Yeni bir çalışma, AI’nın yaratıcı görevlerde otomatik bir yardımcı olup olamayacağını inceliyor ve karışık sonuçlar elde ediyor: daha az doğal yaratıcılığa sahip kişilerin daha orijinal hikayeler yazmasına yardımcı olmuş gibi görünüyor – ancak grubun bir bütün olarak yaratıcılığını azaltmış. AI araçları yaratıcı çabalara müdahale ettikçe bu, giderek daha yaygın hale gelebilecek bir takas.
Çalışma, University College London ve Exeter Üniversitesi’nden araştırmacılar Anil Doshi ve Oliver Hauser’a aittir. Science Advances’da yayınlandıVe kısa öykülere odaklanması nedeniyle zorunlu olarak sınırlı olsa da, birçok kişinin dile getirdiği hissiyatı doğruluyor gibi görünüyor: Yapay zeka yardımcı olabilir ama nihayetinde yaratıcı çabalarda gerçekten yeni hiçbir şey sunmaz.
Hauser, TechCrunch’a gönderdiği bir e-postada, “Çalışmamız, büyük dil modelleri ve genel olarak üretken AI’nın yaratıcılık da dahil olmak üzere insan faaliyetlerini nasıl etkileyeceği konusunda çok büyük bir soruya ilişkin erken bir bakış açısı sunuyor,” dedi. “Bu teknolojinin medya ve yaratıcılıkta genel olarak büyük etkilere sahip olması için büyük bir potansiyel (ve şüphesiz büyük bir abartı) olsa da, AI’nın yalnızca olumlu sonuçlar doğuracağı varsayımıyla yaygın olarak uygulanması yerine, gerçekten titizlikle değerlendirilmesi önemli olacak.”
Deneyde yüzlerce kişi çok kısa hikayeler (yaklaşık 8 cümle) yazdırdı, herhangi bir konu hakkında ama geniş bir kitleye uygun. Bir grup sadece yazdı; ikinci gruba birkaç cümle içeren tek bir hikaye fikri için GPT-4’e danışma fırsatı verildi (istedikleri kadar çok veya az kullanabilirlerdi); üçüncüsü beş taneye kadar böyle hikaye başlangıcı elde edebildi.
Hikayeler yazıldıktan sonra, hem kendi yazarları hem de üretken AI twist’i hakkında hiçbir şey bilmeyen ikinci bir grup tarafından değerlendirildiler. Bu kişiler hikayeleri yenilik, faydalılık (yani yayınlanma olasılığı) ve duygusal zevk açısından derecelendirdiler.
Düşük yaratıcılık, yüksek fayda…Yüksek yaratıcılık, hiç fayda yok
Hikayeleri yazmadan önce katılımcılar ayrıca yaratıcılığın bir temsilcisi olarak işlev gören bir kelime üretim görevini tamamladılar. Bu doğrudan ölçülemeyen bir kavramdır, ancak bu durumda birinin yazmadaki yaratıcılığı en azından tahmin edilebilir (yargılamadan! Herkes doğuştan veya deneyimli bir yazar değildir).
“Yaratıcılık gibi bu kadar zengin ve karmaşık bir şeyi herhangi bir ölçüyle yakalamak karmaşıklıklarla dolu görünüyor,” diye yazdı Hauser. “Ancak, insan yaratıcılığı etrafında zengin bir araştırma seti var ve yaratıcılık fikrinin bir ölçüyle en iyi şekilde nasıl yakalanacağı konusunda canlı bir tartışma var.”
Yaklaşımlarının akademide yaygın olarak kullanıldığını ve diğer çalışmalarda da iyi belgelendiğini söylediler.
Araştırmacıların bulduğu şey, yaratıcılık ölçütleri daha düşük olan kişilerin hikayelerinin değerlendirilmesinde en düşük puanı almış olmasıydı; bu da tartışmasız yaklaşımı doğruluyor. Ayrıca, üretilmiş bir hikaye fikrini kullanma fırsatı verildiğinde en büyük kazanımları gördüler (deneydeki büyük çoğunluğun yaptığı gibi, belirtmekte fayda var).
Yaratıcılık puanı düşük olan ve yeni yazan kişilerin hikayeleri, yazım kalitesi, keyif vericilik ve yenilik açısından diğerlerinden güvenilir bir şekilde daha düşük puan aldı. Yapay zeka tarafından oluşturulan bir fikir verildiğinde, her metrikte daha yüksek puan aldılar. Beş seçenek verildiğinde, daha da yüksek puan aldılar.
Gerçekten de, yazmanın yaratıcı tarafıyla mücadele eden kişiler için (en azından bu bağlam ve tanım içinde), AI yardımcısı gerçekten de çalışmalarının kalitesini iyileştiriyor gibi görünüyor. Bu muhtemelen, yazmanın doğal olarak gelmediği ve “hey, bunu dene” diyen bir dil modelinin bir paragrafı bitirmek veya yeni bir bölüme başlamak için ihtiyaç duydukları uyarı olduğu birçok kişi için geçerlidir.
