NASA, Mars’tan Dünya’ya numune göndermenin yeni yollarını arıyor. Milyarlarca yıl önce bir göl ve nehir deltasına ev sahipliği yapan Jezero Krateri’nden Perseverance gezgini tarafından toplanan bu örnekler, değerli bilimsel materyal sağlıyor.
Mars’tan örnekler almak ve analiz etmek NASA’nın temel bilim görevlerinden biridir. Geçmiş yaşamın olası izleri de dahil olmak üzere, Mars’ın bileşimi ve tarihi hakkında bilgi edinmek için eşsiz bir fırsat sağlayacak. Ancak kurum yetkilileri 15 Nisan’da yaptığı açıklamada, gecikmeler ve maliyet aşımlarının mevcut numune iadesi (MSR) mimarisini kullanışsız hale getirdiğini söyledi.
NASA Yöneticisi Bill Nelson, “11 milyar dolarlık maliyet aşırı ve 2040’a kadar olan zaman çizelgesi kabul edilemeyecek kadar uzun” dedi.
Geçen Eylül ayında bir araştırma yürüten bir uzman paneli, MSR’nin toplam maliyetinin yaklaşık 3 milyar dolar olduğunu tahmin etti; bu, ilk tahminden önemli ölçüde daha düşüktü. Ancak mevcut mimari, bütçe kısıtlamaları ve Satürn’ün uydusu Titan’a Dragonfly misyonu gibi diğer bilim projelerinin korunması ihtiyacı nedeniyle örneklerin 2040 yılına kadar teslim edilmesine izin vermiyor.
Perseverance gezgininin başlangıçta numuneleri Mars Yükselme Aracı (MAV) roketi tarafından alınacağı ve daha sonra Dünya’ya geri gönderileceği bir iniş alanına taşıması planlanmıştı. Ancak NASA artık maliyetleri düşürmenin ve süreci hızlandırmanın yollarını arıyor. Maliyet tasarrufları ajansın diğer bilim projelerine yardımcı olacak ve daha hızlı zaman çizelgesi, Mars’a mürettebatlı görevlerin planlanmasına yardımcı olabilir.
Nelson, “2040’lar, astronotları Mars’a indireceğimiz on yıl olacak” dedi.
NASA, MSR’ye yönelik yeni fikirler için Güney Kaliforniya’daki Jet Propulsion Laboratory’ye (JPL) (robotlu gezegen keşiflerinin amiral gemisi merkezi) ve diğer araştırma merkezlerine başvurdu. Ayrıca ajans, ticari sektörü de yeni konseptlerin geliştirilmesine katılmaya davet ediyor. Projenin yeni aşamasının gelecek yılın başlarında başlatılması hedefiyle başvurular 17 Mayıs’a kadar kabul edilecek.
Yeni MSR mimarisinin son şekli henüz belli değil; görevin karmaşıklığına rağmen proje NASA için bir öncelik olmaya devam ediyor.