Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonunda gerçekleşen “8. Ulusal Antarktika Bilim Seferi”ni gerçekleştirecek bilim heyeti, Antarktika’ya gitmek için İstanbul’dan yola çıktı.
İstanbul Havalimanı’ndan Türk Hava Yolları’nın uçağıyla ilk önce Brezilya’nın Sao Paulo kentine giden 20 kişilik bilim heyeti ve 3 lise öğrencisinden uluşan ekip, uzun bir yolculuğun ardından Antarktika’nın King George Adası’na ulaşacak.
TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü Müdürü ve 8. Ulusal Antarktika Bilim Seferi Koordinatörü Prof. Dr. Burcu Özsoy, havalimanında hareket öncesinde yaptığı açıklamada, ekip olarak sefere hazır olduklarını söyledi.
Özsoy, bilimsel araştırmalar yapmak için farklı kurumlarda görevli kişilerin ekipte yer aldığını belirterek, “Geçen sene TEKNOFEST TÜBİTAK BİDEB tarafından açılan Kutup Araştırmaları Projeleri Yarışması çağrısı kapsamında yarışma birincisi 3 liseli birincimiz, 20 kişilik ekibimize ek olarak bu sene Antarktika ekibimize dahil oldular. Ekibimizi uzun bir yolculuk bekliyor. Hava müsaade ederse 2-3 gün sonra Antarktika’ya varmayı planlıyoruz.” dedi.
“Planladığımız 22 ayrı bilim projesi mevcut”
Antarktika’ya vardıktan sonra bilimsel çalışmalara başlayacaklarına dile getiren Özsoy, şöyle konuştu:
“Sefer süremiz normalde 30-35 gün. Planladığımız 22 ayrı bilim projesi mevcut. Bu projeler çok çeşitlilik gösteriyor. Antarktika’daki hava koşulları bu projelerin hayata geçmesi için çok önemli. Havanın müsaade ettiği tüm koşullarda bu çalışmaları yürüteceğiz. Birbirinden farklı, çok kıymetli bilimsel çalışmalarımız var. Antarktika’da geçici yerleşkemizin bulunduğu 68 güney enlemi Horseshoe Adası’ndaki buzul çekilmelerinden denizdeki gelgite kadar, atmosferik koşullardan mikroplastik ölçümlerine kadar, jeolojik yapılarla ilgiliyi çalışmalarımız mevcut. Aynı zamanda geliştirilmiş teknolojilerimiz mevcut. Özellikle bu teknolojilerin orada denenmesi milli teknoloji hamlesi çerçevesinde çok önem arz ediyor.”
Özsoy, geçen senelerde oluşturulmuş GNSS istasyonunda milli imkanlarla geliştirilmiş, yurt dışından getirilmeyen ve çok daha ucuza maliyetle Antarktika için geliştirdikleri cihazla ölçümler yapabildiklerini, yine bu konuyla ilgili geliştirilmiş, orada denenecek ekipmanları bulunduğunu kaydetti.
Milli imkanlarla geliştirilen enerji depolama sistemini de orada deneyeceklerini ifade eden Özsoy, ekstrem koşullarda denenmiş ve dünyaya entegre edilmiş bu sistemin önemli hedeflerinden bir tanesi olduğunu vurguladı.
“Giyilebilir teknolojinin çok önem arz ettiği bir döneme girdik”
Prof. Dr. Özsoy, ekipte yer alan 3 lise öğrencisinin kendilerinin geliştirdikleri bir kıyafet olduğunu kaydederek, “Onlar bir mont tasarladılar. Kendi tasarladıkları bu kıyafetle TEKNOFEST Yarışması’nda birinci olmuşlardı. Bu kıyafeti Antarktika koşullarında deneyecekler. Vücudun ısısını, kalp ritmini, insana ait bütün detayları ölçebilen sensörler yerleştirdiler bu monta. Hem Antarktika olsun hem Arktik koşullarda olsun hem de uzay koşullarında olsun giyilebilir teknolojinin çok önem arz ettiği bir döneme girdik.” diye konuştu.