Peki ya yaratıcılık metriğinde yüksek puan alan kişiler ne olacak? Yazıları yeni zirvelere ulaştı mı? Ne yazık ki hayır. Aslında, bu katılımcılar çok az veya hiç fayda görmediler veya hatta (çok yakın ve tartışmasız önemli olmasa da) daha kötü puanlar aldılar. Yaratıcı taraftakilerin en iyi çalışmalarını hiç yapay zeka yardımı almadıklarında ürettikleri anlaşılıyor.
Bunun böyle olmasının birçok nedeni olabilir, ancak sayılar, bu durumda yapay zekanın doğuştan yaratıcılığa sahip yazarlar üzerinde sıfır ila olumsuz bir etki yarattığını gösteriyor.
Düzleştirilmiş
Ancak araştırmacıların endişe ettiği konu bu değil.
Katılımcıların hikayeleri öznel olarak değerlendirmesinin ötesinde, araştırmacılar kendi analizlerini yürüttüler. Her bir hikayenin kategorisindeki diğer hikayelere ne kadar benzediğini derecelendirmek için OpenAI’nin yerleştirme API’sini kullandılar (yani yalnızca insan, bir AI seçeneği veya beş AI seçeneği).
Üretken AI’ya erişimin, ortaya çıkan hikayelerin kategorileri için ortalamaya daha yakın olmasına neden olduğunu buldular. Başka bir deyişle, bir grup olarak daha benzer ve daha az çeşitliydiler. Toplam fark %9-10 aralığındaydı, bu yüzden hikayelerin hepsi birbirinin klonu değildi. Ve kim bilir, ama bu benzerlik, daha az deneyimli yazarların önerilen bir hikayeyi bitirmesinin ve daha yaratıcı yazarların sıfırdan bir hikaye ortaya çıkarmasının bir eseri olabilir.
Bulgular yine de sonuçlarda uyarıcı bir notun yer almasını gerektirecek kadar yeterliydi; ancak özetleyemediğim için tamamını alıntılayamadım:
Bu sonuçlar bireysel yaratıcılıkta bir artışa işaret ederken, kolektif yeniliği kaybetme riski vardır. Genel dengede, ilginç bir soru, yapay zeka tarafından geliştirilen ve ilham alınan hikayelerin, yol açtıkları çıktılarda yeterli çeşitlilik yaratıp yaratamayacaklarıdır. Özellikle, yayıncılık (ve kendi kendini yayınlama) endüstrisi daha üretken yapay zekadan ilham alan hikayeleri benimserse, bulgularımız üretilen hikayelerin toplu olarak daha az benzersiz ve birbirlerine daha benzer hale geleceğini göstermektedir. Bu aşağı doğru sarmal, ortaya çıkan bir toplumsal ikilemle paralellikler göstermektedir: Bireysel yazarlar, üretken yapay zekadan ilham alan yazılarının daha yaratıcı olarak değerlendirildiğini öğrenirlerse, gelecekte üretken yapay zekayı daha fazla kullanmak için bir teşvike sahip olurlar, ancak bunu yaparak hikayelerin kolektif yeniliği daha da azalabilir. Kısacası, sonuçlarımız, üretken yapay zekanın bireysel yaratıcılık üzerindeki geliştirme etkisine rağmen, yaratıcı görevler için üretken yapay zekanın daha yaygın olarak benimsenmesi durumunda dikkatli olunması gerektiğini göstermektedir.
Görsel sanatlarda ve web içeriklerinde, AI’nın daha fazla AI’ya yol açması ve üzerinde çalıştığı şeyin sadece kendisinden daha fazla olması durumunda, bunun kendi kendini sürdüren bir yavanlık döngüsüne yol açabileceği korkusunu yansıtıyor. Üretken AI her ortama sızmaya başladıkça, bu tür çalışmalar sınırsız yaratıcılık veya AI tarafından üretilen film ve şarkıların yeni dönemleri iddialarına karşı dengeleyici bir rol oynuyor.
Hauser ve Doshi, çalışmalarının sadece bir başlangıç olduğunu, alanın yepyeni olduğunu ve kendi çalışmaları da dahil olmak üzere her çalışmanın sınırlı olduğunu kabul ediyorlar.
“Gelecekteki araştırmaların ele almasını beklediğimiz bir dizi yol var. Örneğin, ‘doğada’ üretken AI’nın uygulanması, kontrollü ortamımızdan çok farklı görünecek,” diye yazdı Hauser. “İdeal olarak, çalışmamız hem teknolojiye hem de onunla nasıl etkileşim kurduğumuza rehberlik ederek, ister yazıda, ister sanatta veya müzikte olsun, yaratıcı fikirlerin sürekli çeşitliliğini sağlamaya yardımcı olur.”