TÜBİTAK Yapay Zekâ Ekosistemine İmzasını Atıyor

TÜBİTAK’ın 2023’teki 1711 Yapay Zekâ Ekosistem Çağrısı sonucunda 17 proje desteklendi. Bu projeler, yapay zekâ alanında önemli çözümler geliştirecek ve sektörlere fayda sağlayacak. 17 proje, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır ile TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal’ın katıldığı törende tanıtıldı.

“Aktif bir iş birliği modeliyle tasarladığımız Yapay Zekâ Ekosistem Çağrımız tüm paydaşlar için önemli kazanımlar sağlayacak”

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, törendeki konuşmasında “Yapay zekâ alanında, millî ürün ve çözümlerin oluşturulma sürecinde rol alan tüm aktörleri, aktif bir iş birliği modeliyle desteklediğimiz Yapay Zekâ Ekosistem Çağrımızın tüm paydaşlar için önemli kazanımlar sağlayacağına inanıyorum. Bugün imza atacağımız 17 konsorsiyumun ülkemiz Ar-Ge ve inovasyon ekosistemi için hayırlar getirmesini temenni ediyorum.” dedi.

“Yapay zekâ gelişim çalışmaları, toplumlar nezdinde doğrudan sorumlu olan devlet ve akademik yapılar yerine, daha çok kâr odaklı şirketler tarafından yürütülmekte.” vurgusu yapan Kacır, “Bazı ülkelerin, yeni bir üstünlük hatta hegemonya yarışı olarak değerlendirdiği bu sektörde, geliştiricileri ve uygulayıcıları etik, şeffaflık ve güvenlik gibi konularda sınırlandırıcı bir küresel mutabakat sağlanamamış vaziyette. Bu nedenle yapay zekânın yarattığı değişimi yönetmek, insanlık yararına neticeler elde etmek ve yapay zekâdan değer üretmek, kritik teknolojilerde tam bağımsızlık hedefindeki Türkiye için bir tercihten öte zorunluluktur.” değerlendirmesinde bulundu.

Bakan Kacır, “Bu amaçla, “müreffeh bir Türkiye için çevik ve sürdürülebilir yapay zekâ ekosistemiyle küresel ölçekte değer üretmek” vizyonuyla Ulusal Yapay Zekâ Stratejimizi kamuoyu ile paylaştık. Yenilikçi teknoloji alanlarında ihtiyaç duyulan ve özel uzmanlıklara sahip araştırma altyapısının oluşturulmasını, çalışmalarımızın odağına aldık. Yapay zekâ ekosistemini harekete geçirmek üzere, akademik araştırmalar ve sanayinin ihtiyaçları arasında araştırma departmanları, yetkinlik merkezleri ve birlikte geliştirme laboratuvarlarıyla adeta bir köprü görevi üstlenen Yapay Zekâ Enstitüsü’nü TÜBİTAK bünyesinde kurduk.

TÜBİTAK burs ve destek programları kapsamında son 21 yılda nitelikli insan gücümüzü arttırmak için 3 bin 700’den fazla proje ve 1.300’den fazla kişiye 6,7 milyar lira destek verdik.” hatırlatmasında bulundu.

“Ülkemizi Türkiye Yüzyılı’na taşıyacak her adımın odağına, insan kaynağımızı alıyoruz”

Yenilikçi teknolojilerde söz sahibi olmanın anahtarının nitelikli insan kaynağı olduğuna dikkat çeken Kacır, “Eğer ülke olarak kendi gençliğimize erken yaşta doğru yetkinlikleri kazandırabilirsek Millî Teknoloji Hamlesi yolculuğumuzda hedeflerimize daha hızlı bir şekilde ulaşacağız. Bu anlayışla, ülkemizi Türkiye Yüzyılı’na taşıyacak her adımın odağına, insan kaynağımızı alıyoruz.  Deneyap Teknoloji Atölyelerimizde ve bilim merkezlerimizde gençlerimize yapay zekâ eğitimleri veriyoruz. Ayrıca, Türkiye Açık Kaynak Platformu ile açık kaynak yazılım ürünleri geliştirirken, nitelikli yazılımcı sayımızı artıran projeleri de hayata geçiriyoruz. ‘Sektör Kampüste’ programında 10 binden fazla üniversite öğrencimiz blokzincir teknolojisi ve uygulamaları, yapay zekâ ile öneri sistemleri, endüstride dijital dönüşüm ve ileri imalat uygulamaları gibi alanlarda sektör profesyonellerinden eğitim alıyor.” dedi.

