Filozof George Santayana 120 yıl önce “Geçmişi hatırlayamayanlar onu tekrar etmeye mahkumdur” uyarısında bulundu. Daha da iyi bilinen bir filozof, eski Yankee avcısı Yogi Berra bunu daha kısa ve öz bir şekilde ifade ediyor: “Her şey yeniden deja vu.”

Microsoft’un, oyun yapımcısı Activision Blizzard’ı satın almak için şirketin 69 milyar dolarlık anlaşması üzerine ABD hükümetiyle yürüttüğü antitröst savaşından bahsediyorum. Microsoft, 30 yılı aşkın bir süre önce, yazılım üreticisinin rakiplerini öldürmek için Windows’un tekelci pazar payını kullanıp kullanmadığı konusunda başka bir antitröst davasında federallerle savaştı.

Bu Microsoft için pek iyi gitmedi. Şirketin dikkatini o kadar uzun süre tüketti ki, Microsoft’un kayıp on yılı denilen şeyi başlatarak şirketin sürüklenmesine neden oldu; Apple, Google, Amazon, Facebook’un gerisinde kaldı ve hisse senedi fiyatı eski değerinin yarısına indi.

Aynı şey tekrar olabilir mi? Activision Blizzard üzerindeki mücadele, Microsoft’u Windows takımında olduğu gibi geriletecek mi? Bu soruyu cevaplamak için, ilk anti-tröst savaşına bir göz atarak başlamalıyız.

Federaller Microsoft’a karşı, 1. Tur

1998’de Microsoft, Windows’un işletim sistemlerindeki tekeli ile dünya çapında tartışılmaz görünen başarısı sayesinde, teknoloji dünyasının 1 numaralı Halk Düşmanıydı. İşletmelere ve tüketicilere teknoloji aracılığıyla ulaşmak istiyorsanız, bunu yapmanın tek bir yolu vardı: Windows aracılığıyla. Akıllı telefonların, tabletlerin veya internete bağlı cihazların olmadığı ve Mac OS’nin işletim sistemi pazar payında yalnızca bir yuvarlama noktası olduğu bir dünyada, bu Microsoft’un yolu ya da otoyoluydu.

Microsoft agresif bir şekilde statüsünden yararlandı. Şirket, insanların kendi Internet Explorer dışında herhangi bir Web tarayıcısını kullanmasını son derece zorlaştırdı. Microsoft Office üzerinde çalışan yazılım geliştiricilerine, Windows’un gelecek nesillerine gelişmiş bakışlar sağladı. Bu, Windows ile Office kadar verimli çalışmadıkları için rekabeti – bir zamanlar pazar lideri olan Lotus 1-2-3, WordPerfect ve Harvard Graphics – öldürdü.

Bu nedenle, Microsoft’un kurucusu ve CEO’su Bill Gates, 1998’de Kongre’nin önüne çıkarıldı ve tekelci davranışlarla suçlandı. Kısa bir süre sonra, ABD Adalet Bakanlığı ve 20 eyalet Başsavcısı, Windows tekelini rakiplerini öldürmek için kullandığı için şirkete dava açtı.

Mahkeme kararları ve müzakere turlarından sonra, 2001’de Microsoft, Windows kodunu diğer şirketlerle paylaşmayı ve Microsoft dışı tarayıcıların Windows’a erişmesine izin vermeyi kabul etti. Bileğe atılan bir tokattan biraz daha fazlasıydı – Adalet Bakanlığı başlangıçta Microsoft’u parçalamak istemişti.

Ancak takım elbise yine de ağır hasar verdi. Şirket, tüm enerjisini davalarla mücadele etmeye harcadı ve yeni ürün ve teknolojiler geliştirmek için çok az zamanı ve enerjisi kaldı. Microsoft, Apple’dan önce bir mobil işletim sistemi oluşturmuş olsa da, iPhone mobil bilgi işlemde lider oldu. Bill Gates yıllarca internetin öneminden bahsetmiş olsa da arama pazarına Google, sosyal medya pazarına Facebook ve çevrimiçi perakende pazarına Amazon hakimdi.

Microsoft, genellikle feci sonuçlarla yeni Windows sürümlerini piyasaya sürmekten biraz daha fazlasını yaparak durgunlaştı. Satya Nadella 2014’te CEO olarak görevi devralana kadar şirket, esas olarak buluta dönerek büyüsünü yeniden kazandı.

