Ar-Ge ve yenilik süreçlerinde çok hızlı bir dönüşüm gerçekleşiyor. Karmaşık, dinamik ve değişken nitelik taşıyan güçlük alanlarına yönelik yenilik süreçlerinin kritik önemde olduğu bir noktadayız. Bu nedenle Kurumumuzun stratejik yaklaşımı olan “birlikte geliştirme ve birlikte başarma” yaklaşımına göre acil çözüm gerektiren güçlük alanları için yol gösterici oluyoruz. TÜBİTAK olarak araştırmacı ve bilim insanlarımızı tüm süreçlerde yalnız bırakmıyoruz. Akademi ve kamuya yönelik destek programları kapsamında 2023 yılında 5.198 projeye 2023 sabit fiyatlarıyla 3.3 Milyar TL hibe aktardık.
Akademiye yönelik verdiğimiz destek üst limitlerini de arttırdık
1001-Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı” destek üst limitini 1 milyon 250 bin TL’den 1 milyon 650 bin TL’ye, 3005-Sosyal ve Beşeri Bilimlerde Yenilikçi Çözümler Araştırma Projeleri Destek Programı destek üst limiti 300 bin TL’den 700 bin TL’ye, 3501-Kariyer Geliştirme Programı destek üst limiti 600 bin TL’den 750 bin TL’ye, 1005-Ulusal Yeni Fikirler ve Ürünler Araştırma Destek Programı destek üst limiti 500 bin TL’den 650 bin TL’ye ve 1002-Hızlı Destek Programı destek üst limitini de 60 bin TL’den 75 bin TL’ye yükselttik.
Türkiye Yüzyılının inşasında en büyük güvencemiz olan nitelikli insan kaynağımızı destekliyor ve geleceğe beraber yürüyoruz
46.759’u yeni olmak üzere 66.989 bilim insanını ve gencimizi 2,3 Milyar TL ile destekliyoruz.
Araştırma ekosistemimizin önemli bir paydaşı olan bursiyerlerimizin destek üst limitlerini 2023 yılında iki kez artırdık. Lisans öğrencilerine 3 bin ila 9 bin 600 lira ve yüksek lisans öğrencilerine 7 bin 250 ila 8 bin 500 lira arasında burs veriyoruz. Doktora öğrencilerinin burslarının üst limitleri 15 bin lira ve doktora sonrası araştırmacı burslarının üst limitleri 19 bin lira olacak şekilde güncellendi. Ayrıca Lisansüstü Performans Burs Programı ile Doktora Bursiyerleri 20 bin liraya kadar, doktora sonrası Araştırmacılar da 25 bin liraya kadar burs alabiliyor.
Araştırmacılarımızı doktora ve sonrası dönemlerde de sağladığımız desteklerle yalnız bırakmıyoruz
Doktoraya devam eden bin 290 genç bilim insanımızın ve iki bin 454 doktora sonrası araştırmacımızın araştırmalarını güçlendirmek için yurtdışındaki saygın araştırma kurumlarına 1 yıllığına gitmelerini sağladık.
TÜBİTAK destekli projelerde bursiyer olarak yer alan doktora öğrencileri ile doktora sonrası araştırmacıların performansa dayalı burs alabilmeleri amacıyla 2250-Lisansüstü Bursları Performans Programını başlattık. 2022 yılında başlatılan program ile 6.799 doktora öğrencisi ve doktora sonrası araştırmacı desteklendi.
Nobel ödüllü bilim insanımız Aziz Sancar adıyla başlattığımız Aziz Sancar Yurt Dışı Doktora Sonrası Araştırma Burs Programı ile doktora sonrası 4 araştırmacımız Aziz Sancar’ın laboratuvarında çalışmak üzere desteklenmeye hak kazandı.
