Es difícil competir con la popularidad de la reina que los británicos miraron desde sus billetes durante setenta años. Sin embargo, su hijo, el rey Carlos, tendrá que hacerlo. Su principal misión: demostrar que la monarquía sigue mereciendo la pena, a un pueblo que poco a poco va perdiendo interés.
Koning Charles weet de persoonlijke waardering voor zijn moeder (zo’n 80 procent aan het einde van haar leven) nog niet te benaderen. In peilingen houdt zijn populariteit tred met die van de monarchie in het algemeen.
In een recente peiling in opdracht van de BBC zei 58 procent van de respondenten dat de monarchie moet worden behouden, terwijl 26 procent liever een gekozen staatshoofd heeft. Kort na het overlijden van koningin Elizabeth, in september vorig jaar, was dat 62 procent tegenover 22 procent.
Op het oog is de populariteit van de Britse monarchie als instituut momenteel dus redelijk stabiel. Al jaren is het beeld dat een kleine tot ruime meerderheid van de Britten de monarchie steunt en grofweg een kwart niet. Schandalen, trouwerijen, overlijdens en andere gebeurtenissen zorgen voor schommelingen in de waardering, maar erg groot zijn die meestal niet. Veel regerende politici zouden een moord doen voor de rapportcijfers van Charles.
Maar op de langere termijn bezien, is wel duidelijk dat koning Charles en zijn familie hard moeten werken om Britten te blijven overtuigen van de waarde van de monarchie.
Brit heeft weinig interesse voor monarchie
De moderne Britten zijn een stuk minder koningsgezind dan die van pakweg vijftig jaar geleden. Wordt hen gevraagd hoe belangrijk het koningshuis is, dan zijn de scores niet indrukwekkend. In de recente update van een langdurig bevolkingsonderzoek zei slechts 29 procent van de ondervraagden dat het koningshuis «heel belangrijk» is. Dat is het laagste percentage sinds het begin van het onderzoek in 1983.
«Net als in Nederland levert het koningshuis in het Verenigd Koninkrijk steeds meer in aan populariteit», zegt BNR-correspondent Lia van Bekhoven tegen NU.nl. «Het wordt gezien als niet passend bij deze tijd. Maar de meeste mensen kan het vooral heel weinig schelen. Ze zijn onverschillig over de monarchie.»
Dat geldt helemaal voor jonge Britten, laat onder meer de BBC-peiling zien. Een overweldigende meerderheid van de ondervraagden van 18 tot 24 jaar (78 procent) zei «geen interesse» in het koningshuis te hebben. Hun steun voor de monarchie als instituut is ook laag. Bij mensen boven de 65 steunde 78 procent de monarchie. Bij jongeren was dat 32 procent, zag 38 procent liever een gekozen staatshoofd en had 30 procent geen mening.
Het is wel bekend dat mensen met meer sympathie naar de monarchie gaan kijken als ze ouder worden, maar de omvang van de jeugdelijke desinteresse lijkt groter dan in voorgaande decennia.
Puntos débiles en la relación entre el monarca y el pueblo
Los miembros de grupos étnicos minoritarios, como los negros o los británicos del sur de Asia, también tienen una opinión inferior a la media sobre la monarquía. Esto puede deberse en parte a incidentes dolorosos en los últimos años. Las acusaciones de racismo juegan un papel importante en la disputa de larga data entre el Príncipe Harry y su esposa Meghan. Y a fines del año pasado, una dama de honor renunció después de preguntar repetidamente a un invitado en una recepción del palacio de dónde era «realmente».
La casa real también está bajo presión para asumir la responsabilidad de su propio papel en el pasado colonial y de esclavitud, al igual que en los Países Bajos.
La extrema riqueza de la familia real británica agudiza una discusión que también nos es familiar: ¿qué aporta la monarquía a la sociedad y cuánto cuesta? El británico de a pie está luchando actualmente para llegar a fin de mes, las consecuencias económicas del Brexit están empezando a hacerse sentir y las huelgas están a la orden del día.
El rey Jorge VI dijo una vez que la realeza no es una familia, sino «una empresa». Desde entonces, la familia real también ha sido conocida como ‘La Firma’. El patrimonio personal de su nieto Charles se estima en unos 550 millones de euros, y ‘La Firma’ en su conjunto se estima en unos 25.000 millones de euros.
Regularmente se hacen preguntas sobre la influencia política que el monarca británico puede ejercer para sus propios intereses. Por ejemplo, en 2022 se supo que la reina Isabel estaba exenta de más de 160 leyes. No como jefa de Estado, sino como persona privada y empresaria.
Carlos debe tener en cuenta la monarquía
Los británicos no están planeando repentinamente una república ahora que Carlos asciende al trono. Pero el nuevo rey todavía tendrá que pensar en el futuro de la monarquía. En las últimas décadas ha quedado claro que cada vez menos británicos dan importancia a su familia real.
La madre de Carlos fue reina durante tanto tiempo que generaciones de británicos dieron por sentada su presencia. A pesar de los problemas familiares y otros escándalos, eso nunca cambió realmente. El rey Carlos probablemente no igualará eso. Ya puede considerarse exitoso si las nuevas generaciones de británicos no se encogen de hombros ante él.