Bu sene yaptıkları çalışmalardan bir tanesinin canlı bilimleriyle ilgili mikroplastikler konusunda olacağını belirterek, “Aynı zamanda Arktik bölgesinden alınan örneklerin Antarktika bölgesinden alınacak örneklerle karşılaştırılması gibi kuzey ve güney karşılaştırmasında bilimsel çalışmalara yer vereceğiz.” dedi.
Özsoy, ekibe, İspanya’dan 2, Amerika Birleşik Devletleri ve Bulgaristan’dan toplam 4 uluslararası araştırmacının da dahil olacağını ve Türkiye Cumhuriyeti Santiago Büyükelçisi’nin seferin başlangıcında Türk Bilim ekibiyle diplomatik ziyaretler yapacağını kaydetti.
Ekipte TÜBİTAK Bilim ve Toplum Başkanlığı’ndan (BİTO) bir katılımcının da yer aldığına dikkati çeken Özsoy, “Antarktika gibi ekstrem koşullarda yapılan çalışmalarımızın toplumla buluşması bizler için çok önemli. BİTO’dan katılan araştırmacımız topluma bu yaptığımız çalışmaları aktaracak.” diye konuştu.
“Kutuplardaki yapılan çalışmayla uzaydaki çalışmalar çok önemli”
TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, bilim heyeti seferine başlamadan önce internet üzerinden görüntülü toplantı yaptı.
Kutuplardaki ve uzaydaki çalışmaları birlikte değerlendirdiğini belirten Mandal, buralarda söz sahibi olmanın önemine değindi.
“ Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımız sorumluluğunda, TÜBİTAK MARMARA ARAŞTIRMA MERKEZİ Kutup Araştırmaları Enstitüsü (KARE) yürütücülüğünde gerçekleştirilecek Sekizinci Ulusal Antarktika Bilim Seferimize katılacak araştırmacılarımız ve öğrencilerimiz ile yolculuklarından hemen önce görüştük. 20’si Türk 4’ü yabancı olmak üzere sefere katılan 24 bilim insanının üzerinde çalışacağı 22 farklı proje ile gerçekleştireceğimiz bilim seferimiz gelecek çalışmalara da ışık tutacak.” diyen Mandal, TÜBİTAK’ın 60 yıllık bilgi ve birikimi ile bu seferlerin temel amacı olan Bilim Misyonu kapsamında oynadığı etkin ve öncü rolünün altını çizdi.
Mandal, “Hem kendi bilim misyonumuz açısından, ülkemizin ihtiyaçları menfaatleri ve görünürlüğü açısından aynı zamanda da insanlık için çözüm oluşturma açısından bakıldığında kutuplardaki yapılan çalışmayla uzaydaki çalışmalar çok önemli. ” dedi.
Prof. Dr. Mandal “Bilinmezlik ve ortak gelecek için iki önemli alan olan Uzaydaki başarılarımıza Kutuplarda da devam edeceğiz. Ülkemizi her alanda olduğu gibi bu alanda da geleceğe taşımayı sürdüreceğiz. İklim değişikliği ile mücadele odaklı süreçlerde bu seferler kapsamında elde edilecek verilerin gelecekteki senaryoları görebilme ve bunlara bağlı doğru bir yol haritası çizebilmede çok kıymetli. Bugüne kadar gerçekleştirdiğimiz toplam 7 seferden elde edilen 200’ün üzerinde bilimsel çıktının olmasından bu çalışmaların ne kadar kıymetli olduğunu görebiliyoruz.” diye konuştu
TÜBİTAK 2204-C Lise Öğrencileri Kutup Araştırma Projeleri Yarışması birincisi öğrenciler ile de görüşen Mandal, katılacakları bilim seferi ile hem projelerini test etme hem de tüm gençlere örnek teşkil ederek bir farkındalık oluşturma şansı bulduklarını belirterek öğrencilerimizin sefer heyecanını paylaştı.
