Dünya’dan en uzaktaki insan yapımı nesne olan tarihi NASA Voyager 1 sondası, 14 Kasım 2023’ten beri derin uzayda kritik bir hafıza hatası nedeniyle arızalanıyor. Ancak sorun artık teşhis edildi ve düzeltilebilir görünüyor!
Mart ayında, NASA’nın, sondanın işleyen hafızasının tam olarak okunmasını sağlamak amacıyla Uçuş Verileri Alt Sistemine bir “dürtme” gönderdiğini ve sorunu düzeltmeyi umduğunu bildirmiştik. Dürtü işe yaradı ama herhangi bir değere sahip olabilmesi için NASA’nın kodunu çözmesi gereken karışık bir sonuç döndürdü.
Nisan ayında, bu okuma nihayet meyvesini vermiş ve sorunu tespit etmiş gibi görünüyor. NASA’ya ve bir rapora göre Ars Teknik“Haftalar veya aylar sürebilir. Mühendisler, FDS’nin kullanılamaz bellek donanımı olmadan normal şekilde çalışmasının bir yolunu bulabilecekleri konusunda iyimserler, bu da Voyager 1’in bilim ve mühendislik verilerini döndürmeye başlamasını sağlayacak.”
Yeni bir Blog yazısıNASA, FDS’nin geçici belleğinin kabaca %3’ünü oluşturan tek bir çipin soruna neden olduğundan şüphelendiklerini açıkladı. Sorunun “düzeltilmesi”, FDS’yi bozuk belleğe güvenmeden çalıştırmanın bir yolunu bulmak gibi görünüyor, ancak kesin süreç belirsizliğini koruyor. Bu yazının yazıldığı an itibariyle, NASA’nın Deep Space Network Now sayfası hâlâ Voyager 1’den gelen bir sinyali bilmiyor; ancak onu önümüzdeki aylarda tekrar görmeyi bekleyebiliriz.
Genel olarak, kayıp Voyager sondası efsanesindeki bu iyimser dönüş güzel. Bu kadar zamandan sonra düzeltilemez olsaydı, 45 yaşında ve 1977’de fırlatıldığında tamamen anlaşılır olurdu. Bunun yerine, uzay aracını fırlatan orijinal mühendislerin ustalıkları hâlâ varlığını sürdürüyor ve derin uzayda onarılabilir görünen bir sorun olan ölümcül bir hafıza hatasına neden oldu. Modern çağımızda normal eski RAM ve depolamanın ne kadar sık arızalandığı göz önüne alındığında, doğrudan bir atanın bu kadar zaman geçmesine rağmen hala bu kadar iyi durumda olduğunu görmek etkileyici.
Şimdilik, Voyager 1’in galaktik yolculuğu, NASA FDS hatasını düzeltmeyi veya Voyager 1’in tabiri caizse “nefes almasına” yardımcı olmayı bitirdiğinde yıllarca devam edecek. 45 yıl sonra kimin ara vermeye ihtiyacı olmaz ki?