Bu hafta gerçekleşen yoğun müzakerelerin ardından Brüksel’deki milletvekilleri bir anlaşmaya vardı. “geçici anlaşma” Avrupa Birliği’nin önerdiği Yapay Zeka Yasası (AI Yasası). AB’nin Yapay Zeka Yasası Yapay zekayı yönetecek dünyanın ilk kapsamlı kurallar dizisi olması bekleniyor ve benzer yasaları geçirmek isteyen diğer bölgeler için bir referans noktası olarak hizmet edebilir.
Basın açıklamasına göre müzakereciler, risk değerlendirmeleri, rakip testler, olay raporları ve daha fazlası gibi belirli kriterleri karşılayan “yüksek etkili” genel amaçlı yapay zeka (GPAI) sistemleri için yükümlülükler belirledi. Ayrıca, ChatGPT yapımcısı OpenAI gibi şirketlerin şu ana kadar yapmayı reddettiği teknik belgeler ve “eğitim için kullanılan içerikle ilgili ayrıntılı özetler” oluşturmayı da içeren sistemlerde şeffaflığı zorunlu kılıyor.
Diğer bir unsur ise vatandaşların yapay zeka sistemleri hakkında şikayette bulunma ve haklarını etkileyen “yüksek riskli” sistemlere ilişkin kararlarla ilgili açıklama alma hakkına sahip olmasıdır.
Basın bülteninde tüm bunların nasıl işleyeceği veya kriterlerin neler olduğu hakkında ayrıntılı bilgi verilmedi ancak şirketlerin kuralları ihlal etmesi durumunda verilecek cezaların çerçevesine dikkat çekildi. Bunlar, ihlale ve şirketin büyüklüğüne göre değişiklik gösteriyor ve 35 milyon avro veya küresel gelirin yüzde 7’si ile 7,5 milyon avro veya küresel ciro gelirinin yüzde 1,5’i arasında değişebiliyor.
CCTV görüntülerinden yüz görüntülerinin kazınması, ırk, cinsel yönelim, din veya siyasi inançlar gibi “hassas özelliklere” dayalı sınıflandırma, işte veya okulda duygu tanıma veya “sosyal puanlama” sistemlerinin oluşturulması. Yasaklanan son iki madde, “insan davranışını özgür iradesini atlatmak için manipüle eden” veya “insanların zayıf noktalarından yararlanan” yapay zeka sistemleridir. Kurallar aynı zamanda kolluk kuvvetlerinin biyometrik sistemleri gerçek zamanlı olarak veya kayıtlarda kanıt aramak amacıyla kullanımına yönelik koruma ve muafiyetlerin bir listesini de içeriyor.
Yıl sonundan önce nihai anlaşmaya varılması bekleniyor. O zaman bile yasa muhtemelen yürürlüğe girmeyecek en erken 2025’e kadar.
AB’nin Yapay Zeka Yasasının ilk taslağı, gerçekte neyin yapay zeka olarak sayıldığını ayırt etmek ve yapay zeka teknolojisini AB üye ülkeleri arasında düzenlemeye yönelik kuralları senkronize etmek amacıyla 2021’de açıklandı. Ancak bu taslak, ChatGPT ve Stable Diffusion gibi hızla değişen üretken yapay zeka araçlarının tanıtılmasından önce geldi ve mevzuatta çok sayıda revizyona yol açtı.
Yapay Zeka Yasası yürürlüğe girmeden önce bazı ayrıntıların kesinleşmesi için daha fazla müzakere yapılması gerekecek.
Artık geçici bir anlaşmaya varıldığına göre, Parlamentonun İç Pazar ve Sivil Özgürlükler komitelerinin oyları da dahil olmak üzere daha fazla müzakereye ihtiyaç duyulacak.