Dünyanın en büyük teleskopunu koruyan kubbe son şeklini almaya başlıyor: koruyucu kaplamanın ve ana ayna desteklerinin aktif kurulumu sürüyor.
Avrupa Güney Gözlemevi’nin (ESO) Çok Büyük Teleskobu ELT, Şili’nin Atacama Çölü’ndeki Cerro Armazones Dağı’nda inşa ediliyor. 2028 yılına kadar faaliyete geçmesi bekleniyor.
İnşaat sahasından Haziran 2024 tarihli en son fotoğraflar, ELT kubbesinin dış cephesindeki kaplama kurulumunu gösteriyor. Bu malzeme tabakası termal bir bariyer görevi görüyor ve hava koşullarına dayanıklılık sağlayarak teleskopu Şili çölünün zorlu koşullarından koruyor.
Kubbenin bir kısmı, teleskopun gökyüzünü görmesine olanak sağlayacak şekilde gündüzleri kapalı, geceleri açık kalacak büyük sürgülü panjurlarla donatılacak. Tamamlandığında ELT, Dünya benzeri dış gezegenleri arayacak, güneş sistemimizin ötesindeki yaşam belirtilerini inceleyecek ve Büyük Patlama’dan sonra oluşan ilk galaksileri incelemek ve diğer bilimsel sorunları çözmek için erken Evreni keşfedecek.
Teleskobu yüksek gündüz sıcaklıklarından ve tozlu çöl ortamından korumaya yardımcı olacak kayar kapı kirişi yapısının montajına başlandı.
Haziran fotoğrafları ayrıca kubbenin merkezindeki, sonuçta 39 metre genişliğinde, 200 tonluk ELT (M1) ana aynasını destekleyecek destek yapısındaki ilerlemeyi de gösteriyor. Ayna, M1’in gözlemler sırasında düzgün bir şekilde hareket etmesine ve değişen yerçekimi yüklerini, rüzgar koşullarını, titreşimleri veya sıcaklık değişikliklerini telafi etmesine olanak tanıyan beyaz bir kafes yapısıyla desteklenecek.
“ELT’nin ne kadar büyük olduğunu gösteren aşağıdaki vinçlere ve araçlara dikkat edin!” – ESO temsilcileri yeni görüntülere ilişkin yorumlarında şunu belirtiyor.
Birincil ayna 798 ayrı altıgen parçadan oluşacak ve bu da onu şimdiye kadar bir teleskop için yapılmış en büyük parçalı ayna haline getirecek. ELT’de her biri farklı şekil, boyut ve işlevlere sahip olan ancak uzayı gözlemlemek için birlikte çalışacak toplam beş ayna bulunacak.
İkincil ayna M2, M1’in üzerinde asılı kalacak ve topladığı ışığı üçüncü ayna M3’e yansıtacaktır. Beyaz kafes yapısının ortasındaki delik, M3, M4 ve M5 aynalarını tutacak merkezi kuleyi barındıracak.