Veri işleme altyapılarının yapay zekâ dünyasındaki yerinin öneminin farkında olduklarının altını çizen Kacır, “Yüksek başarımlı hesaplama ve veri depolama alanı sağlayan ulusal merkezimiz Türk Ulusal Bilim e-Altyapısı TRUBA’da yeni süper bilgisayarımızı devreye alıyoruz. Yeni süper bilgisayarımız; 56 bin 448 işlemci çekirdeği, 126 terabayt bellek kapasitesi ve 500’den fazla sunucusuyla sadece Türkiye’nin değil, dünyanın en hızlı ve güçlü bilgisayarlarından biri olacak. Yapay zekâ alanında yapılacak çalışmalardaki kapasitemizi 5 kat artıracak.” dedi.

“MareNostrum 5 bilim ve teknoloji alanında ülkemize dünya çapında yeni kapılar açacak”

Bir diğer gelişmeye de işaret eden Bakan Kacır, “Barselona Süper Bilgisayar Merkezi bünyesinde, orta ve yüksek segmentte yaklaşık 380.000 dizüstü bilgisayara eşdeğer güçte ve toplam 314 petaflop performansa sahip olan MareNostrum 5’in açılışı gerçekleşti. Dünya sıralamasında 8. sıraya yerleşen bu süper bilgisayar, yapay zekâdan iklim değişikliğine, yenilenebilir enerjiden sağlık bilimlerine kadar geniş bir alanda bilim insanlarımıza ve endüstrimize hizmet edecek. Türkiye olarak EuroHPC Ortak Girişimine katılımımız sayesinde, TRUBA ulusal süper bilgisayar hizmetine ek olarak dünyanın sayılı süper bilgisayarlarından biriyle doğrudan çalışma ayrıcalığına sahibiz. Şubat 2024’te genel kullanıma açılacak olan bu sistem, bilim ve teknoloji alanında ülkemize dünya çapında yeni kapılar açacak.” değerlendirmelerinde bulundu.

“Yapay Zekâ Ekosistem Çağrıları Programı ile de tüm yapay zekâ ekosistemini, açık inovasyon ve birlikte geliştirme yaklaşımıyla harekete geçiriyoruz”

Bakan Kacır, “Bugün burada 2. çağrısının lansmanını yaptığımız “Yapay Zekâ Ekosistem Çağrıları” ile de tüm yapay zekâ ekosistemini, açık inovasyon ve birlikte geliştirme yaklaşımıyla harekete geçiriyoruz. Ekosistemde katalizör görevi üstelenen bu programla, yapay zekâ çözümlerine ihtiyaç duyan şirketlerimizin, bu alanda teknoloji geliştiren yerli teknoloji tedarikçisi KOBİ’lerimizin ve araştırma merkezlerimizin ortak konsorsiyum projelerini destekliyoruz. Bu kapsamda ilk çağrımızda, 4 tematik alandaki 10 konsorsiyuma toplam 18 milyon TL destek sağladık. Bugün de 2. çağrımız kapsamında; akıllı üretim sistemlerinden, akıllı tarım, gıda ve hayvancılığa, iklim değişikliği ve sürdürebilirlikten, akıllı eğitim ve finans teknolojilerine kadar 5 tematik alanda 17 konsorsiyum projesine 55 milyon TL’nin üzerinde bütçe ile destek sağlayacağız.” diye konuştu.

“Konsorsiyumların kurulmasında aktif rol alan Yapay Zekâ Enstitümüz, ürün ve çözümlerin geliştirilmesinde de aktif rol alacak ve oluşan bilgi birikiminin ekosisteme hızlı bir şekilde aktarılmasını sağlayacak.” diyen Kacır, “Destek programımız sayesinde önümüzdeki dönemde yapay zekâ uygulamalarıyla ülkemizde veriden yüksek katma değer üretildiğine hep birlikte şahit olacağız.” vurgusu yaptı.

“TÜBİTAK, genellikle ekosistemi destekleyen bir kurum olmakla birlikte, bu program ile bir ilki gerçekleştiriyor”

Törende yaptığı konuşmada TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, “Bu program, özellikle TÜBİTAK’ın rolünü ve Sayın Bakanımızın ortaya koyduğu vizyonu temsil ettiği için büyük önem arz etmektedir.” vurgusu yaptı.

