Çin Ulusal Uzay İdaresi (CNSA), Uluslararası Ay Araştırma İstasyonu (ILRS) projesinin konseptini gösteren bir video sundu. Bu girişim önümüzdeki birkaç on yıl içinde Ay’da yaşanabilir bir üs kurmayı hedefliyor.
Sunum, Çin’deki yıllık Uzay Günü kutlamalarının bir parçası olarak 24 Nisan’da gerçekleşti. ILRS projesi 2021 yılında Çin ve Rusya tarafından ortaklaşa duyuruldu ancak şu anda Çin, projenin uygulanmasına yönelik çabalara öncülük ediyor ve aktif olarak uluslararası ortakların ilgisini çekiyor. Girişime Rusya, Venezuela, Pakistan, Azerbaycan, Belarus, Güney Afrika, Mısır, Tayland ve Nikaragua zaten katıldı.
Sunumda, aydan numune alma operasyonları, iniş araçları, ay gezicileri ve yörüngesel uydu desteği dahil olmak üzere çeşitli görevler sergilendi. Bu unsurlar, sırasıyla yakın gelecekte ve 2027’de başlatılması planlanan Chang’e-6 ve Chang’e-7 misyonlarına karşılık geliyor.
Chang’e-8 misyonuyla birlikte 2028 yılı civarında ILRS’nin temel modelini oluşturacaklar. Bunu, iletişim altyapısının, enerji üretiminin ve diğer ekipmanların konuşlandırılması takip edecek ve bunlar, üzerinde yaşanılan geniş bir Ay karakoluna dönüştürülecek.
Çin kaynaklarına göre ILRS, disiplinler arası ve çok amaçlı ay araştırmaları için kapsamlı bir bilimsel ve deneysel temel olarak tasarlandı. Hem ay yüzeyinde hem de yörüngede uzun vadeli otonom operasyon yeteneğine sahip olacak.
“Ay bir başlangıç noktası görevi görüyor ve Uluslararası Ay Araştırma İstasyonu, uzun vadeli bilimsel araştırma, çalışma ve yaşam için bir platform sağlayarak, gelecekte insanlığın daha derin uzayı keşfetmesinin ve Mars’a ve diğer uzak mesafelere yapılacak misyonlar için entelektüel hazırlığın önünü açacak. Çin ay programının baş tasarımcısı Wu Weiren, Çin Merkezi Televizyonu (CCTV) ile yaptığı röportajda şöyle dedi:
ILRS projesi iki aşamada uygulanacaktır. İlk aşamada 2035 yılına kadar Ay’ın güney kutbu çevresinde temel işlevlere ve gerekli altyapıya sahip karmaşık bilimsel tesisler oluşturulacak. İkinci aşamada ise 2045 yılına kadar tam ölçekli, iyi donanımlı ve istikrarlı işleyen bir üssün inşa edilmesi planlanıyor.
İlginç bir detay, arka planda fırlatma rampasından havalanıyormuş gibi görünen emekli bir NASA uzay aracının varlığıdır. Mekiklerin 2011’de kullanımdan kaldırıldığı, NASA’nın Çinli kuruluşlarla çalışmasının büyük ölçüde yasak olduğu ve Çin’in ay programı için kendi fırlatma araçlarını geliştirdiği göz önüne alındığında, bu durum soruları gündeme getiriyor.
Bu iddialı projenin tanıtımı, Çin’in ilk uydusu Dong Fang Hong 1’in 1970 yılında fırlatılışını anmak ve ülkenin artan uzay hedeflerini vurgulamak amacıyla 2016 Çin Uzay Günü ilan edilen günde gerçekleşti.