Gezegenler, ölü yıldızların soluk kalıntıları olan beyaz cücelerin etrafında oluşabilir. Eğer bu gerçekten oluyorsa, bu süreç gezegen oluşumunun ikinci turunu temsil ediyor demektir: Yıldızın hayattayken zaten gezegenleri vardı ama ölümü sırasında yok olmuşlardı.
Beyaz cüceler, Güneş gibi yıldızların nükleer yakıtlarını tüketip dış katmanlarını döktükten sonra kalan çekirdekleridir. Son derece yoğundurlar, kabaca Dünya büyüklüğünde bir küreye sıkıştırılmış Güneş’in kütlesiyle aynı kütleye sahiptirler ve genellikle çok sıcaktırlar.
Uzun zamandır beyaz cücelerin gezegen sahibi olamayacağı düşünülüyordu çünkü yıldız öldüğünde yeni gezegenler oluşturmak için yeterli malzeme kalmayacaktı ve mevcut gezegenler de yok olacaktı. Bununla birlikte, atmosferlerinde demir ve silikon gibi ağır elementler bulunan birkaç beyaz cüce keşfedildi; güçlü yerçekimi nedeniyle yıldızın daha derinlerine batmaları gerektiğinden bunların orada olmaması gerekiyor.
Bu metallerin varlığına ilişkin başlıca açıklama, bunların asteroitlerden ve hatta yıldızın ölümünden sonra hayatta kalan ve şu anda beyaz cücenin yörüngesindeki gezegenlerden geldiğidir. Ancak Warwick Üniversitesi’nden (İngiltere) Dimitri Veras ve meslektaşları, yok edilen nesnelerin enkazından yeni gezegenlerin oluşabileceğini öne sürüyor.
Veras, “Buradaki fikir, beyaz cücenin önceki nesil gezegenlerden veya asteroitlerden enkaz biriktirmesi ve bu enkazın yeni nesil gezegenlere dönüşebilmesidir” diyor.
Oluşum süreci, erken güneş sistemindeki gezegenlerin yapı taşları olan gezegenciklerin oluşumuna benzer olabilir: toz taneleri bir araya toplanarak yavaş yavaş daha büyük nesnelere dönüşür.
Araştırmacılar, beyaz cücelerin etrafındaki bu sürecin bilgisayar simülasyonlarını kullandılar ve gezegen oluşumunun astronomik açıdan nispeten hızlı olan birkaç milyon yıl içinde mümkün olduğunu buldular.
Veras, “Beyaz bir cücenin ortamı, genç bir yıldızınkinden daha gezegen oluşumu için daha uygun olabilir çünkü enkaz daha yoğundur ve yıldızın radyasyonu daha az yoğundur” diyor.
Beyaz cücelerin etrafında gezegenler oluşursa bu alışılmadık bir durum olacaktır. Muhtemelen Merkür veya Mars’a benzer şekilde küçük ve kayalık olacaklar ve yalnızca birkaç günlük yörüngeleriyle beyaz cüceye çok yakın olacaklar. Ayrıca yoğun radyasyon ve güçlü yerçekimi kuvvetlerinin olduğu aşırı koşullara da maruz kalacaklar.
Gökbilimciler henüz beyaz cücelerin etrafındaki gezegenleri gözlemlemediler ancak bunun nedeni, bunların tespit edilmesinin zor olması olabilir. James Webb Uzay Teleskobu gibi gelecekteki gözlemler, bunların tespit edilmesine ve bu tuhaf nesnelerin daha iyi anlaşılmasına yardımcı olabilir.