Bilim insanları, Dünya atmosferinin en eski kanıtlarının Ay’daki kayalarda saklı olabileceğini keşfetti. Bu sonuca, Apollo misyonundaki astronotların 50 yıl önce Dünya’ya getirdiği ay kayaları üzerinde yapılan yeni bir analize dayanılarak varıldı.

Daha önce bilim insanları kayalarda manyetizma izleri keşfetmişti; bu da Ay’ın bir zamanlar Dünya’nınkine çok benzer bir manyetik alana sahip olduğunu gösteriyordu. Ancak yeni bir çalışma, Ay’ın en az 4,36 milyar yıldır manyetik alana sahip olmadığını gösteriyor.


Solda Apollo 16 görev komutanı John Young ile Plum Krateri panoraması. Çalışmada incelenen 61016 numaralı Ay örneği “Big Muley”, Yang’ın gölgesinin sağ kenarının hemen üzerinde yer alıyor. Kaynak: James Stuby/NASA

Rochester Üniversitesi’nde yer ve çevre bilimleri profesörü John Tarduno’ya göre, “Dünya ve evriminin gizemlerinden biri, Dünya atmosferinin en eski bileşiminin ne olduğudur.” Bilim insanları bunu Dünya’da ölçemiyor çünkü 3,5 milyar yıldan daha eski çok az kaya kaldı ve kalanlar da Dünya’nın hareket eden tektonik plakaları tarafından büyük ölçüde değiştirilmiş. Öte yandan Ay, jeolojik olarak “sessizdir” ve milyarlarca yıldır dokunulmamış olabilecek ay toprağı katmanlarını içerir.

Tarduno, “Eğer Ay’da bu antik regolitin korunduğu bir yer bulabilirsek, o zaman doğrudan ölçümlerden ilk Dünya atmosferinin nasıl olduğu sonucunu çıkarabiliriz” dedi.

Manyetik alanlar, bir gezegenin veya uydunun çekirdeğindeki manyetik malzemelerin hareketiyle üretilir ve o gezegen gövdesinin yüzeyini güneş rüzgârından korur. Bazı demir içeren kayalar soğuyup katılaşırken manyetik alan durumunu koruyabilirler.

2021 yılında Tarduno ve ekibi, 3,9 milyar yıl önce Ay’ın manyetik alanının olmadığını keşfetti. Yeni çalışmada Tarduno, daha eski Ay örneklerine baktı ve Ay’daki olası manyetizmanın tarihini 400 milyon yıl geriye itti. Bu güncellenmiş zaman aralığı, Dünyanın ilk çağını, yani Hadean’ı temsil ediyor. Dünya üzerinde Hadean’dan kalan kaya kalmadı ve gezegenin ilk atmosferi bir sır olarak kalıyor.

Tarduno şunları kaydetti: “Gezegenlerin evrimi ve yaşanabilirlik sorunu hakkında düşünen insanlar açısından bu çok ilginç. Eğer Dünya’yı tam olarak anlayamıyorsak diğer gezegenlerin evrimi hakkında nasıl bir şey söyleyebiliriz?”



genel-22