Çin Bilimler Akademisi’ndeki botanikçiler ve ekolojistler, zorlu koşullara dayanma yeteneği sayesinde bir gün Mars’ta ürün olarak yetiştirilebilecek bir bitki keşfettiler. Çöl yosunu Syntrichia caninervis, diğer yaşam türlerinin çoğu için öldürücü olan ortamlarda hayatta kalabilmektedir.
Yeni bir çalışmada bilim insanları, hayatta kalmasını test etmek için bitkiyi aşırı koşullara maruz bıraktı. “Çalışmamız S. caninervis’in çevresel direncinin diğer mikroorganizmalara ve tardigradlara göre daha üstün olduğunu gösteriyor. Araştırmacılar makalelerinde, S. caninervis’in dünya dışı ortamların öncü kolonizasyonu için umut verici bir aday olduğunu ve Dünya’nın ötesinde biyolojik olarak sürdürülebilir insan yaşam alanlarının kurulmasına zemin hazırladığını belirtiyor.
Bu çöl yosunu, Antarktika da dahil olmak üzere dünyanın her yerinde bulunan en yaygın yosun türlerinden biridir. Gövdesi, suyu toplayıp gövdeye aktarmasına yardımcı olan küçük, keskin, diken benzeri yapraklarla kaplıdır. Bu yaprakların uçlarında, suyun yalnızca çiy veya sis gibi ulaşılması zor formlarda bulunabileceği bir ortamda bitkinin mümkün olduğu kadar fazlasını elde etmesine yardımcı olmak için suyu toplayan küçük tüyler bulunur.
İlk olarak, bilim insanları bazı bitkileri -80°C’deki dondurucuya yerleştirdiler. üç ila beş yıl boyunca diğerleri -196 sıcaklıkta sıvı nitrojen dolu bir tanka yerleştirilirken? 15 ve 30 gün boyunca. Her üç ortamda da bitki çözülmeyi atlatmayı başardı, ancak geri kazanım dondurulmak yerine basitçe kurutulan numunelerdeki kadar hızlı değildi.
Araştırmacılar ayrıca bitkinin çoğu bitkiyi öldürebilecek yüksek dozda gama radyasyonuna dayanabildiğini de keşfetti. Bilim adamları, 500 Gy’lik radyasyon seviyelerinin aslında bitki büyümesini desteklediğini buldu. İnsanlar için 8 Gy, yeterince uzun süreli maruz kalma durumunda nöbetlere ve ölüme neden olacak yeterli radyasyondur.
Araştırmacılar, “Sonuçlarımız S. caninervis’in bilinen radyasyona en dirençli organizmalardan biri olduğunu gösteriyor” dedi.
Bu testler S. caninervis’in kayda değer direncini ortaya çıkarsa da bilim insanları daha da ileri giderek bitkiyi simüle edilmiş bir Mars ortamına yerleştirdi. Çin Bilimler Akademisi’nin Gezegensel Atmosfer Simülasyon Tesisi’ni kullanan araştırmacılar, sıcaklıkları -60°C ile %95 arasında değişen karbondioksitten oluşan bir atmosfer yarattılar. 20°’ye kadar olan sıcaklıkların yanı sıra yüksek düzeyde UV radyasyonu ve düşük atmosferik basınç nedeniyle bu koşullar Mars’taki koşullara mümkün olduğunca yakındır.
Ayrıca Mars’ta erişilebilir su yok; çoğu kuru buz veya kutup buzulları üzerinde hapsolmuş durumda. Mars’ta manyetik alanın olmaması aynı zamanda yüzeydeki tüm yaşamın Dünya’dakinden daha yüksek düzeyde radyasyona maruz kalacağı anlamına da geliyor.
Testlerin sonuçlarına göre çöl yosununun direnci, Mars’ta ekim için potansiyel bir aday haline geldi. Bu keşfin uzay araştırmalarının ve kolonizasyonun geleceği için etkileri olabilir.