El nivel de amenaza terrorista en los Países Bajos ha aumentado de 3 a 4. Esto significa que existe una posibilidad «real» de que se produzca un ataque. El Coordinador Nacional de Contraterrorismo y Seguridad, Pieter-Jaap Aalbersberg, responde a sus mejores y más frecuentes preguntas.
Er is nu sprake van een «reële dreiging». Dat is een wat abstracte term. Waar moeten mensen bang voor zijn? En moeten ze überhaupt bang zijn?
«Nee, mensen moeten niet bang zijn. Maar ik vind wel dat we transparant moeten zijn over wat we zien. De dreiging is toegenomen.»
«Dat betekent dat de AIVD (de inlichtingendienst, red.), de politie en het Openbaar Ministerie scherp moeten zijn. Ze moeten zich afvragen of ze voldoende zien. Ook hulpverleners moeten zich afvragen: zie ik voldoende signalen? En burgers moeten niet bang zijn, maar wel alert.»
Wat kun je als burger zien? En wat kun je eventueel doen?
«Ik wil niet dat we alle burgers als een soort pseudoagenten inzetten. Het is niet de bedoeling dat iedereen opeens alles in de gaten houdt. Maar als je denkt: dit klopt echt niet, bel dan 112. En iedereen voelt zelf wel aan wanneer dat is.»
«En natuurlijk kun je nog gewoon naar bijvoorbeeld een kerstmarkt. Maar het is wel goed om te weten dat we dit dreigingsniveau hebben. De kans dat je bij een aanslag bent is klein, maar als je er toch een meemaakt, zijn drie basisdingen belangrijk: vlucht, verstop je en bel 112 om informatie door te geven.»
De verkiezingsuitslag staat los van het verhoogde dreigingsniveau.
Speelde de verkiezingsuitslag een rol bij het verhogen van het dreigingsniveau?
«Nee, die staat er helemaal los van. De verkiezingsuitslag is er nog maar net. Het zou best kunnen dat die leidt tot een ideologie of iets van gewelddadig extremisme, maar dat zien we nu nog niet.»
«Dit is echt helemaal gebaseerd op het conflict tussen Israël en Hamas en de koranvernielingen. Terreurorganisaties IS en Al Qaida gebruiken die om aan te sturen op een aanslag in Noordwest-Europa. En we zien ook dat in België, Duitsland, Frankrijk en Engeland in de afgelopen maanden aanslagen zijn gepleegd of aanhoudingen zijn verricht om aanslagen te voorkomen.»
Zijn er bepaalde steden of regio’s waar de kans op een aanslag groter is?
«Nee, dat kun je zo niet zeggen. Daar is Nederland eigenlijk te klein voor.»
«Een terrorist probeert met een aanslag altijd impact te hebben. Dus als je op een kerstmarkt inrijdt, dan doe je dat als terrorist liever in Den Haag dan in bijvoorbeeld Winterswijk. Maar dat sluit niet uit dat het toch in Winterswijk kan gebeuren. We zagen het in het Franse plaatsje Arras, waar een eenling iets deed.»
«Dat heeft ook te maken met een verandering die we de afgelopen jaren zien. Een aantal jaar geleden werden aanslagen vaak gepleegd door grote groepen. Er was communicatie en er was een grote baas. Denk aan de aanslag in de Franse concertzaal Bataclan (in 2015, red.). De afgelopen jaren hebben we een verschuiving gezien naar steeds meer eenlingen.»
«Dat heeft alles te maken met de rol van sociale media. Die worden onder meer gebruikt om mensen op te ruien en aan te jagen. Maar die eenlingen kunnen ook veel makkelijker iets in bijvoorbeeld Winterswijk doen.»
Ya has mencionado varias veces el ejemplo de un mercado navideño. ¿Por qué?
«Porque en Alemania vimos recientemente dos arrestos en un mercado navideño. Pero si nos fijamos en los ataques de los últimos años en Europa, podría haber sido en cualquier lugar: una iglesia, una escuela, una plaza».
¿Cómo garantiza el gobierno que la posibilidad de un ataque sea lo más pequeña posible?
«En esto se centran, entre otros, la AIVD, la policía y el Ministerio Público. Además, nuestro punto fuerte es el enfoque local. Las ciudades tienen empleados locales. Escuchan cuando alguien dice algo extraño. Esto garantiza que podamos llegar temprano «También garantizó que no tuviéramos tantos viajeros a Siria, a diferencia de Francia, por ejemplo».
«Además, la policía está preparada para los llamados hora dorada. No esperan una hora por una unidad especial, como en el Bataclan. Los primeros agentes de policía que llegan al lugar de un ataque están entrenados para actuar de inmediato».
¿Lo hacemos mejor que otros países?
«Otros podrán juzgar si esto es mejor, pero diferente. Ese enfoque local es realmente típicamente holandés. No me atrevo a decir por qué tuvimos menos viajeros, pero sí se ven diferencias estadísticas con otros países».
No voy a la ciudad de otra manera. La posibilidad de que sufra un ataque es muy pequeña.
¿Hasta qué punto la gente notará el mayor nivel de amenaza en la vida cotidiana? ¿Por ejemplo en grandes eventos o en el transporte público?
«No, supongo. En los Países Bajos no hemos vinculado muchas medidas al nivel de amenaza. Otros países sí lo hacen, pero aquí decimos principalmente: asegúrese de estar preparado».
Si vas a ir a un gran evento el próximo fin de semana, ¿cómo te sentirás al respecto?
«De lo contrario, no voy a la ciudad. La probabilidad de que sufras un ataque es muy pequeña. Sin embargo, hay en mí algo de policía antiguo al ver cosas (Aalbersberg trabajó durante años para la policía, ed. ). Pero eso es más amplio que esto. Pronto veré que sucede algo que no es bueno.»
«Este mayor nivel de amenaza no significa que mañana tendremos una vida diferente. Tenemos una sociedad segura y puedes simplemente ir al mercado navideño».