Bilimkurgu bize robot kahyalar vaat ediyordu ama görünen o ki onlar kendilerini sanatçı olarak görüyorlar. Peki onları kim suçlayabilir? 7 Kasım’da, matematikçi Alan Turing’in Ai-Da adlı yapay zeka destekli bir robot tarafından yapılan tablosu açık artırmada 1.084.000 dolara (yaklaşık 865.000 £) satıldı. Bu, Boston Dynamics saldırı parkurunda koşmaktan daha çekici bir yaşam tarzı.
Sotheby’s müzayede evi, Ai-Da’nın “bir sanat eseri açık artırmada satılan ilk insansı robot sanatçısı” olduğunu söyledi. Muhtemelen bir tabloyla ilgili internette en çok homurdanma rekorunu da kırmıştır ki bu anlaşılabilir bir durumdur; sonuçta, biz ustaca tuvallere dokunurken robotların ortalığı süpürüp çay yapmaları gerekmez mi?
Doğal olarak Ai-Da robotu ve yapımcısı Aidan Meller, sanatın insanlar tarafından çevrelenmesi gerektiği konusunda hemfikir değiller. Marvin olarak Otostopçunun Galaksi Rehberi bir keresinde şunu belirtmişti: “İşte buradayım, beynim bir gezegen büyüklüğünde ve benden seni köprüye götürmemi istiyorlar. Buna iş tatmini mi diyorsun? ‘Çünkü öyle yapmıyorum.”
Ancak boşlukları doldurması için Douglas Adams’a güvenmek yerine, Ai-Da ve Meller’e yapay zeka tarafından üretilen sanata şüpheyle yaklaşanlara ne söyleyeceklerini ve çığır açan ‘Yapay Zeka Tanrısı’ tablosunun geleceği için ne anlama geldiğini sorduk. yaratıcılık…
En son ‘sanatçı olmayan’
Ai-Da genellikle sanatının konuşmayı tercih etmesini tercih ediyor. Ona neden resim yaptığını sorduğumuzda cevabı şu oldu: “Çalışmalarımın temel değeri, gelişen teknolojiler hakkında diyalog için bir katalizör görevi görme kapasitesidir”.
Neyse ki, galerici ve sanat dünyasının emektarlarından biri olan yaratıcısı Aidan Meller, Ai-Da ekibinin neden tablonun veya eserinin insan sanatçılara yönelik bir tehdit olarak değerlendirilmemesi gerektiğini düşünmediği konusunda daha açık sözlü oldu.
Meller bize “Çağdaş sanat her zaman sanatın ne olduğu ve Ai-Da ile onun çalışmalarının da farklı olmadığı konusunda tartışmalara yol açmıştır” dedi. “Sadece onun varlığı sanat dünyası için oldukça tartışmalı” diye ekledi. ‘Yapay Zeka Tanrısı’ tablosuna verilen tepkiler göz önüne alındığında, onun varlığı amatör sanatçılar için de oldukça tartışmalı.
Meller, Ai-Da’yı geçmişin sanatsal yıkıcılarının doğal halefi olarak görmeyi tercih ediyor. “Tarih, toplumun ‘sanatçı olmayan’ olarak adlandırdığı sanatçılarla doludur. Picasso’dan Matisse’e kadar herkes, insanların kendi dönemlerinde sanatın ne olduğu konusundaki fikirlerine meydan okudu. Çünkü bu, onların sanatın ne olması gerektiği konusundaki anlayışlarına uymuyordu” dedi. .
Projenin kalbi, yeni teknolojilerin toplum üzerindeki etkisini araştıran bir robot sanatçısıdır.
Aidan Meller, Ai-Da Proje Direktörü
“Duchamp, bir sanat galerisine pisuar yerleştirerek sanatın ne olabileceği fikrine meydan okudu ve sanatın geleceğini değiştirdi. Ai-Da Robot, yapay zeka teknolojisini ve yaratıcı ajansı kullanarak sanat yaratarak bir sanatçının ne olabileceği fikrine meydan okuyor. “diye ekledi.
Peki Ai-Da örneğinde yapay zeka sanatı tam olarak nasıl yaratılıyor ve insansı robotlar ana akım kabul gören bu sanatın gerekli bir parçası mı? Sonuçta, en iyi yapay zeka sanat oluşturucularında “yarat” düğmesine basmak ile bir robotun tuvale fiziksel olarak darbeler uyguladığını görmek arasında bir fark var.
Aslında fırçayı kim tutuyor?
Gerçekte Ai-Da’nın çalışması yapay zeka, robotlar ve insanlar arasındaki bir işbirliğidir ve ikincisi hala sürecin çok gerekli bir parçasıdır. Meller, “Ai-Da ile ‘İyilik için Yapay Zeka’ kavramıyla ilgili olarak neler çizebileceği konusunda tartıştık ve o, Alan Turing’i ortaya çıkardı,” diye açıkladı.
