Ay hala kaynaklarıyla ilgili birçok gizemi saklıyor. Tartışmanın ana konusu, Ay’ın güney kutbunda, toplanmaya ve oksijen, hidrojen ve roket yakıtı da dahil olmak üzere diğer gerekli maddelere dönüştürülmeye uygun su buzunun varlığıdır.
NASA’nın Artemis programı, bu fırsatı Ay’da sürdürülebilir insan varlığının anahtarı olarak görüyor. Ay su buzunun “soğuk tuzaklarda”, yani kalıcı gölgeli bölgelerde (PSR’ler) bulunduğu düşünülüyor. Bu kaynak, diğer ay kaynaklarıyla birlikte, kendi kendini idame ettirebilen bir uzay ekonomisinin yaratılmasına yardımcı olabilir. Ancak güney kutbunun potansiyelini değerlendirmek için öncelikle Ay’ın keşfini yapmak gerekiyor.
Ay araştırma uzmanı ve Notre Dame Üniversitesi’nde sivil, çevre ve yer bilimleri profesörü olan Clive Neal, geçtiğimiz günlerde Güney Kore’nin Busan kentinde düzenlenen 2024 Uluslararası Jeoloji Kongresi’nde ilk Uluslararası Ay Kaynakları Araştırma Kampanyası fikrini sundu.
Neil’e göre uzmanları çekmek ve ciddiye almak için bu görevi resmileştirmek gerekiyor. Bu, odaklanmış ve koordineli bir ay misyonları kampanyasını gerektirir. Ay’ın kaynak potansiyelinin ölçülmesi gerektiğini savunuyor.
Neil ayrıca ay bağlamında “kaynak” teriminin sıklıkla “rezerv” terimiyle birbirinin yerine kullanıldığına ve bu durumun kafa karışıklığına yol açtığına dikkat çekiyor. USGS tarafından tanımlandığı üzere rezerv, tanımlanmış bir kaynağın, tanımlama sırasında ekonomik ve yasal olarak kullanılabilir bir mineralin çıkarılabileceği kısmıdır.
Şu anda finanse edilen ve geliştirilen 30 robotik ay görevi var; 16 tanesi de teklif edildi ancak henüz finanse edilmedi. Neil, kampanyanın amacının yeni görevler oluşturmak değil, mevcut verileri kullanmak olduğunu vurguluyor.
Ay misyonları farklı veri kümeleri toplayacak ve Çin ve Rusya’dan gelen misyonlar da dahil olmak üzere misyonlar arasında koordinasyon için bir yapıya ihtiyaç duyacak. Neal, ILRPC’nin (Uluslararası Ay Kaynak Arama Kampanyası) uygulanmasının bir sivil toplum kuruluşu gerektirdiğini savunuyor.
Mevcut ve planlanan görevler, Ay’ın güney kutbu bölgesine uluslararası ilgiyi göstermektedir. Örneğin, NASA’nın Ay Yörünge Keşif Aracı, kutup bölgelerindeki uçucu maddelerin incelenmesi de dahil olmak üzere ileri düzey bilimsel görevler gerçekleştiriyor.
Ayrıca, ay yüzeyinin termal ve kızılötesi haritalamasını kullanarak Ay’daki suyun şeklini, miktarını ve dağılımını ve ay su döngüsünü değerlendirecek olan NASA’nın Lunar Trailblazer’ı gibi yeni görevler de planlanıyor.
Neal, ay kaynaklarını değerlendirmeye veya keşfetmeye yönelik herhangi bir kampanyanın kapsamının uluslararası olması gerektiğini, zira hiçbir uzay ajansının bunu tek başına gerçekleştirmek için yeterli paraya veya güce sahip olamayacağını vurguluyor. “Bilim ve araştırmanın bir araya geldiği yer burasıdır. Bilim ve araştırma el ele gittiğinde herkes kazanır” dedi Neal.