The Astrophysical Journal Letters dergisinde yayınlanan Michigan Üniversitesi araştırmasına göre, NASA’nın güneş koronasına düşen Parker Solar Probe, koronadaki yüksek sıcaklıkların nedeni olarak Güneş’in manyetik alanındaki S şeklindeki kıvrımları dışladı.
Güneş’in korona benzeri atmosferi, Güneş’in çekirdeğindeki ısı kaynağından daha uzakta olmasına rağmen yüzeyinden 200 kat daha sıcak olabilir. Görünüşte fiziğe meydan okuyan bu fenomen, bilim adamlarını onlarca yıldır şaşırttı. Güneş’in yüklü parçacıklardan oluşan sıcak çorbasının, plazmasının, Güneş’in çekim kuvvetinden kaçacak kadar hızlı hareket etmesini ve güneş rüzgarı olarak güneş sistemi boyunca yayılmasını sağlar.
Bu gizemi çözmek için NASA, koronaya dalmak ve ısısının kaynağını aramak için Parker Güneş Sondasını yarattı. Uzay aracı, Michigan Üniversitesi’nde iklim ve uzay bilimi ve mühendisliği profesörü Justin Kasper tarafından koronal plazmanın yoğunluğunu, sıcaklığını ve akışını doğrudan ölçmek için geliştirilen bir dizi cihazla donatılmıştır.
Sonda Güneş’e ilk yaklaştığında, Güneş’in manyetik alanında binlerce küçük eğrinin yanı sıra yüzlerce S eğrisi tespit etti. Bazı bilim insanları bunların koronal ısı ve güneş rüzgârı açısından umut verici kaynaklar olduğunu düşünüyorlardı çünkü güçlü S-eğrileri çok fazla manyetik enerji depoluyordu; bu enerji muhtemelen uzayda hareket ettikçe çevredeki plazmaya salınıyor ve sonunda düzleşiyordu.
Michigan Üniversitesi’nde iklim ve uzay bilimi ve mühendislik araştırmacısı ve çalışmanın yazarlarından biri olan Mojtaba Akhavan-Tafti, “Bu enerjinin bir yere gitmesi gerekiyor ve koronayı ısıtmaya ve güneş rüzgarını hızlandırmaya yardımcı olabilir” dedi.
Ancak Parker Solar Probe’un Güneş etrafındaki ilk 14 yörüngesinden elde edilen verileri inceledikten sonra araştırma ekibi, S-eğrilerinin Güneş yakınındaki güneş rüzgarlarında yaygın olmasına rağmen korona içinde bulunmadığını buldu.
Bilim insanları bu kıvrımların nedenleri konusunda hâlâ fikir birliğine varamıyor. Bazıları manyetik alanın korona dışındaki güneş rüzgarı türbülansı tarafından büküldüğüne inanıyor. Diğerleri, manyetik alan çizgileri ve döngüler çarpışıp kavisli şekiller oluşturduğunda dönüşlerin Güneş yüzeyinde yollarına başladığına inanıyor.
Araştırmanın sonuçları ikinci hipotezi hariç tutmaktadır. Eğer dönmeler Güneş yüzeyindeki manyetik alanların çarpışmasıyla oluşmuşsa korona içinde daha da yaygın olmaları gerekir. Ancak Akhavan-Tafti, manyetik çarpışmaların hala koronanın ısınmasına ve bükülmelere neden olmada dolaylı bir rol oynayabileceğine inanıyor.
“Teorimiz, S-kavşaklarının oluşturulduğu mekanizmalar hakkındaki iki düşünce ekolü arasındaki boşluğu doldurabilir. Akhavan-Tafti, koronanın dışında oluşması gerekmesine rağmen, koronanın içinde bu geçişlerin güneş rüzgarında oluşmasına neden olan bir tetikleyicinin olabileceğini söyledi.
Manyetik alanlar Güneş’in yüzeyinde çarpıştığında titreşir ve manyetik alanlar boyunca uzaya dalgalar gönderir. Aynı zamanda çarpışmalardan kaynaklanan enerji, güneş rüzgârında çok hızlı plazma akımları yaratıyor. Akhavan-Tafti, bu plazma akışlarının manyetik dalgaları bozarak onları güneş rüzgârında ters akışlara dönüştürdüğüne inanıyor. Bu dalgaların bir kısmı geri çekilmeden önce güneş atmosferine saçılırsa, o zaman koronanın ısınmasında da rol oynayabilirler.
“Bükümlerin oluşmasına neden olan mekanizmalar ve kıvrımların kendisi hem koronayı hem de güneş rüzgarını ısıtabilir” dedi.
Ancak şu anda bu tür geçişlerden güneş rüzgarı türbülansından ziyade güneş yüzeyindeki tetikleyicilerin sorumlu olduğunu gösteren yeterli kanıt yok. “24 Aralık 2024’te gerçekleşecek olan Güneş’e yapılacak Parker Solar Probe misyonları, Güneş’e daha da yakın bir yerde daha fazla veri toplamamıza olanak tanıyacak. Akhavan-Tafti, “Bu verileri hipotezimizi daha fazla test etmek için kullanacağız” dedi.