Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Gaia uzay teleskobu, Aralık 2013’te başlayan misyonunun on birinci yılında teknik sorunlarla karşılaştı. Dünya’dan yaklaşık 1,5 milyon kilometre uzaklıktaki L2 Lagrange noktasında bulunan teleskop, uzak yıldızların konumlarını ve hareketlerini hassas bir şekilde ölçmesiyle tanınıyor ve bu da astronominin gelişimine önemli katkı sağlıyor.
ESA, Gaia’ya ilk olarak hızlı hareket eden bir mikrometeorit tarafından vurulduğunu söyledi. Nisan ayında bir mikrometeorit, Gaia’nın kısmen gözlemevini bu tür mikrometeoritlerden korumak için tasarlanan koruyucu termal tentesini kırdı. Arıza, bir güneş ışığı şeridinin teleskopun içine girmesine izin verdi. Bu ışığın yoğunluğu, Dünya yüzeyine ulaşan güneş ışığının yoğunluğunun yalnızca milyarda biri olmasına rağmen, yerleşik sensörlerin çalışmasını bozmaya yetiyordu.
Gaia operasyon mühendisi Edmund Serpell, “Gaia genellikle Dünya’ya her gün 25 gigabayttan fazla veri gönderiyor, ancak yerleşik yazılım ilk önce sahte yıldız tespitlerini ekarte etmeseydi bu hacim çok daha yüksek olurdu” dedi.
Mayıs ayında teleskopun 106 CCD dizisinden biri arızalandı. CCD’ler üzerlerine düşen ışığı elektrik yüküne dönüştüren elektronik bileşenlerdir. Mühendisler arızanın kesin nedenini bilmiyorlar ancak bu, Gaia’nın onlarca yıllık elektronik aksamına zarar verebilecek bir güneş fırtınasıyla aynı zamana denk geldi. Bir güneş fırtınası, Dünya’nın kuzey göklerini parlak auroralarla aydınlattı ve fırtınayla birlikte gelen güneş radyasyonundaki artış, teleskobun elektronik aksamını etkilemiş olabilir.
Yanlış pozitifleri ortadan kaldırmaya yardımcı olacak bu CCD olmadan, Gaia’nın sensörleri var olmayan yıldızları toplamaya başladı. Bu sorunların bir sonucu olarak teleskop, gigabaytlarca yanlış veriyi operatörlere aktarmaya başladı.
Gaia’nın Dünya’ya olan uzaklığı nedeniyle ESA mühendisleri onarımı düşünemedi. Bunun yerine, uzak ışık noktalarını yıldızlar ve teleskopun optikleri olarak tanımlamak için eşiği ayarladılar. Spesifik olarak, Gaia’nın bir ışık noktasını yıldız olarak tanımladığı eşiği yükselttiler ve mikrometeorit delinmesinin etkisini en aza indirmek için teleskobun optiklerini ayarladılar. Bu değişikliklerin bir sonucu olarak Gaia artık eskisinden daha yüksek kalitede veri gönderiyor.
Gaia şimdiden beklenenden neredeyse iki kat daha uzun süre uzayda görev yaptı. Teleskop beş yıllık bir görev için tasarlandı, ancak başarılı sonuçlar nedeniyle çalışma süresi uzatıldı. Ancak teleskobun geleceği belirsizliğini koruyor. ESA mühendisleri Gaia’nın durumunu izlemeye ve operasyonun devamını sağlamak için gerekli önlemleri almaya devam ediyor.