Gökbilimciler, bilinen ilk “üçlü kara delik” sistemini oluşturan, yörüngesinde sıkı bir şekilde bağlı bir yıldız ve uzak bir üçüncü yıldız bulunan bir kara delik tespit ettiler. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden (MIT) Kevin Burdge tarafından yürütülen son araştırmalarda ayrıntıları verilen bu keşif, bazı kara deliklerin nasıl geleneksel olarak düşünüldüğünden daha sakin bir şekilde oluşabileceğine yeni bir ışık tutuyor.
V404 Cygni’yi Benzersiz Kılan Nedir?
V404 Cygni adı verilen bu nadir sistem, Dünya’dan yaklaşık 8.000 ışıkyılı uzaklıkta ve Samanyolu’nun içinde yer alıyor. Bir kara delikten ve daha önce “X-ışını ikilisi” olarak tanımlanan yakındaki bir yıldızdan oluşur; burada kara delik, komşu yıldızından malzeme tüketir. Ancak yeni bilgiler, çok daha uzaktaki üçüncü bir yıldızın bu çiftin yörüngesinde döndüğünü ortaya koyuyor. Bu dış yıldız, tek bir yörüngesini hayret verici bir şekilde 70.000 Dünya yılında tamamlıyor. Bu, yıldızlarla kara delik arasında zayıf bir çekimsel bağ olduğunu gösterir.
Şaşırtıcı Bir Doğum Süreci
Normalde kara delikler şiddetli süpernova patlamalarından doğar ve genellikle gevşek bağlı yıldızlara “doğum vuruşu” uygulayarak onları sistemden dışarı atar. V404 Cygni’de bu üçüncü yıldızın varlığı farklı bir senaryoyu akla getiriyor. Araştırmacılar Bu kara deliğin “doğrudan çökme” yoluyla oluşmuş olabileceğini öne sürüyorlar. Doğrudan çökme, bir yıldızın sessizce patlayarak çevredeki yıldızları güçlü bir darbeden koruduğu bir süreçtir.
Kara Delik Araştırmasının Etkileri
Bu bulgu, diğer kara delik sistemlerinin oluşumuyla ilgili soruları gündeme getiriyor. Budge, “Orada daha fazla üçlü sistem olup olmadığını düşünmek ilgi çekici” dedi. Bunlar bize bu tür düzenlemelerin kara delik evrimine nasıl ışık tutabileceğini gösteriyor. Gaia uzay teleskobundan yapılan gözlemler, yıldızların koordineli hareketlerini doğruladı; hesaplamalar, bu yıldızların aynı sistemin parçası olma ihtimalinin yalnızca 10 milyonda bir olduğunu öne sürdü.