Bilim adamları, tehlikeli asteroit sapması için etkileri olan potansiyel ‘şok kararmış’ göktaşları kaynağını belirlediler

Chelyabinsk ateş topu 2013’te Rus semalarında patladığında, Dünya’yı nispeten nadir görülen bir göktaşı türüyle kapladı. Chelyabinsk göktaşlarını ve onlar gibi diğerlerini özel yapan şey, şok kararması adı verilen bir süreçle oluşturulan koyu renkli damarlarıdır. Yine de gezegen bilimciler, şimdiye kadar bu tür meteorların yakındaki bir asteroid kaynağını tam olarak belirleyemediler.

yılında yayınlanan yeni bir makalede Gezegen Bilimi Dergisi, Arizona Üniversitesi bilim adamları, 1998 OR2 adlı bir asteroidi, şokla karartılmış göktaşlarının potansiyel bir kaynağı olarak tanımladılar. Dünya’ya yakın olan asteroid yaklaşık 1,5 mil genişliğindedir ve Nisan 2020’de Dünya’ya yakın bir şekilde yaklaşmıştır. Asteroit parçaları uzaya ayrılıp Dünya’ya indiğinde, meteorit olarak kabul edilirler.

UArizona mezunu baş çalışma yazarı Adam Battle, “Şok kararma, sıcaklıkların bu kayaları kısmen veya tamamen eritmesine ve görünümlerini hem insan gözüne hem de verilerimize değiştirmesine yetecek kadar sert bir gezegen gövdesini etkilediğinde meydana gelen bir değişiklik sürecidir” dedi. gezegen bilimi okuyan öğrenci. “Bu süreç meteorlarda birçok kez görüldü, ancak Mars ve Jüpiter arasında bulunan ana asteroit kuşağında sadece bir veya iki durumda asteroitlerde görüldü.”

Battle’ın danışmanı ve çalışma ortak yazarı bir gezegen bilimleri profesörü olan Vishnu Reddy, 2013 ve 2014’te ana kuşak asteroitlerinde şok kararmasını keşfetti. Reddy, Ay ve Gezegen Laboratuvarı’ndaki Uzay Alanı Farkındalık laboratuvarını mühendislik profesörü Roberto Furfaro ile birlikte yönetiyor. Battle, 2019’dan beri laboratuvarda çalışıyor.

“Asteroidlerde ve güneş sistemindeki herhangi bir katı cisimde çarpmalar çok yaygındır çünkü uzay aracı görüntülerinden bu nesneler üzerindeki çarpma kraterlerini görüyoruz. Ancak bu cisimlerden türetilen meteoritler üzerinde çarpma eriyiği ve şok karartma etkileri nadirdir. Dünya’ya yakın bir asteroit bulmak Reddy, bu sürecin hakim olduğu etki tehlikesi değerlendirmesi için etkileri vardır.” Dedi.

“Adam’ın çalışması, şok kararmasından etkilenirlerse, sıradan kondrit asteroitlerin sınıflandırma araçlarımızda karbonlu olarak görünebileceğini göstermiştir. Bu iki malzemenin farklı fiziksel güçleri vardır ve bu, tehlikeli bir asteroidi saptırmaya çalışırken önemlidir.”

Bu çalışma için Battle, Reddy ve ekibi, kampüsteki Kuiper Uzay Bilimleri binasının tepesindeki bir teleskop olan RAPTORS sistemini kullanarak 1998 OR2’nin yüzey bileşimi hakkında veri topladı ve sıradan bir kondrit asteroidine benzediğini belirledi. Kondrit asteroitler, olivin ve piroksen minerallerini içerir ve görünüş olarak daha hafiftir.

Ancak ekip verileri bir sınıflandırma aracıyla çalıştırdığında, asteroitin bunun yerine karbonlu bir asteroit, karakteristik olarak karanlık ve nispeten özelliksiz bir asteroit türü olduğunu öne sürdü.

Battle, “Uyumsuzluk, projenin tutarsızlığın potansiyel nedenlerini araştırmasını sağlayan ilk şeylerden biriydi” dedi. “Asteroid, sıradan kondrit ve karbonlu asteroitlerin bir karışımı değil, daha ziyade, sınıflandırma aracına karbonlu bir asteroit gibi görünecek şekilde -muhtemelen şok karartma süreci yoluyla- değiştirilmiş olan, mineralolojisine dayanan kesinlikle sıradan bir kondrittir. “

Şok kararması 1980’lerin sonlarında varsayıldı, ancak çekiş kazanmadı ve Rusya’nın üzerindeki ateş topunun şokla karartılmış özelliklere sahip göktaşları ürettiği 2013 yılına kadar incelenmedi.

Reddy dahil bilim adamları, şok kararmasıyla daha fazla ilgilenmeye başladı ve Reddy kısa süre sonra ana asteroit kuşağında şokla kararan asteroitler keşfetti. Battle, Dünya’da yaklaşık 60.000 sıradan kondrit meteorunun %2’sinin veya kabaca 1.400’ünün bir dereceye kadar şok veya çarpma sürecinden geçtiğini söyledi.

Araştırmacılar, 1998 OR2’nin sıradan bir kondritten ziyade karbonlu bir asteroid gibi görünmesinin diğer birçok olası sebebini dışlayabildiler. Tutarsızlığın olası bir nedeni, uzay ortamına maruz kalmanın asteroit yüzeyinde değişikliklere neden olduğu uzay ayrışması olabilir, ancak durum böyle olsaydı, asteroidin rengi olduğundan biraz daha kırmızı görünürdü. Şok karartma, olivin ve piroksen görünümünü bastırırken, aynı zamanda asteroidin yüzeyini karbonlu bir asteroid gibi görünecek şekilde karartabilen bir süreçtir.