“Sefere katılan 24 bilim insanı 22 farklı proje üzerinde çalışacak”
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Bilim insanlarımız yeniden Antarktika yolunda. 8. Ulusal Antarktika Bilim Seferi’ne katılmak üzere bilim insanları ve araştırmacılarımız İstanbul’dan yola çıktı. 20’si Türk, 4’ü yabancı olmak üzere sefere katılan 24 bilim insanı 22 farklı proje üzerinde çalışacak.” ifadelerini kullandı.
TEKNOFEST kapsamında TÜBİTAK tarafından düzenlenen “Lise Öğrencileri Kutup Araştırma Projeleri Yarışması”nda birinci olan öğrencilerin de sefere katılarak projelerini test etme imkanına kavuşacağını vurgulayan Kacır, “2017’den itibaren gerçekleştirdiğimiz ulusal kutup seferleriyle bilim insanlarımıza büyük bir imkan sağladık. Antarktika ve Arktik’e 10 bilim seferi düzenledik ve 116 Türk bilim insanının bu bölgelerde araştırma yapmasına imkan tanıdık, 252 bilimsel çıktı elde ettik. Antarktika’da kurulacak Türk Bilim Araştırma Üssü için ise çalışmalarımız devam ediyor. Hedefimiz Türkiye’yi Antarktika Antlaşmalar Sistemi içinde asli üye olarak konumlandırmak. Ülkemiz uzay, uydu sistemleri, milli otomobil, savunma sanayisi, Antarktika çalışmaları ve Milli Teknoloji Hamlesi’nin diğer önemli projeleri ile her alanda güçlü ve tam bağımsız ülke olma hedefine hızla yol almaya devam ediyor.” değerlendirmelerinde bulundu.
Seferde neler planlanıyor?
Sefer koordinatörlüğünü TÜBİTAK KARE Enstitü Müdürü Prof. Dr. Burcu Özsoy’un yaptığı heyette 20 Türk’ün yanı sıra 2 İspanya, 1 Bulgaristan bir de ABD’li olmak üzere 4 yabancı bilim insanı da yer alacak. Dünya’nın en soğuk, en rüzgarlı ve en kurak kıtasına gidecek bilim insanları 22 farklı proje üzerinde çalışacak.
8’nci Ulusal Antarktika Bilim Seferi’ne katılan bilim insanları, İstanbul-Sao Paulo-Santiago-Punta Arenas- King George rotası üzerinden Antarktika’daki geçici bilim üssüne intikal edecek. 20 Türk’ün yanı sıra 4 yabancı bilim insanı sefere kendi ülkelerinden katılacak. 7 Kamu Kurumu, 14 Üniversite ve 1 Lise seferde temsil edilecek. Uluslararası işbirliklerinin sürdürülebilir kılınması ve bilim diplomasisinin etkin kullanılarak Ülkemizin kutuplara gösterdiği önemin gösterilebilmesi adına Türkiye Arjantin Büyükelçisi Süleyman Ömür Budak da sefere katılacak ve King George Adası’nda diğer ülkelerin bilim üslerine resmi ziyaretlerde bulunacak.
Bulgaristan, Ekvator ve Kolombiya’nın Antarktika’da bulunan altyapılarına 1’er Türk Araştırmacı katılarak toplam 3 ayrı bilimsel proje ile çalışmalarını yürütecek.
Sefer kapsamında yürütülecek çalışmalar doğrultusunda, Horseshoe Adası’nda bulunan Türk Bilimsel Araştırma Kampı’nın bakım/tutum çalışmaları gerçekleştirilecek, Uzun dönem izleme çalışmaları yürütülecek, GNSS ve meteoroloji istasyonlarımızın bakımları yapılacak Horseshoe Adası ve çevresinin haritalandırılması çalışmalarına devam edilecek.