Hubble 34. yıl dönümünü küçük dambıl bulutsusuna bakarak kutluyor

NASA’nın efsanevi Hubble Uzay Teleskobu’nun 24 Nisan’da fırlatılışının 34. yıldönümünü kutlamak için gökbilimciler, 3.400 ışıkyılı uzaklıkta bulunan Küçük Dambıl Bulutsusu’nun (Messier 76, M76 veya NGC 650/651 olarak da bilinir) anlık görüntüsünü aldılar. kuzey kutup çevresi takımyıldızı Perseus. Fotojenik bulutsu amatör gökbilimcilerin favori hedefidir.

M76, ölmekte olan bir kırmızı dev yıldızdan fırlatılan, parlayan gazlardan oluşan genişleyen bir kabuk olan gezegenimsi bir bulutsu olarak sınıflandırılır. Yıldız sonunda çökerek aşırı yoğun ve sıcak bir beyaz cüceye dönüşür. Gezegenimsi bulutsuların gezegenlerle ilgisi yoktur ancak bu adı almıştır çünkü 1700’lerde düşük güçlü teleskoplar kullanan gökbilimciler bu tür nesnelerin bir gezegene benzediğini düşünmüşlerdir.

M76, merkezi çubuk yapısı olarak kenardan görülen bir halkadan ve halkanın her iki açıklığında bulunan iki lobdan oluşur. Yıldız yanmadan önce gaz ve toz halkasını dışarı fırlattı. Halka muhtemelen bir zamanlar ikili eş yıldıza sahip olan yıldızın etkileriyle şekillendirilmiştir.

Dökülen bu malzeme, yoldaşın yörünge düzlemi boyunca kalın bir toz ve gaz diski oluşturdu. Varsayımsal yoldaş yıldız Hubble görüntüsünde görünmüyor, dolayısıyla merkezdeki yıldız onu daha sonra yutmuş olabilir. Disk bu yıldız yamyamlığının adli kanıtı olacaktır.

Birincil yıldız çökerek beyaz cüceyi oluşturuyor. Güneşimizin yüzey sıcaklığının 24 katı olan 250.000 Fahrenheit derecelik kavurucu sıcaklığıyla bilinen en sıcak yıldız kalıntılarından biridir. Cızırtılı beyaz cüce, bulutsunun merkezinde bir nokta olarak görülebilir. Altındaki projeksiyonda görülebilen bir yıldız, nebulanın bir parçası değildir.

Disk tarafından sıkıştırılan iki sıcak gaz lobu, yıldızın diske dik olan dönme ekseni boyunca “kuşağın” üstünden ve altından kaçıyor. Ölmekte olan yıldızdan gelen kasırga benzeri malzeme akışıyla hareket ediyorlar ve saatte iki milyon mil hızla uzayı parçalıyorlar.

Bu, Dünya’dan Ay’a yedi dakikadan biraz fazla bir sürede seyahat edebilecek kadar hızlı! Bu sağanak “yıldız rüzgarı”, yıldızın kırmızı dev olduğu dönemde yaşamının daha erken bir aşamasında fırlatılan daha soğuk, daha yavaş hareket eden gaza doğru ilerliyor. Süper sıcak yıldızdan gelen şiddetli ultraviyole radyasyon, gazların parlamasına neden oluyor. Kırmızı renk nitrojenden, mavi ise oksijendendir.

Güneş sistemimizin 4,6 milyar yaşında olduğu göz önüne alındığında, bulutsunun tamamı kozmolojik zaman işleyişi açısından tavada bir parıltıdır. Yaklaşık 15.000 yıl sonra yok olacak.

Hubble, fırlatıldığı 1990 yılından bu yana 53.000’den fazla astronomik nesnenin 1,6 milyon gözlemini gerçekleştirdi. Bugüne kadar, Baltimore, Maryland’deki Uzay Teleskobu Bilim Enstitüsü’ndeki Mikulski Uzay Teleskopları Arşivi, dünya çapındaki gökbilimcilerin araştırma ve analiz için kullanmaları için bilime hazır 184 terabayt işlenmiş veriyi barındırıyor.

1990’dan beri Hubble gözlemlerinden 44.000 bilim makalesi yayınlandı. Uzay teleskopu, NASA tarihindeki bilimsel açıdan en verimli uzay astrofiziği görevidir. Hubble’ı kullanmaya olan talep o kadar yüksek ki şu anda altıya bir kat fazla talep var.

Hubble’ın süper kütleli kara delikler, dış gezegenlerin atmosferleri, karanlık maddenin kütleçekimsel merceklenmesi, karanlık enerjinin varlığı ve yıldızlar arasında gezegen oluşumunun bolluğu gibi keşiflerinin çoğu fırlatmadan önce beklenmiyordu.

Hubble bu alanlarda araştırma yapmaya devam edecek ve güneş sistemi olayları, süpernova patlamaları, dış gezegen atmosferlerinin bileşimi ve galaksilerden gelen dinamik emisyon gibi konularda benzersiz ultraviyole ışık kapasitesinden yararlanacak. Hubble araştırmaları, güneş sistemi nesnelerine, yıldızsal değişken olaylara ve kozmosun diğer egzotik astrofiziklerine ilişkin uzun süreli gözlemlerden yararlanmaya devam ediyor.

NASA’nın James Webb Uzay Teleskobu, Hubble’ın yerini alacak şekilde değil, onu tamamlayacak şekilde tasarlandı. Gelecekteki Hubble araştırmaları, evreni kızılötesi ışıkta gözlemleyen Webb ile sinerji fırsatından da yararlanacak. İki uzay teleskobunun birleşik dalga boyu kapsamı, ön yıldız diskleri, ötegezegenin bileşimi, sıra dışı süpernovalar, galaksilerin çekirdekleri ve uzak evrenin kimyası gibi alanlarda çığır açan araştırmaları genişletiyor.