Son teknoloji ürünü Webb Uzay Teleskobu, evrenin henüz 740 milyon yaşında olduğu dönemde meydana gelen şimdiye kadarki en uzak kara delik birleşmesini tespit etti. Gökbilimciler evrenin tarihinde ilk kez bu kadar erken bir birleşmeye tanık oluyor ve bu da rekor kırıyor.
Kara delikler evrenimizin her tarafına dağılmış devasa nesnelerdir; çekim alanları o kadar güçlü ki olay ufuklarından ışık bile kaçamıyor. Kara delik birleşmeleri tam olarak kulağa nasıl geliyorsa öyledir: Genellikle ilgili galaksilerin merkezinde bulunan iki nesne arasındaki yavaş, korkunç danslar, sonunda tek bir nesnede birleşir.
Son birleşme gözlemi, Mayıs 2023’te bir astronomi ekibi tarafından Webb Telescope’un NIRSpec-IFU cihazı kullanılarak yapıldı. Deliklerin kozmik buluşması, evren yaklaşık bir milyarın dörtte üçü yaşındayken (referans olarak, evren şu anda bundan 13 milyar yıl daha yaşlı!), ZS7 adı verilen bir galaksi sisteminde meydana geldi.
Birleşme, yer tabanlı teleskoplarla görülemeyen, aktif olarak malzeme alan kara deliklerin biriken spektrografik özellikleri sayesinde tespit edildi. Neyse ki Webb, evrenin daha da derinlerine bakabildiği, Dünya’dan 1 milyon mil uzakta bir uzay bölgesi olan L2’de bulunuyor.
Cambridge Üniversitesi’nden gökbilimci ve araştırmanın baş yazarı Hannah Übler, ESA’da şunları söyledi: “Bulgularımız, birleşmenin kara deliklerin kozmik şafakta bile hızla büyüyebileceği önemli bir yol olduğunu gösteriyor.” serbest bırakmak. “Uzak Evrendeki aktif, büyük kütleli kara deliklere ilişkin diğer Webb bulgularıyla birlikte, sonuçlarımız aynı zamanda büyük kara deliklerin galaksilerin evrimini en başından beri şekillendirdiğini gösteriyor.”
Webb’in görüşü o kadar keskin ki ekip, iki kara deliği mekansal olarak ayırmayı başardı ve bazı fiziksel özelliklerini ortaya çıkardı. Deliklerden biri Güneş’in kütlesinin yaklaşık 50 milyon katı büyüklüğündeyken diğeri yoğun bir gaz bulutunun içinde gizlenmiş durumda. Ekibin keşifle ilgili tam makalesi şuydu: yayınlanan Bugün Kraliyet Astronomi Topluluğunun Aylık Bildirimlerinde.
Kara delikler birleştikçe yerçekimsel şok dalgaları gönderir uzay-zamanı milyarlarca ışık yılı boyunca sıkıştırıp uzatıyor. Bu dalgalar, LIGO-Virgo-KAGRA İşbirliği tarafından yönetilen gözlemevleri gibi gözlemevleri tarafından tespit ediliyor. Yerçekimi dalgaları ilk kez 2015’te tespit edildi.
Ancak kütleçekimsel evreni anlamak için ufukta daha parlak bir gelecek var. ESA resmen kabul edildi Uzay tabanlı bir yerçekimsel dalga gözlemevi olan Lazer Girişimölçer Uzay Anteni (LISA), Ocak ayında, uzay aracının nihai fırlatılması ve çalıştırılmasının önünü açtı.
LISA’nın Avrupa Uzay Ajansı’ndaki baş proje bilimcisi Nora Luetzgendorf aynı açıklamada “Webb’in sonuçları bize, LISA tarafından tespit edilebilen daha hafif sistemlerin önceden varsayıldığından çok daha sık olması gerektiğini söylüyor” dedi. “Büyük ihtimalle modellerimizi bu kitle aralığındaki LISA oranlarına göre ayarlamamızı sağlayacak. Bu buzdağının sadece görünen kısmı.”
Birlikte ele alındığında, yeni nesil uzay teleskopları en eski kara delikleri ve aynı zamanda evrendeki sıklıklarını ortaya çıkarıyor. Kara deliklerin gizemlerinin kilidini açmak (nasıl büyüdükleri, çevrelerindeki bölgelerle nasıl etkileşime girip onları şekillendirdikleri) astrofizikçilerin evrenin en temel gizemlerinden bazılarını anlamalarına yardımcı olacak.
Daha: Kara Delikler Hakkında Bilmediğiniz 9 Şey