Hedef ortadaydı: iş formaliteleri için tek adresli bir mağaza yaratmak. Sayıştay’ın Aralık ayında yayınladığı raporda da vurgulandığı gibi uygulama bambaşka bir hikaye.
Sadeleştirme arzusu engellerle karşılaştı. Ancak haklıydı. Devletin istediği reform, 1981’den bu yana yedi iş formalite merkezi (CFE) ağına dayanan işletmelere yönelik prosedürlerin basitleştirilmesinden oluşuyordu.
Vaatlerini tutmayan bir basitleştirme
“Bu yedi ağın varlığı hem işletmeler hem de yönetimler için bir karmaşıklık ve zorluk kaynağıydı.” Not Sayıştay denetçileri. 2019 Pacte yasası, tek noktadan hizmet oluşturarak buna bir yanıt verecekti.
Ancak böyle bir reformun, “güçlü bir teknik boyuta ve sistemik bir karaktere sahip” bir şekilde düzenlenmesinin en başından itibaren karmaşık olduğu ortaya çıkıyor. Gerçekten de, özellikle bilgi sistemleri ve kullanıcıların mesleki uygulamalarında “ayaklanmalar” gerektirdi.
Başlangıçtaki karmaşıklık, 1 Ocak 2023’teki lansmana “önemli işlev bozuklukları” ile yansıdı; bu nedenle, projenin uygulanmasına yönelik koşulları kesin olarak belirlemek için Mahkeme tarafından hızlı bir denetim yapılması haklı görüldü.
“Formalitelerin yerine getirilmesindeki teknik zorluklar, portalın işlevsel özelliklerinin uyarlanmaması, formalitelerin onaylanmasının imkansızlığı, formalitelerin iletilmemesi ve hatta alıcılar tarafından reddedilmesi vb. Bu durum, özellikle kullanıcı destek sisteminin yetersiz kalması nedeniyle şirketleri ciddi şekilde cezalandırdı” diye belirtiyor raporda.
Gerçekçi olmayan bir başlangıç son tarihi
Tek noktadan hizmetin açılmasından altı ay sonra, durum hala istikrara kavuşmamıştı ve bu, birkaç kez uzatılan bir acil durum prosedürünün uygulanmasını gerektiriyordu. Sayıştay’a göre sorunun kökleri, “gerçekçi olmayan bir başlangıç teslim tarihi” ile projenin kökenine kadar uzanıyor.
Büyük BT projelerinde “yetersiz yönetişim ve yönetim” başta olmak üzere yinelenen diğer sorunlar birikti. Mahkeme’ye göre bu yöntemler “bu alandaki standartlardan çok uzak” görünmektedir. Ve “kolektif operasyonel yapılanmadaki bu ilk eksiklik, tüm oyuncuların entegre edilmesiyle ancak 2023 yazında, çok geç bir zamanda düzeltilmeye başlandı.”
Raporda halihazırda Ocak 2024’te yeni arızalar ve ciddi anormallikler öngörülüyor. Rapor, şirketlerin gelecek yıl ve hatta daha sonra zarar görebileceği uyarısında bulunuyor.
Sayıştay, “Yeterince hazırlanmayan ve kötü yürütülen bir reformun sonuçları, şirketlere beklenen basitleştirme sağlanmadan birkaç yıl boyunca hala hissedilebilir” diye eleştiriyor Sayıştay.
Elektronik fatura reformu ertelendi
Bu, reformun kaosundan “karmaşık bir dijital dönüşüm projesinin başarısı için gerekli” iki ders veya iki koşulu ortaya çıkarıyor: derinlemesine bir etki çalışmasının yürütülmesi ve paydaşları baştan itibaren dahil eden uyarlanmış bir organizasyon.
Mahkeme son olarak yasanın öngördüğü uygulama tarihini sorgulamayı reddettiğini vurgulamaktadır. Kendisi bunu “şirketlerin ve devlet hizmetlerinin ciddi sonuçlara katlandığı şüphesiz mantıksız bir risk alma” olarak görüyor.
Elektronik faturanın yaygınlaştırılmasının Maliye Bakanlığı tarafından bu yaz ertelenmesi belki de bu hatanın dikkate alındığını gösteriyor. Devlet bu konuda da işletmelerin yararına bir sadeleştirme ve modernizasyon çabasının çığırtkanlığını yapıyor.