Mandal, “TÜBİTAK, genellikle proje destekleyen bir kurum olmakla birlikte, bu program ile bir ilki gerçekleştiriyor. TÜBİTAK TEYDEB’in destekleyici rolünün yanı sıra, Yapay Zekâ Enstitümüz aracılığıyla tasarlanan bu program, paydaşların koordinasyonunu sağlayarak ekosistemi bir araya getirmekte katalizör görevi üstlenmektedir.” dedi.

“Yapay zekâ sadece bir teknoloji olmanın ötesinde, dönüştürücü ve geleceğe dair fırsatlar sunarken beraberinde getirebileceği riskler konusunda da dikkatle ele alınması gereken bir alan.“ diyen TÜBİTAK Başkanı, “Bu program, işte tam da bu noktada, farklı paydaşların bir araya gelmesini, ihtiyaç makamı olan bir firma ile çözüm üretecek üniversite veya araştırma kurumları ve KOBİ’lerin bir araya gelerek koordinasyon içinde çalışmasını sağlamakta. Yani çözüm üretenle çözüme ihtiyacı olanları bir araya getiriyor.” ifadelerini kullandı.

Prof. Dr. Mandal, “Bu programın, Yapay Zekâ Enstitümüzün gelecekte elde edilen verilerin çoklaştırılması ve anonimleştirilmesi konusunda örnek ve ideal bir model olduğunu düşünüyorum. İlk çağrıda 10 proje desteklenmişti, biri tamamlandı 9’u halen devam ediyor. Ayrıca, desteklenen konsorsiyum üyeleri bir araya gelerek Avrupa projelerine başvurular yapmaya da başladılar. Çağrı vesilesi ile kurulan ilişkilerin kuvvetlendiğini ve dolayısı ile bu programın başlangıçta belirlenen hedeflere ulaşmaya başladığını görüyoruz. . Program içinde yer alan platformlar, sadece Türkiye’de değil, aynı zamanda Avrupa’da da projeler geliştiriyorlar. Ufuk Avrupa programına proje başvurusu yaptılar. Bu bizim görmek istediğimiz bir tablo.”

Mandal, “Bugün kabul alan eğitim teknolojileri, iklim değişikliği, tarım, gıda, hayvancılık ve akıllı üretim sistemleri gibi farklı alanlar üzerine çalışmalar yapan 17 platformun imza törenini gerçekleştiriyoruz. Sayın Bakanımıza bu programa olan katkılarından dolayı teşekkür etmek istiyorum. Hem yoğun programı arasında burada olması hem de TÜBİTAK’ın yeni rolünü sahiplenmesi bizler için büyük önem arz ediyor. Ayrıca üniversitelere, KOBİ’lere ve müşteri kuruluşlara da teşekkürlerimi iletiyorum. TÜBİTAK olarak üzerimize düşen görevi en iyi şekilde yerine getirmek için çalışacağız.” değerlendirmelerinde bulundu.

Konuşmaların ardından TÜBİTAK Yapay Zekâ Ekosistem Çağrısı Sözleşme İmza Töreni gerçekleştirildi. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır imzalara eşlik ederken, TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal 1711 Yapay Zekâ Ekosistem 2023 Çağrısı sonucu 17 projenin taraflarıyla sözleşmelere imza attı. İmzaların ardından toplu fotoğraf çekimi yapıldı.

Çağrı Büyük İlgi Gördü

Kısa zamanda yoğun ilgi gören çağrıya, toplam 32 konsorsiyum başvurdu. Alanında uzman hakemlerin ve sektör temsilcilerinin de yer aldığı TEDYEB Bilişim Teknolojileri Grubu Yürütme Kurulunun değerlendirmelerinden sonra 17 proje kabul edildi. Bu projelerden 8’i Akıllı Üretim Sistemleri, 3’ü Akıllı Tarım Gıda ve Hayvancılık, 4’ü İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik ve 2 tanesi de Akıllı Eğitim Teknolojileri alanlarında kabul aldı.

Yapay Zekâ Ekosistem Çağrısı 1711-2023 kapsamında imza töreni ile başlatılacak projeler :

1. Tematik Alan : Akıllı Eğitim Teknolojileri  (2 Proje)
   1. İZMİR POLİNOM ÖZEL EĞİTİM KURUMLARI TURZ. İNŞ. LTD. ŞTİ. 

Projesi : UYARLANABİLİR TEST ÖLÇÜMLERİYLE YAPAY ZEKÂ TABANLI HAFTALIK ÇALIŞMA PLANI HAZIRLAMA MOTORU

1. 1. 1. SIFIR BEŞ EĞİTİM VE BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ ANONİM ŞİRKETİ
      2. BOĞAZİÇİ Üniversitesi
   2. PERCULUS TEKNOLOJİ A.Ş.  