“Daha sonra Ai-Da Robot’a Alan Turning’in bir resmini gösterdik, Ai-Da buna sanat eserini yaratarak yanıt verdi. Alan Turing’in 15 resmini çizdi ve ardından AI Tanrı’yı oluşturmak için bir araya getirilmek üzere üçünü seçti” diye ekledi.
Bu üç portre bir bilgisayara yüklendi ve ardından bir tuval üzerine basıldı; ardından Ai-Da, tabloyu tamamlamak için işaretler ve dokular uyguladı. Kanvasın Ai-Da’nın ulaşamadığı kısımlarına insan asistanlar tarafından bazı son doku parçaları eklendi.
Bitmiş sanat eserinin, on yıl süren bir Da Vinci başyapıtından çok, Warhol’un ‘Fabrika’ süreciyle daha fazla ortak yanı var. Peki tüm bunlar sanatın geleceği açısından ne anlama geliyor?
1 milyon dolarlık soru
Ai-Da’nın yaratıcısı, yakın zamanda yapay zekayı “%90 pazarlama ve %10 gerçeklik” olarak eleştiren Linux kurucusu Linus Torvalds gibi yapay zeka şüphecilerinin yanında kesinlikle değil.
Tarih, toplumun “sanatçı olmayan” olarak adlandırdığı sanatçılarla doludur. Picasso’dan Matisse’e kadar herkes, kendi dönemlerinde sanatın ne olduğu konusunda insanların fikirlerine meydan okuyordu.
Aidan Meller, Ai-Da Proje Direktörü
Aidan Meller, “Müzayedede tabloya verilen tepkilerin, insanların yapay zekanın yaşadığımız dünyayı ve geleceğimizi nasıl şekillendirdiğinin önemini ve gücünü anladığını gösterdiğini düşünüyorum” dedi. “Açık artırma, yapay zekanın yükselişte olduğunu ve toplumu büyük ölçüde değiştireceğini gösteriyor”.
Tablonun müzayede öncesi tahmini 120.000 ila 180.000 ABD Doları (100.00 ila 150.000 £) arasında yer alan dönüm noktası niteliğindeki fiyat etiketi, sanat koleksiyonculuğunda da bir şeylerin değiştiğini gösteriyor.
“Sanırım bu aynı zamanda sanat dünyasının yapay zeka sanatının kalıcı olduğunu kabul etmeye başladığı anlamına da geliyor. Bu aynı zamanda yaratıcılığın birçok biçimde ortaya çıktığını ve yapay zekanın yaratıcı olma ve dünyaya değer katma yeteneğine sahip olduğunu gösteriyor.” Meller ekledi.
Bu son nokta tartışmaya açık ve süresiz olarak da öyle kalacak. Örneğin, popüler dijital sanat uygulaması Procreate’in yapımcıları yakın zamanda bu uygulamanın üretken yapay zekayı asla benimsemeyeceğini söyledi. Hatta CEO James Cuda şunları belirterek, bundan biraz daha fazlasını yaptılar: “Üretici yapay zekadan gerçekten nefret ediyorum. Sektörde olup bitenlerden ve sanatçılara yaptıklarından da hoşlanmıyorum. “
Açıkçası, Ai-Da ve süreci, tüketici uygulamalarında gördüğümüz temel üretken yapay zekanın birkaç adım ötesindedir, ancak şüphecileri kazanmak zorlu bir mücadele olabilir. Ayrıca Ai-Da’nın yaratıcısı, robotun amacının sizi taraf değiştirmeye ikna etmek yerine tartışmayı teşvik etmek olduğunu söylüyor…
‘Dördüncü sanayi devrimi’
Çoğu kişi için Ai-Da, birlikte yarattığı 1 milyon dolarlık tablodan ziyade sanat hikayesidir. Bu, Meller’e Ai-Da’nın neden yaratıldığını sorduğumuzda tekrarladığı bir şey.
“Bir robot sanatçısı olarak Ai-Da’nın temel değeri mutlaka kabul edilmesi değil, gelişen teknolojiler hakkında diyalog için bir katalizör görevi görme kapasitesidir” dedi. Açıkçası sanat dünyası projenin ürettiği sonuçların parasal bir değeri olduğunu düşünüyor ancak Meller bunun ötesine geçtiğini düşünüyor.
“Çağdaş sanatın bir amacı da çağımıza dair sorular sormak ve statükoya meydan okuyarak tartışma yaratmaktır” dedi. “Yani yapay zeka destekli bir robot tarafından yaratılan sanat, izleyicileri yapay zeka teknolojisinin gelişimini çevreleyen etik konular ve toplum olarak tepkimiz hakkında bir tartışmaya dahil etmek için iyi bir platformdu.”
