Juno uzay aracı, 4 Temmuz 2016’daki lansmanından bu yana Jüpiter ve ay sistemi hakkında ilginç gerçekleri ortaya çıkarmaya devam ediyor. Juno, 1995 ve 2003 yılları arasında gaz devini ve uydularını keşfeden Galileo uzay aracından bu yana Jüpiter’i yakından inceleyen ilk robotik görev oldu. Juno ayrıca gezegenin manyetik alanını, bileşimini ve yapısını incelemek için Jüpiter’in kalın bulutlarının altına giren ilk uzay aracı oldu. Elde edilen veriler, bilim adamlarının Jüpiter’in kökeni ve Güneş Sisteminin evrimi hakkındaki soruları yanıtlamasına yardımcı oluyor.
2021 itibarıyla Juno, Ganymede, Europa ve Io da dahil olmak üzere Jüpiter’in en büyük uydularından birkaçını inceleyerek görevinin genişletilmiş bir aşamasında bulunuyor. Bu uyduların yanından geçişleri sırasında Juno, birincil cihazı JunoCam’i kullanarak bazı muhteşem görüntüler yakaladı.
3 Şubat 2024’te Juno, Io’ya daha da yakın bir uçuş gerçekleştirdi ve volkanik ayın ve yüzeyinin daha da muhteşem görüntülerini elde etti. Bu, Io’nun volkanik aktivitesi ve yapısı hakkında yeni veriler elde etmeyi amaçlayan çift uçuşun ikinci kısmı.
Bir önceki uçuş 30 Aralık 2023’te gerçekleşti ve sonuncusu gibi Io’nun yüzeyinden 1.500 kilometre uzakta gerçekleşti. Bu iki yakın uçuş, Io’ya en yakın olanıydı ve Juno’nun Ekim 2023’te sondanın uydudan minimum 12.000 kilometre uzaklıkta olduğu rekoru kırdı. Galileo’nun yirmi yılı aşkın bir süre önce volkanik ayı incelemesinden bu yana başka hiçbir görev Io’ya bu kadar yaklaşmamıştı.
Yakın uçuşlar sırasında çekilen görüntüler zaten misyonun web sitesinde (SwRI) mevcut. Vatandaş bilim insanı Emma Valimäki tarafından elde edilen işlenmiş görüntülerden biri, Io’nun karanlık tarafının Jüpiter’den yansıyan güneş ışığıyla aydınlatıldığını gösteriyor; bu fenomen “Jovian aurora” olarak biliniyor. Juno’nun sağladığı diğer görüntüler arasında aktif volkanları ve hatta ayın karanlık tarafındaki patlamaları gösteren birçok kızılötesi görüntü yer alıyor.
Görüntüler, Io’nun yüzeyinin altında bulunan magma tarafından beslenen aktif volkanlara sahip olup olmadığını belirlemek için bilim adamları tarafından yürütülen bir çalışmanın parçası. Mevcut modellere dayanarak, bilim insanları bu olgunun, Io’nun Jüpiter’in güçlü çekim alanıyla etkileşiminden kaynaklanan gelgit olaylarından kaynaklandığına inanıyor. Bu, bilim adamlarının, gelgitlerin manto-çekirdek arayüzünde hidrotermal aktivite ürettiği ve içlerindeki sıvı su okyanuslarını desteklediği Europa ve diğer buzlu aylarda olduğuna inandıkları şeye benzer.
Şu anda Juno misyonu on iki yıl beş ay sürdü. Uzatılmış görev planına göre sonda, bu sürenin uzayabilmesine rağmen Eylül 2025’e kadar Jüpiter’in etrafında kutuptan direğe dolaşmaya devam edecek. Görev, güç sağlayan güneş panelleri (şimdiye kadar fırlatılan bir uzay aracının en büyüğü) sayesinde sistemi keşfetmeye devam edecek ve bilim adamlarının Jüpiter ve uydularının kökenleri hakkındaki temel soruları yanıtlamasına yardımcı olacak.