Projesi : BÜYÜK DİL MODELLERİ İLE OTOMATİK (ÇOKTAN SEÇMELİ) SORU ÜRETME PROJESİ

1. 1. 1. SUMMARİFY YAZILIM TEKNOLOJİLERİ ARAŞTIRMA GELİŞTİRME ANONİM ŞİRKETİ
      2. GALATASARAY Üniversitesi

2. Tematik Alan: İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik (4 Proje)
   1. ERAK GİYİM SAN. VE TİC. A.Ş. 

Projesi: TEKSTİL SANAYİSİNDEN KAYNAKLANAN ATIKSULARIN TERS OSMOZ İLE GERİ KAZANIMINDAN KAYNAKLANAN KONSANTRE ATIKSUYUN YAPAY ZEKÂ DESTEKLİ KONTROL ALGORİTMASI İLE GERİ KAZANIMI İÇİN PROTOTİPİN KURULMASI PROJESİ

1. 1. 1. ULUDAĞ ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ AR-GE MERKEZİ SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ
      2. TÜBİTAK MARMARA ARAŞTIRMA MERKEZİ (MAM)
   2. GERTURSAN TURİZM İNSAAT GİDA VE İHTİYAC MADDELER PAZARLAMA SANAYİ TİCARET ANONİM SİRKETİ  

Projesi : OTEL KONAKLAMA EKOSİSTEMİ İÇİN YAPAY ZEKÂ TABANLI KARBON AYAK İZİ KAYNAK TAKİP, ANOMALİ TESPİT VE ÖNLEM ÖNERİ PLATFORMU PROJESİ

1. 2. 1. TALYA BİLİŞİM TİCARET VE SANAYİ ANONİM ŞİRKETİ
      2. AKDENİZ Üniversitesi
   3. GÜZELLER TURİZM SEYAHAT TAŞIMACILIK BİLİŞİM İNŞAAT SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ 

Projesi: TURİZM SEKTÖRÜ İÇİN YAPAY ZEKÂ DESTEKLİ SÜRDÜRÜLEBİLİR ULAŞIM EKOSİSTEMİ PROJESİ

1. 3. 1. ERS YAZILIM INTERNET TURİZM SANAYİ TİCARET ANONİM ŞİRKETİ
      2. AKDENİZ Üniversitesi
   4. POYRAZ BOYA APRE SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ  

Projesi : TEKSTİL BOYAHANESİNDE OTOMASYON DESTEKLİ YAPAY ZEKÂ UYGULAMASIYLA PROSES ATIKSULARININ GERİ KAZANILARAK SU VE KİMYASAL TÜKETİMİNİN AZALTILMASI PROJESİ

1. 1. 1. BLUEİT YAZILIM VE DANIŞMANLIK ANONİM ŞİRKETİ
      2. TÜBİTAK MARMARA ARAŞTIRMA MERKEZİ (MAM)

3. Tematik Alan : Akıllı Tarım Gıda ve Hayvancılık (3 Proje)
   1. KOLUMAN GENETİK HAYVANCILIK SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ  

Projesi : HAYVANCILIKTA FPGA TABANLI 2D VEYA 3D TEKNOLOJİLERİ İLE SÜRÜ YÖNETİM UYGULAMASI TASARIMI-SÜRÜ YÖNETİMİNDE YAPAY ZEKÂ ÇÖZÜMLERİ PROJESİ

1. 1. 1. ELTASSAN ELEKTRONİK, MAKİNA, BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ.
      2. ÇUKUROVA Üniversitesi
   2. UZBAŞ TARIM ÜRÜNLERİ TURİZM GIDA ENERJİ SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ

Projesi : YAPAY ZEKÂ VE İHA DESTEKLİ, OTONOM BİTKİ SAĞLIĞI TESPİTİ VE PÜSKÜRTME YETENEĞİNE SAHİP HASSAS TARIM SİSTEMİ PROJESİ

1. 2. 1. MET İLERİ TEKNOLOJİ SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİK İMALAT İTHALAT VE İHRACAT TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ
      2. EGE Üniversitesi
      3. İZMİR YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ
   3. ÜLKER ÇİKOLATA SANAYİ A.Ş.  

Projesi: YAPAY ZEKÂ TABANLI FONKSİYONEL GIDA DİZAYNI PROJESİ

3. 1. 1. DYNAMİS BİYOLOJİK ARAŞTIRMA VE DENEY FAALİYETLERİ SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ
      2. İSTANBUL TEKNİK Ü.

