Bu Hubble Uzay Teleskobu görüntüsü, Lepus takımyıldızında 130 milyon ışıkyılı uzaklıkta bulunan sarmal gökada IC 438’i gösteriyor. Canis Major, Orion ve Canis Minor gibi takımyıldızlarla çevrili Lepus, gök cisimlerinin daha kolay tanımlanması için gece gökyüzünü farklı bölgelere bölen, IAU tarafından resmi olarak tanınan 88 takımyıldızın bir parçasıdır. Katkıda bulunanlar: ESA/Hubble ve NASA, RJ Foley (UC Santa Cruz)

Hubble Teleskobu’nun Lepus takımyıldızındaki sarmal gökada IC 438 üzerine yaptığı çalışma, Iax tipi bir süpernova sonrasına ışık tutarak gök dinamikleri hakkındaki anlayışımızı zenginleştiriyor.

Bu görüntü, Lepus (Tavşan) takımyıldızında, Dünya’dan yaklaşık 130 milyon ışıkyılı uzaklıkta bulunan sarmal gökada IC 438’i göstermektedir. Lepus, gök ekvatorunun hemen güneyinde yer alır (Dünya’nın ortasındaki, dönme eksenine dik açıyla düşen halka). Buna uygun olarak, Lepus’un iki yanında Canis Major (Büyük Köpek) ve Orion (Avcı) takımyıldızları bulunurken, Canis Minor (Küçük Köpek) çok yakınlarda yer alır, bu da takımyıldızların sanatsal temsillerinde Lepus’un sıklıkla takip ediliyor olarak gösterildiği anlamına gelir. Orion ve iki av köpeği tarafından.

Lepus, Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) tarafından resmi olarak tanınan 88 takımyıldızdan biridir. Gerçek takımyıldızların kendileri yalnızca bir avuç yıldızdan oluşsa da, bu yıldızların kapladığı gökyüzü alanına genellikle takımyıldızın adı kullanılarak atıfta bulunulduğunu açıklığa kavuşturmak gerekir. Örneğin, IC 438’in Lepus’ta olduğunu söylediğimizde, galaksinin takımyıldızın bir parçası olduğunu kastetmiyoruz – belki de açık bir şekilde, çünkü o tek bir yıldız değil, bütün bir galaksi! Daha ziyade, Lepus takımyıldızının yıldızları tarafından kaplanan gökyüzü bölgesine düştüğünü kastediyoruz.

IAU’nun 88 resmi takımyıldızı hiçbir şekilde insanlık tarafından tanımlanan tek takımyıldız değildir. İnsanlar çok uzun zamandır yıldızları inceliyor ve isimlendiriyor ve elbette farklı kültürlerin kendi takımyıldızları var. IAU takımyıldızları Avrupa merkezlidir ve çoğu Ptolemy’nin takımyıldız listesinden alınmıştır. Toplu olarak, 88 takımyıldızı gece gökyüzünü onu tamamen kaplayan 88 bölgeye böler, böylece herhangi bir gök nesnesinin yaklaşık konumu 88’den biri kullanılarak tanımlanabilir.

Hubble’ın bu galaksiyi incelemesinin arkasındaki itici güç, 2017’de meydana gelen, iki yıldızdan oluşan ikili bir sistemden ortaya çıkan bir tür süpernova olan Iax tipi bir süpernovaydı. Her ne kadar bu veriler süpernovanın meydana gelmesinden üç yıl sonra elde edilmiş olsa da, yani bu görüntüde görünmüyor olsa da, bunun gibi bir süpernovanın sonrasını inceleyerek öğrenilecek hâlâ çok şey var.



uzay-2