Çinli CPU üreticisi Loongson, eski iş ortağından rakibi olan CIP United’a karşı, Loongson’un MIPS mimarisini yasa dışı olarak kullanıp kullanmadığı konusunda açılan tahkimde birinci çıktı. Mahkeme geçen yıl Loongson’un telif ücretini CIP United’a borçlu olduğuna karar verdi. Ancak CIP United’ın da telif ücretlerinden önemli ölçüde daha fazla olan tahkim ücreti borcu vardı.
MIPS mimarisi bir Amerikan şirketi olan MIPS Technologies’in elinde olmasına rağmen, 2019 yılında aldığı lisans sayesinde Çin’deki MIPS’in tüm münhasır haklarına sahip olduğunu iddia eden CIP United dava açmıştı. Ancak bundan önce Loongson (ve selefi Bilgi İşlem Teknolojisi Enstitüsü) 2000’li yıllardan beri MIPS CPU’ları üretiyordu ve hatta 2011’de MIPS’ten lisans aldı.
Ek olarak Loongson, 2020’de şirket içi LoongArch mimarisine geçti (2021’deki resmi duyuruyla) ve hiçbir şekilde MIPS’e dayanmadığı için, özel olsun ya da olmasın, CIP United lisansının kapsamına girmeyeceğini söylüyor. Öte yandan CIP United, LoongArch’ın yalnızca bir MIPS klonu olduğunu iddia ederek aynı fikirde değildi.
Anlaşmazlık Şubat 2021’de tahkime gitti ve CIP United, Loongson aleyhine yedi iddiada bulundu. Bu yedi iddia, Loongson’un yasa dışı olarak MIPS işlemcileri üretmesi, gizli bilgileri kötüye kullanması ve telif ücretini ödememesiyle ilgili. Dava çoğunlukla Haziran 2023’te altı iddianın reddedilmesiyle karara bağlandı. CIP United’ın kazandığı tek nokta, Loongson’un yeterli telif ücreti ödememesiydi ve Loongson’un CIP United’a 24 milyon Yuan yani yaklaşık 3,4 milyon dolar borcu olduğu belirlendi.
Ancak nihai karar tahkim masraflarıyla ilgiliydi ve bu noktada mahkeme CIP United’ın Loongson’a 41 milyon Yuan, yani 5,8 milyon doların üzerinde ödeme yapması gerektiğine karar verdi. Bir açıklamadaLoongson zaferini ilan etti ve LoongArch’ın orijinal olduğunu ve MIPS ile hiçbir ilgisi olmadığını vurguladı. Bununla birlikte, MIPS uyumludur ve hatta eski MIPS tabanlı CPU’larının kullandığı Linux kodunun aynısını çalıştırır; bu da bazı şüpheleri uyandırabilir.
Öte yandan CIP, United’ın açıklamasında Loongson’un telif borcu olduğunu vurguladı ve bu noktaya dayanarak iddiada bulundu. Şirket, “tamamlanmamış denetim ve sözleşmeden doğan hakları” açıklığa kavuşturması gerektiğini söyleyerek, borçlu olduğu tahkim ücreti konusunda pek oyalanmadı. Ancak anladığımız kadarıyla dava, Loongson’a borcu olması ve Loongson’un LoongArch çiplerini üretmesine engel olmaması nedeniyle CIP United için net bir kayıp oldu.
Bu tamamen kamuya açık bir dava olmadığından Loongson’un zaferinin kesin yasal nedenleri açık değil, ancak siyaset devreye girmiş olabilir. Loongson görünüşe göre ABD’nin Çin’e yönelik yaptırımlarını ihlal ederken, CIP United Amerikan hukukunun kurallarına göre oynuyor. Her ne kadar mahkemelerin tarafsız olması gerekse de Çin ile ABD arasında yarı iletkenler konusunda gerilim şu sıralar yüksek. Bunun nihai kararı etkileyip etkilemediğini söylemek zor, ancak katılımcıların aklında olmasaydı şaşırtıcı olmazdı.