3. Tematik Alan : Akıllı Üretim Sistemleri  (8 proje)
   1. ARÇELİK A.Ş. 

Projesi: YAPAY ZEKÂ TABANLI PLASTİK ENJEKSİYON KALİTE KONTROL SİSTEMİ PROJESİ

1. 1. 1. ASCENİX BİLGI TEKNOLOJILERI ANONİM SIRKETI
      2. ÖZYEĞİN Üniversitesi
   2. ARÇELİK A.Ş. 

Projesi : PLASTİK ENJEKSİYON KALIPLARINDA OPTİMAL SOĞUMA İÇİN YAPAY ZEKÂ TABANLI KANAL TASARIM YAZILIMI PROJESİ

1. 2. 1. ROTORBİT MÜHENDİSLİK YAZILIM DANIŞMANLIK SANAYİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ
      2. KOÇ Üniversitesi
   3. BORÇELİK ÇELİK SAN. TİC. A.Ş. 

Projesi : ÖNCEDEN EĞİTİLMİŞ DERİN ÖĞRENME TABANLI ANOMALİ VE NESNE TESPİT MODELLERİ İLE ÇELİK YÜZEY UYGUNSUZLUK KONTROL SİSTEMİNİN GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ

1. 1. 1. HİSARTECH YAZILIM ARGE MÜHENDİSLİK SANAYİ DANIŞMANLIK TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ
      2. BURSA TEKNİK Üniversitesi

1. 4. FERCAM CAM SAN. VE TİC.LTD.ŞTİ. 

Projesi : BİLGİSAYARLI GÖRÜ VE YAPAY ZEKÂ TABANLI CAM KALİTE KONTROL SİSTEMİ GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ

1. 4. 1. AISOFT YAZILIM LİMİTED ŞİRKETİ
      2. BİTLİS EREN Üniversitesi
   5. GDZ ELEKTRİK DAĞITIM A.Ş. 

Projesi : JEO-UZAMSAL ANALİTİK UYGULAMALARI – TRAFO LOKASYON VE KAPASİTE OPTİMİZASYONU PROJESİ

1. 5. 1. DATAFORS YAPAY ZEKÂ ANONİM ŞİRKETİ
      2. BOĞAZİÇİ Üniversitesi
   6. İMAŞ MAKİNA SANAYİ ANONİM ŞİRKETİ

Projesi : YAPAY ZEKÂ TABANLI YENİ NESİL ŞERİT TESTERELİ METAL KESME MAKİNELERİNDE İZLENEBİLİRLİK, VERİMLİLİK VE KESTİRİMCİ BAKIM PROJESİ

1. 6. 1. OMARGE ELEKTRONİK BİLİŞİM MEDİKAL DANIŞMANLIK SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ
      2. KONYA TEKNİK Üniversitesi
   7. TEKNOROT OTOMOTİV ÜRÜNLERİ SAN. VE TİC. A.Ş. 

Projesi: OTOMOTİV SÜSPANSİYON VE YÖNLENDİRME PARÇALARI İÇİN YAPAY ZEKÂ TABANLI MALİYET TAHMİNLEME YAZILIMI GELİŞTİRMESİ PROJESİ

1. 7. 1. ARTIFICAX BİLİŞİM ANONİM ŞİRKETİ
      2. BOĞAZİÇİ Üniversitesi
   8. TÜRKİYE ŞİŞE VE CAM FABRİKALARI A.Ş.

Projesi : YAPAY ZEKÂ VE MAKİNE ÖĞRENMESİ YÖNTEMLERİ İLE CAM RENGİ OPTİMİZASYONU PROJESİ

1. 1. 1. ANALYTHİNX BİLİŞİM HİZMETLERİ T.A.Ş.
      2. KOÇ Üniversitesi

İmza töreninin ardından; TÜBİTAK TEYDEB Moderatörlüğünde TÜBİTAK BİLGEM Yapay Zekâ Enstitüsü, Müşteri Kuruluş ve Teknoloji Sağlayıcı Kurum / Kuruluş temsilcilerinin katılımlarıyla “1711 Çağrı Değerlendirme Paneli”  gerçekleştirildi. 

Panelde Yapay Zekâ Enstitüsü, müşteri kuruluş, teknoloji sağlayıcı kobi ve üniversite temsilcileri bir yandan çağrı ile elde ettikleri kazanımları ve tecrübeleri paylaştılar bir yandan da çağrı sisteminin geliştirilmesine yönelik önerileri tartıştılar.