Bir zamanlar rezervasyon yaptırmak için bir restoranı telefonla aramak zorunda kalıyordunuz. Tüm süreci tamamlamak için beş dakikanızı harcayabilir ve size hiçbir masanın müsait olmadığı söylenebilir. İnternet ve Resy gibi uygulamalar tüm bunları çok daha basit hale getirdi. Sonra botlar geldi…
New York City’de yeni ve popüler bir restorana rezervasyon yaptırmak bir kabusa dönüştü. Nisan ayında New Yorker şunu yayınladı: büyüleyici bir hikaye Appointment Trader ve Cita Reservations gibi sitelerde restoran rezervasyonlarını yeniden satarak yılda binlerce dolar kazanan insanlar hakkında. Bu satıcılar genellikle rezervasyonları müsait oldukları anda kapma sürecini otomatikleştirmek için botlar kullanıyor ve ardından rezervasyonu altı yüz dolara kadar yeniden satıyorlar. Bunu restoranlar için Stubhub olarak düşünün.
İnşallah artık bu karmaşa sona erecektir. Bu ayın başlarında New York yasa koyucuları yasayı kabul etti. Restoran Rezervasyonu Korsanlıkla Mücadele Yasası. Anlaşmanın hâlâ Vali Kathy Hochul tarafından imzalanması gerekiyor, ancak yasalaşacağı varsayılırsa, rezervasyon satan herhangi bir üçüncü taraf, ihlal başına 1.000 dolara kadar para cezasına çarptırılabilir.
Bunun zengin insanlar için bir sorun gibi görünüp görünmediğini anlıyorum. Çoğu durumda öyle. Yine de çoğu insanın doğum günlerinde veya yıl dönümlerinde kendilerine şık bir akşam yemeği ısmarlamaktan hoşlandığına inanıyorum. Ve gerçek şu ki, eğer yukarı bakarsanız New York Times listesi En iyi yüz restoran arasında aç robotların menüsüne bakıyorsunuz. Bunların hepsi, genel kültürümüzü en yüksek teklifi verene özel kılan toplumsal bir hastalığın parçası. Yetersiz yiyecekler sunan çok sayıda pahalı yemek mekanı var, ancak birçok restoran ürettiklerini önemsiyor ve bunları mümkün olduğunca geniş bir izleyici kitlesine sunmak istiyor. Nasıl ki sanatçılar robotla alınan konser biletlerinin astronomik fiyatlarından para kazanmıyorsa, şefler de rezervasyonlarda o altı yüz dolarlık kârın bir kuruşunu bile görmüyor.
Aslında bu durumun restoranlara da zarar verdiği görülüyor. Pazartesi günü Bloomberg şunları yayınladı: rapor Sevenrooms’un verilerine göre “New York City’deki restoranların iptal oranı, geçen yıl Mayıs ayındaki %17,5’e kıyasla geçen ay %19’a yükseldi.” Bu çok büyük bir artış değil, ancak mantık, satıcıların tüm rezervasyonları kaptığını ve prim ödeyecek birini bulamadıklarında iptal ettiklerini gösteriyor. Çıkış, şirketin Cote Korean Steakhouse’unda konu hakkında konuşan Gracious Hospitality’nin operasyon müdürü Amy Zhou ile konuştu:
Zhou, yoğun bir gecede Cote’un yaklaşık 400 müşteriye sofra başında ızgara sığır eti servis edeceğini tahmin ediyor. Bu arada, bot kaynaklı iptaller ve rezervasyonların kullanılmaması nedeniyle 100’e kadar rezervasyon kaybedilecek. Müşteri başına 100 ila 150 ABD Doları arasındaki ortalama harcamaya göre, rezervasyona gelmeme oranının yüksek olduğu gecelerde gelir kaybı en az 10.000 ABD Dolarıdır.
Bu öyle bir sorun haline geldi ki, şirket müşterilerin telefonla rezervasyon yapabilmesi için bazı rezervasyonları çevrimdışına aldı. Zhou, “Yaklaşık bir yıl önce fazladan iki rezervasyon görevlisi getirmek zorunda kaldık” dedi. “Defterleri her gün denetlemek ve onları yasal rezervasyonlarla doldurmak onların işi.”
Yani internet restoranları tek tek aramadan rezervasyon almayı mümkün kıldı, sonra internet yüzlerce dolar ödemeden rezervasyon almayı imkansız hale getirdi, sonra restoranlar telefonla rezervasyona geri dönmek zorunda kaldı.
Bloomberg’in raporunda “NYC’nin en sıcak yemek rezervasyonlarına puan verilmesinin imkansız kalacağı” öne sürülüyor. Buradaki fikir, arz ve talebin sizin ölümlü düzenlemelerinizi umursamayan hayalet güçler olduğudur. Birisi bir masaya yüzlerce dolar ödemeye razıysa, bir başkası bunu gerçekleştirmenin bir yolunu bulacaktır. Katılmıyorum. Elbette, bazı restoranlarda her zaman kafa derisi yüzücüler olacaktır, ancak bu, bunu kullanışlı hale getirmeye devam etmemiz gerektiği anlamına gelmez. Hiçbir yasa hiçbir zaman bir sorunu tamamen ortadan kaldırmaz.
Bloomberg, bu koşuşturmacadan yılda 100.000 dolar kazandığını iddia eden Alex Eisler adında bir rezervasyon satıcısıyla konuştu. Yasa çıkarsa muhtemelen bunu yapmayı bırakacağını itiraf etti.
“O zamana kadar durmam için bir neden olduğunu söyleyemem” dedi.
Bana göre bu düzenleme, toplum olarak bir sorunu tespit edip bu konuda bir şeyler yapabileceğimizi gösteriyor. Neden gizlilik veya veri taşınabilirliği haklarımızı garanti altına alan yasalarımız yok? Neden planlı eskitmeyi veya koyu desenleri yasaklayamıyoruz? Sanırım bu şeyler zengin insanları rahatsız etmiyor. Yine de, “rezervasyon korsanlığının” New Yorker’da yer alan bir haber olmaktan çıkıp, yalnızca üç ay içinde kendisine karşı çıkarılan bir yasaya dönüşebileceği gerçeğinde umut olduğunu düşünüyorum. Sadece denemek zorundayız.