Uydu navigasyonu çıktığında ona pek güvenmiyorduk ama artık onsuz hiçbir yere gitmiyorduk. Yapay zeka hayatımızın her alanına sızdı.
Aidan Meller, Ai-Da Proje Direktörü
Ai-Da’nın kendisi yeni değil – portre sanatçısını ilk kez 2019’da ele almıştık – ancak yapay zeka modellerinin hızlı gelişimi onun becerilerini dönüştürmeye yardımcı oldu ve onu her hafta tartışmalara yol açan ateşli bir tartışmanın yüzü haline getirdi. Ve Meller, Ai-Da’nın tanınmış bir sanatçı kadar tartışma için bir kanal olduğunu kabul ediyor.
“Şu anda dördüncü Sanayi Devrimi’nden geçiyoruz ve bu, küresel olarak hem teknolojide hem de insan davranışında aşırı değişimlere neden oluyor” dedi. “Yani projenin kalbi, yeni teknolojilerin toplum üzerindeki etkisini araştıran bir robot sanatçısıdır”.
Sanat ve uydu navigasyonları
Ai-Da tartışmasının özü, sanatta benzersiz, hatta kutsal bir şeyin olup olmadığı sorusu etrafında dönüyor.
Çoğu kişi için sanat, insanlar (yaratıcı ve izleyici) arasındaki bir iletişimdir ve bu da yapay zeka odaklı sanata içi boş bir anlamsızlık havası verir. Ancak Meller, Ai-Da’nın yaklaşımını insanların teknolojiyi kullanma biçimindeki en son gelişme olarak görerek aynı fikirde değil.
“Birçok kişi Ai-Da’ya bakıyor ve onun yapay zeka destekli bir robot olduğunu düşünüyor, ancak birçok açıdan insanlar teknoloji kullanımımızda daha robotik hale geliyor” dedi. “Karar alma mekanizmamızı ve eylemliliğimizi makinelere aktarıyoruz ve insanlar olarak pek çok açıdan makinelerle birleşiyoruz ve kendimiz siborglara dönüşüyoruz” diye gözlemledi ve bariz örnek olarak akıllı telefonları işaret etti.
“Uydu navigasyonu çıktığında ona pek güvenmiyorduk ama artık onsuz hiçbir yere gitmiyorduk. Yapay zeka, hangi işi yapacağımızdan, hangi haberleri izleyeceğimizden, ne tür haberler izleyeceğimizden hayatımızın her alanına sızdı. ne tür bir partnerimiz var, biz bile nasıl bir bebeğe sahip olmak isteyebiliriz” diye ekledi. “Ai-Da Robot, Alan Turing’in bu resmini çizerek gerçekten de tüm bu büyük etik meseleleri araştırıyor.”
Daha önce buradaydık
Bazıları uydu navigasyonları ve resimler arasında kurulan paralelliklerden çekinse de, Ai-Da’nın sanatın kendisi kadar eski bir tartışmayı yeniden canlandırmayı başardığına şüphe yok.
Çalışmamın temel değeri, gelişen teknolojiler hakkında diyalog için katalizör görevi görme kapasitesidir.
Ai-Da
Bunun bariz örneği, 1800’lerin ortalarında fotoğrafın icadıdır; bu, ressam ellerinin mekanize ‘taklitini’ bir sanat formu olarak göz ardı eden ressamları şok etmiştir.
Sonuçta fotoğraf ve sanat yalnızca bir arada var olmayı değil, simbiyotik bir ilişki geliştirmeyi de öğrendi. Fransız ressam Degas, fotoğraftan etkilenmiş, ancak ticarileşmiş endüstriyi küçümsemiştir. ‘Resimci’ fotoğrafçılar geleneksel sulu boyaları taklit etmeye çalışırken, ressamlar izlenimciliğe yöneldi.
Yapay zeka odaklı sanat ve insan sanatçılar birbirlerini yok etmeye çalışmak yerine aynı şeyi mi yapacaklar? Tarih bunu gösteriyor. ‘Yapay Zeka Tanrısı’ tablosunun finansal veya sanatsal değeri ne olursa olsun, bu kesinlikle tartışma için bir paratonerdir ve tartışmanın hangi tarafında olursanız olun, katılmaya değer bir tablodur.
Macar sanatçı Laszlo Moholy-Nagy’nin 1900’lü yılların başında söylediği gibi, “Fotoğrafçılığı anlamayan herkes geleceğin cahillerinden biri olacaktır”. Yapay zeka destekli sanat kesinlikle kalıcı olacak ve eninde sonunda robot uşaklarımızı alabilecek olsak da, muhtemelen bu arada onların sanatsal kuzenlerini kovmak yerine onlarla etkileşime geçmek daha karlı olacaktır.