Uzay Teleskobu Bilim Enstitüsü (STScI) liderliğindeki uluslararası bir gökbilimci ekibi, James Webb Uzay Teleskobu’nu (JWST) kullanarak dikkate değer bir keşif yaptı. Şimdiye kadar keşfedilen en uzak Tip Ia süpernova olan SN 2023adsy olarak adlandırılan bir süpernova tespit ettiler. Çalışma sonuçları 7 Haziran’da yayınlandı.
Süpernovalar, büyük yıldızlar öldüğünde meydana gelen güçlü ve parlak patlamalardır. Spektrumlarında hidrojen çizgilerinin varlığına veya yokluğuna bağlı olarak iki ana türe ayrılırlar: tip I (hidrojensiz) ve tip II (hidrojenli).
Tip Ia süpernovaları (SN Ia), yıldızlardan birinin beyaz cüce olduğu ikili sistemlerde meydana gelen özel bir alt sınıftır. Bu patlamalar gökbilimcilerin büyük ilgisini çekiyor çünkü yıldızların ve galaksilerin evrimine dair önemli bilgiler sağlıyorlar.
SN 2023adsy, ilk olarak 2023 yılında kırmızıya kayma z = 2,9’da bulunan JADES-GS+53.13485−27.82088 galaksisinde geçici bir nesne olarak tespit edildi. JWST kullanılarak yapılan ileri gözlemler bunun Tip Ia süpernova olduğunu doğruladı.
Yeni bir çalışmada, STScI’dan Justin R. Pirel liderliğindeki bir ekip, JWST kullanarak bu süpernovanın ayrıntılı gözlemlerini sundu. Verilerin analizi, SN 2023adsy’nin z = 2,903 ± 0,007’lik spektroskopik kırmızıya kaymaya sahip olduğunu ortaya çıkardı, bu da onu şimdiye kadar keşfedilen en uzak SN Ia yapıyor.
Ortaya çıkan görüntüler SN 2023adsy’nin renginin oldukça kırmızı olduğunu gösteriyor. Bunun nedeni, ev sahibi gökada JADES-GS+53.13485−27.82088’deki ışığın toz tarafından önemli ölçüde emilmesinden kaynaklanıyor olabilir. Ancak galaksinin kendisi nispeten düşük bir kütle, düşük metaliklik ve düşük yok oluş ile karakterize ediliyor; bu da SN 2023adsy’nin kırmızı renginin doğal bir özellik olabileceğini düşündürüyor.
Süpernova spektrumunun analizi, yaklaşık 19.000 km/s’lik yüksek hıza sahip güçlü iyonize kalsiyum (Ca II) çizgilerini ortaya çıkardı. Bu değer, bilinen SN Ia’nın çoğundan önemli ölçüde daha yüksektir. Kalsiyum açısından zengin bazı Tip Ia süpernovalarında benzer özellikler gözlemlenmesine rağmen, SN 2023adsy, tipik düşük kırmızıya kaymalı, yüksek kalsiyumlu SNe Ia’dan daha parlaktı.
Makalenin yazarları, SN 2023adsy’nin doğasını ve uzak Tip Ia süpernova popülasyonunun özelliklerini daha iyi anlamak için ek gözlemlere ihtiyaç olduğunu belirtiyor. Özelliklerinin düşük kırmızıya kaymalı benzerlerinden gerçekten farklı olup olmadığını belirlemek ve farklı kırmızıya kaymalarda standartlaştırılmış parlaklığın tutarlılığını doğrulamak için uzak Ia SN’lerin daha temsili bir örneğinin gerekli olduğu sonucuna vardılar.