Milli Teknoloji Hamlesi kapsamında nitelikli insan kaynağının üniversite-sanayi iş birliği ile yetiştirilmesi, sanayide doktoralı araştırmacı istihdamının teşvik edilmesi amacıyla başlattığımız Sanayi Doktora Programı ile 50 farklı üniversite ve 2 farklı araştırma altyapısının, 223 farklı sanayi kuruluşuyla yaptığı 321 işbirliği projesi kapsamında 1.215 doktora öğrencisini destekledik. Doktorasını tamamlayan 30 araştırmacımız istihdam aşamasına geçti.
Bilim ve teknolojide küresel liderleri destekliyoruz
Stratejik değer taşıyan alanlarda yürütülecek projelere katkı sağlamak üzere alanlarında yaptıkları üst seviye bilimsel veya teknolojik çalışmalar ile öne çıkmış ve yurt dışında çalışma deneyimine sahip başta Türk bilim insanları olmak üzere nitelikli araştırmacıların ülkemize dönmesi için çalışmalarımız sürüyor. Araştırmacılarımızın yurtdışından Türkiye’ye gelmelerini teşvik etmek amacıyla yürüttüğümüz Uluslararası Lider ve Genç Araştırmacılar Programlarımız ile 201 lider araştırmacımız ülkemize döndü. Araştırmacılarımızın yürüttüğü projelerde 409’u doktora öğrencisi olmak üzere 1.258 öğrenci ve araştırmacı görev alıyor.
Bilimin ve teknolojinin her alanında ülkemiz açısından çığır açıcı nitelikte gelişmeler sağlamaya yönelik hedefler içeren, önemli bir keşif ve/veya buluş yapma potansiyeli olan projelere ve bu projeleri gerçekleştirecek olan bilim insanlarına destek vermek amacıyla yürüttüğümüz Ulusal Lider Araştırmacılar Programı ve Ulusal Genç Liderler Programı ile desteklediğimiz 84 araştırmacıdan 81’i projelerine devam ediyoruz. Bu projelerde 282’si doktora öğrencisi olmak üzere 448 öğrenci ve araştırmacı görev alıyor. Yeni çağrımız ile lider ve genç lider araştırmacılarımızı desteklemeye devam ediyoruz.
Temel Bilimlere Verdiğimiz Önem Devam Edecek
TÜBİTAK olarak temel bilimler alanında projeleri destekliyor, bu alanlardaki insan kaynağımıza özel önem veriyoruz. TÜBİTAK’ın akademik araştırmalara yönelik destek programlarıyla 2018’den günümüze temel bilimler alanında 3 bin projeye 2023 sabit fiyatları ile 2,5 milyar TL destek verdik. Üniversiteye yönelik verdiğimiz desteklerin %22’sini temel bilimler alanında sağladık.
Aynı dönemde Ar-Ge ve yenilik insan kaynağına yönelik destekler kapsamında temel bilimler alanına 2,3 milyar TL aktardık. Toplam tutarın % 30’unu temel bilim alanlarında sağladık. Bu destekler arasında temel bilim alanlarında üniversite sınavında ilk 25 bine giren lisans öğrencilere yönelik yürüttüğümüz özel burs programı da bulunuyor.
TÜBİTAK bünyesinde yer alan Temel Bilimler Araştırma Enstitümüz, ülkemizin stratejik hedefleri doğrultusunda, seminerler, yaz okulları, çalıştaylar ve popüler konuşmalar düzenliyor. Yurtdışından temel bilimler alanlarındaki önemli araştırmacıları ülkemizdeki bilim insanları ve gençlerle buluşturuyor.
Halihazırda öncül araştırma alanlarında projeler yürüten 81 Ulusal ve 201 Uluslararası lider ve genç araştırmacının projelerinin 3’te birinden fazlası temel bilim alanlarında odaklandı.