Federaller Microsoft’a karşı, 2. Tur

Bu da bizi bugüne getiriyor. Ocak ayında Microsoft, “Call of Duty”, “World of Warcraft” ve “Candy Crush” gibi hit oyunların üreticisi Activision Blizzard’ı 68,7 milyar dolar nakit karşılığında satın almayı planladığını duyurdu. Microsoft, Xbox oyun konsolu ve “Minecraft”, “Halo” serisi, “Gears of War” ve diğerleri gibi popüler oyunlarıyla şimdiden bir oyun devi. Gişe rekorları kıran hamle, Time Warner’ın AOL tarafından yirmi yıl önce satın alınmasından bu yana tüketiciyle ilgili en büyük teknoloji anlaşması.

Microsoft neden bu konuda bu kadar büyük bahse girdi? Oyun, şirket için son derece önemlidir; en son mali yılında 16 milyar dolardan fazla. Activision Blizzard’ın gişe rekorları kıran oyunları, bu işletmeye büyük bir sarsıntı yaşatacaktı. Yeni gelire ek olarak Microsoft, Xbox’ı olabildiğince tekel haline getirmek için Activision Blizzard oyunlarını rakip oyun platformlarından da alıkoyabilir.

Bunun üzerine korku yol açtı Federal Ticaret Komisyonu (FTC) devralımı engellemek için dava açacak. FTC’nin Rekabet Bürosu direktörü Holly Vedova, davayı şu şekilde açıkladı: “Microsoft, oyun rakiplerinden içerik saklayabileceğini ve saklayacağını şimdiden gösterdi. Bugün Microsoft’un önde gelen bağımsız bir oyun stüdyosunun kontrolünü ele geçirmesini engellemeye çalışıyoruz ve birden çok dinamik ve hızlı büyüyen oyun pazarındaki rekabete zarar vermek için kullanıyor.”

Elbette Microsoft aynı fikirde değil ve davayla mücadele sözü verdi.

FTC’nin bunu kazanacağı tam olarak belli değil. Ancak Microsoft, federallerle yaptığı son anti-tröst hesaplaşmasında gösterildiği gibi, diğer fırsatları kaçıracak ve mevcut işini kötü yürütecek kadar dikkati dağılarak davayı kazanabilir ve yine de kaybedebilir. Risk, kesinlikle bu seferki kadar kötü değil, çünkü oyun Microsoft’un ana işi değil ve şirket geçen sefer yaptığı kadar çok kaynağı yasal mücadeleye ayırmayacak.

Yine de, yoğun rekabetin ve hızla değişen pazarların ve teknolojinin olduğu zamanlarda, kısa bir süre için bile olsa gözünüzü toptan ayırmanız tehlikelidir.

Ayrıca büyük bir itibar riski de var. Activision Blizzard korodaki çocuklar tarafından yönetilmiyor. Ne münasebet. Şirket, cinsel taciz, cinsel saldırı ve cinsiyet ayrımcılığı nedeniyle birçok kez dava edildi.. Ekim ayında açılan en güncel dava şu iddiada bulunuyor: “Activision Blizzard’ın açık ‘kardeşlik’ ortamı, yıllarca yaygın cinsiyetçiliği, tacizi ve ayrımcılığı besledi ve CEO Robert Kotick’in gözetimi altında meydana gelen 700 olay rapor edildi. Cinsel suistimal genellikle yöneticiler tarafından ve İK’nın huzurunda işlendi.”

Microsoft, satın alma gerçekleşirse Kotick’in CEO olarak devam edeceğini söyledi. Davadaki iddialar doğruysa, kendisi ve şirketi Microsoft’un kültürüne aykırı bir şekilde faaliyet gösteriyorsa, bu Microsoft’un itibarını zedeleyecek ve bu da sonuç olarak kâr hanesine zarar verecektir.

Peki, Microsoft 69 milyar dolarlık kötü bir bahis mi yaptı? Bence var. Davayla mücadele etmek, ihtiyacı olan son şeyin dikkat dağıtmak olduğu bir zamanda şirketin dikkatini dağıtacak ve cinsel taciz iddiaları sayesinde şirketin markasına da zarar verecek. Ve federallerin sizi hedef tahtasına koyduktan sonra çok uzun süre orada tuttuklarını unutmayın.

Microsoft’un şu anda ihtiyacı olan son şey, peşindeki federal hükümet gözlemcileridir.

Telif hakkı © 2022 IDG Communications, Inc.



genel-13