La capital austriaca mantuvo a Copenhague y Melbourne detrás, obteniendo 100 puntos en estabilidad, atención sanitaria, educación e infraestructura. La única vez en los últimos cinco años que Viena no ganó fue durante la pandemia. Hablando de la pandemia, Melbourne y Sydney (cuarto) regresan al top 10 después de caer durante el Covid. Esto fue a expensas de Frankfurt y Amsterdam, entre otros.
Las ciudades con peores resultados no son muy sorprendentes, con Damasco en Siria y Trípoli en Libia en los dos últimos lugares. Sin embargo, también hay buenas noticias: la puntuación media de las 173 ciudades encuestadas ha aumentado. Sólo en la categoría de estabilidad se vio un punto negativo, en parte debido a los ataques (París, Atenas) y las guerras en Ucrania y entre Israel y Hamás.
Desafortunadamente, este contenido no se puede mostrar. No tenemos permiso para las cookies necesarias. Por favor acepte cookies para ver este contenido.