Yine, TÜBİTAK desteğiyle General Electric, AVL, Ericsson, TUSAŞ, Arçelik, Turkcell, ASELSAN, BTS Grup ve KORDSA; Öncül Ar-Ge laboratuvarlarında geleceğin teknolojilerini geliştiriyor. Bu laboratuvarlarda hidrojen depolama ve transferi, ileri kompozit malzemeler, katmanlı imalat, 6G ve yapay zeka gibi öncül araştırma konularında araştırma faaliyetleri yürütülüyor. Böylece ülkemiz sadece bir üretim üssü değil geleceğin teknolojilerinin geliştirildiği bir ülke olma yolunda da kararlı bir şekilde ilerliyor.
Sosyal ve Beşeri Bilimler Alanına Desteklerimizi Artıracağız
TÜBİTAK bünyesinde sosyal ve beşeri bilimler alanındaki araştırma projelerine özel önem veriyoruz. Bu kapsamda üniversiteler ile Ar-Ge ve yenilik insan kaynağına yönelik destek programlarımız aracılığıyla 2018 den bu yana 9 bin 600 projeye 2 milyar TL fon sağlayarak destek olduk.
Akademi ve kamuya yönelik destek programları kapsamında 2018-2023 yılları arasında Sosyal Bilimler alanında 1.492 projeye 737.006.596 TL hibe aktarıldı.
Cumhuriyetimizin kuruluşunun 100. yıl dönümü vesilesiyle, Cumhuriyetimizin tarihsel, kültürel, siyasal, toplumsal ve ekonomik dinamiklerini anlamayı ve gelecek vizyonuna yeni perspektifler sunmayı amaçlayan araştırma projelerini desteklemek üzere Sosyal ve Beşeri Bilimler alanında “Cumhuriyetimizin 100. Yılı Özel Çağrısı” açıldı. 29 Ekim’de açılan bu çağrıya rekor düzeyde 584 başvuru oldu.
Yüksek Teknoloji Platformlarını Destekliyoruz
Yüksek Teknoloji Platformları Desteğimiz kapsamında ise, yükseköğretim kurumları araştırma altyapılarının, özel sektör Ar-Ge veya Tasarım merkezleri ve kamu Ar-Ge birimleri ile iş birliği yaparak ihtisaslaşmasını sağlamak ve teknolojilerin özel sektöre transfer sürecini hızlandırmak amacıyla teknolojiyi geliştiren, üreten ve ticarileştiren kuruluşlarımızın yer aldığı ekosistem iş birliklerini hareket geçirdik. Mevcut durumda toplam 20 Yüksek Teknoloji Platformunda yaklaşık 50’si yurt dışındaki araştırma kurumları olmak üzere toplam 241 kurum ve kuruluşu stratejik araştırma programları doğrultusunda uygulanan 250’nin üzerinde projede bir araya getirmiş bulunuyoruz. Bu birliktelik toplam 70 üniversite, 109 özel sektör kuruluşu, 6 kamu Ar-Ge enstitüsü ve 6 araştırma altyapısını içeriyor. Birlikte çalışma odaklı insan kaynağı olarak toplam 1.784 araştırmacı ve 724 bursiyer bu platformlarda görev alarak Ar-Ge ve yenilik ekosisteminde etki oluşturulmasına önemli düzeyde katkı sağlıyor. Bu platformlarda Avrupa Yeşil Mutabakatı alanlarına hizmet eden nitelikli platformlara öncelik vermekteyiz.
Afet ve acil durum yönetimi alanında bilimsel araştırma, geliştirme ve yenilik projelerinin niteliğini artırmak, teknolojik dışa bağımlılığımızı azaltacak ve ülkemizin rekabet gücünü artıracak yeni bir ürün veya süreç geliştirme amacına yönelik nitelikli insan kaynağı ve proje gelişimine katkıda bulunmak ve afet yönetimi alanında işbirliğini güçlendirmek amacıyla Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ile Kurumumuz arasında “Bilimsel Araştırma-Geliştirme, Yenilik ve İnsan Kaynağı İşbirliği Protokolü” nü imzaladık.
Cumhuriyetimizin 100., TÜBİTAK’ımızın 60’ıncı yılını kutlarken biz üzerimize düşen sorumluluklarımızı yerine getirmek için var gücümüzle çalışıyoruz.