Çabaları sonuç verdi. Sistemde üçüncü bir gezegenin olduğunu doğruladılar ve tüm sistemin kilidini açacak anahtarı bulduklarını fark ettiler çünkü artık üç gezegenin yörünge rezonansında olduğu açıktı. En dıştaki gezegenin yörüngesi 20.519 gün sürüyor, bu da bir sonraki gezegenin 13.673 gün süren yörünge süresinin 1,5 katına son derece yakın. Bu da 9.114 gün ile iç gezegenin yörünge periyodunun neredeyse tam 1,5 katıdır.
ESA’nın Cheops misyonunun yardımıyla altı dış gezegenden oluşan nadir bir ailenin kilidi açıldı. Bu ailedeki gezegenlerin tümü Neptün’den daha küçüktür ve yıldızları HD110067’nin etrafında çok hassas bir valsle dönerler. Yıldıza en yakın gezegen kendi etrafında üç tam tur atarken, ikincisi aynı anda tam iki tur atar. Buna 3:2 rezonans denir. Altı gezegen 3:2, 3:2, 3:2, 4:3 ve 4:3 çiftleri halinde bir rezonans zinciri oluşturur; bu da en yakın gezegenin altı yörüngeyi tamamlamasına, en dıştaki gezegenin ise bir yörünge tamamlamasına neden olur. Cheops, tüm sistemin ritmini çözmenin anahtarı olan sistemdeki üçüncü gezegenin yörünge periyodunu doğruladı. Bu, Cheops’un ortaya çıkmasına yardımcı olduğu yörünge rezonansındaki ikinci gezegen sistemidir. Bunlardan ilkinin adı TOI-178. Kredi bilgileri: ESA, CC BY-SA 3.0 IGO
Diğer yörünge rezonanslarını tahmin etmek ve bunları kalan açıklanamayan verilerle eşleştirmek, ekibin sistemdeki diğer üç gezegeni keşfetmesine olanak sağladı. “Cheops bize diğer tüm dönemleri tahmin etmemizi sağlayan bu rezonans konfigürasyonunu verdi. Cheops’un tespiti olmasaydı bu imkansız olurdu” diye açıklıyor Rafael.
Yörüngesel olarak rezonans yapan sistemlerin bulunması son derece önemlidir çünkü bunlar gökbilimcilere gezegen sisteminin oluşumu ve sonraki evrimi hakkında bilgi verir. Yıldızların etrafındaki gezegenler rezonans içinde oluşma eğilimindedirler ancak kolaylıkla bozulabilirler. Örneğin çok büyük bir gezegen, yanından geçen bir yıldızla yakın bir karşılaşma veya dev bir çarpma olayı, dikkatli olunan dengeyi bozabilir. Sonuç olarak, gökbilimciler tarafından bilinen çok gezegenli sistemlerin çoğu rezonansta değil, bir zamanlar rezonansta olabilecek kadar yakın görünüyorlar. Ancak rezonanslarını koruyan çok gezegenli sistemler nadirdir.
Rafael, “Tüm sistemlerin yalnızca yüzde birinin rezonansta kaldığını düşünüyoruz” diyor. HD110067’nin özel olmasının nedeni budur ve daha fazla çalışmayı davet etmektedir. “Bize, dokunulmadan hayatta kalan bir gezegen sisteminin bozulmamış konfigürasyonunu gösteriyor.”
Sanatçının CHEOPS izlenimi. Katkıda bulunanlar: © ESA / ATG medialab
Cheops: Keşif için Bir Katalizör
“Bilim ekibimizin ifadesiyle: Cheops olağanüstü keşifleri sıradanmış gibi gösteriyor. ESA’nın Cheops proje bilimcisi Maximilian Günther, “Bilinen yalnızca üç altı gezegenli rezonans sisteminden bu, şu anda Cheops tarafından bulunan ikincisi ve yalnızca üç yıllık bir çalışmadır” diyor.
HD110067, dört veya daha fazla gezegene sahip bilinen en parlak sistemdir. Bu gezegenlerin hepsi alt-NeptünBüyük olasılıkla genişlemiş atmosferlere sahip bu gök cisimleri, NASA/ESA/CSA James Webb Uzay Teleskobu ve ESA’nın gelecekteki Ariel ve Plato teleskoplarını kullanarak atmosferlerinin bileşimini incelemek için ideal adaylar haline getiriyor.
Bu keşif hakkında daha fazla bilgi için:
Referans: R. Luque, HP Osborn, A. Leleu, E. Pallé, A. Bonfanti, O. Barragán, TG Wilson, C. Broeg, A. Collier Cameron, M. Lendl, PFL Maxted, Y. Alibert, D. Gandolfi, J.-B. Delisle, MJ Hooton, JA Egger, G. Nowak, M. Lafarga, D. Rapetti, JD Twicken, JC Morales, I. Carleo, J. Orell-Miquel, V. Adibekyan, R. Alonso, A. Alqasim, PJ Amado , DR Anderson, G. Anglada-Escudé, T. Bandy, T. Bárczy, D. Barrado Navascues, SCC Barros, W. Baumjohann, D. Bayliss, JL Bean, M. Beck, T. Beck, W. Benz, N Billot, X. Bonfils, L. Borsato, AW Boyle, A. Brandeker, EM Bryant, J. Cabrera, S. Carrazco-Gaxiola, D. Charbonneau, S. Charnoz, DR Ciardi, WD Cochran, KA Collins, IJM Crossfield , Sz. Csizmadia, PE Cubillos, F. Dai, MB Davies, HJ Deeg, M. Deleuil, A. Deline, L. Delrez, ODS Demangeon, B.-O. Demory, D. Ehrenreich, A. Erikson, E. Esparza-Borges, B. Falk, A. Fortier, L. Fossati, M. Fridlund, A. Fukui, J. Garcia-Mejia, S. Gill, M. Gillon, E. Goffo, Y. Gómez Maqueo Chew, M. Güdel, EW Günther, MN Günther, AP Hatzes, Ch. Helling, KM Hesse, SB Howell, S. Hoyer, K. Ikuta, KG Isaak, JM Jenkins, T. Kagetani, LL Kiss, T. Kodama, J. Korth, KWF Lam, J. Laskar, DW Latham, A. Lecavelier des Etangs, JPD Leon, JH Livingston, D. Magrin, RA Matson, EC Matthews, C. Mordasini, M. Mori, M. Moyano, M. Munari, F. Murgas, N. Narita, V. Nascimbeni, G. Olofsson , HLM Osborne, R. Ottensamer, I. Pagano, H. Parviainen, G. Peter, G. Piotto, D. Pollacco, D. Queloz, SN Quinn, A. Quirrenbach, R. Ragazzoni, N. Rando, F. Ratti , H. Rauer, S. Redfield, I. Ribas, GR Ricker, A. Rudat, L. Sabin, S. Salmon, NC Santos, G. Scandariato, N. Schanche, JE Schlieder, S. Seager, D. Ségransan, A. Shporer, AE Simon, AMS Smith, SG Sousa, M. Stalport, Gy. M. Szabó, N. Thomas, A. Tuson, S. Udry, AM Vanderburg, V. Van Eylen, V. Van Grootel, J. Venturini, I. Walter, NA Walton, N. Watanabe, JN Winn ve T. Zingales 29 Kasım 2023, Doğa.
DOI: 10.1038/s41586-023-06692-3