ABD’deki üç üniversiteden öğrenciler, güneş tutulması sırasında oluşan atmosferik yerçekimi dalgalarını ölçerek uzay araştırmalarında önemli bir ilerleme kaydettiler. NASA’nın sponsorluğundaki Ulusal Tutulma Balon Projesi (NEBP) tarafından yapılan keşif, daha iyi hava durumu tahminlerine ve Dünya atmosferinin daha iyi anlaşılmasına yol açabilir.
NEBP projesinin amacı, güneş tutulmaları sırasında meydana geldiği düşünülen atmosferik çekim dalgalarını ölçmekti. Üniversite ve lise öğrencilerinden oluşan ekipler, tutulmanın yolu boyunca ABD’nin çeşitli eyaletlerine konuşlandırıldı ve burada mühendislik araştırmaları ve atmosfer bilimi deneyleri yürütmek için gerekli aletlerle donatılmış hava balonlarını serbest bıraktılar.
New Mexico’da bulunan bir grup bilimsel ekip, tutulmayı atmosferik yerçekimi dalgalarının oluşumuna kesin olarak bağlayan veriler topladı.
NASA’nın iklim ve radyasyon laboratuvarında araştırma bilimcisi olan Jie Gong, “Özel tutulma olayları sırasında atmosferin nasıl tepki verdiğini anlamak, atmosferi daha iyi anlamamıza yardımcı oluyor, bu da daha doğru hava tahminleri yapmamıza ve sonuçta iklim değişikliğini daha iyi anlamamıza yardımcı oluyor” dedi.
Öğrenciler tutulmadan bir gün önce saat 10.00’da balonları serbest bırakmaya başladı. Her balon, atmosferdeki yükselişin her saniyesinde sıcaklığı, konumu, nemi, rüzgar yönünü ve hızını ölçen bir radyosonda taşıyordu. Radyosondalar Dünya’daki ekibe ham veri akışı aktardı.
Tutulmanın New Mexico semalarında atmosferik çekim dalgalarına neden olduğu doğrulanması 2024 baharında geldi. Gong, “Tüm verileri zaman içinde topladık ve bu zaman serisini planladığımızda zaten sinyaldeki bantları görebiliyordum” dedi.