Karı koca Ted Smith ve Amanda Hawes, Silikon Vadisi’ne adını veren yarı iletken fabrikalarındaki zehirli çalışma koşullarını ve kirliliği açığa çıkarmak için onlarca yıl çalıştılar. Şimdi Biden yönetimi bir zamanlar güçlü olan sektörü geri getirmeye çalışırken, başka bir mücadeleye hazırlanıyorlar.
Başkan Joe Biden geçen yıl CHIPS ve Bilim Yasasını imzalayarak yerli çip üretimine 52,7 milyar dolar fon ayırdı. Hareketin, arabalardan oyun konsollarına kadar her şeyde kullanılan küresel çip kıtlığının acısını hafifletmesi ve Amerikalılar için on binlerce iyi iş yaratması gerekiyordu. Bu, küresel rekabetin pek çok imalat işini Asya’ya ittiği, ABD’nin önde gelen yarı iletken üreticilerinden biri olduğu 1990’lardan önceki günlere bir geri dönüş vaat ediyor.
Ancak fab olarak bilinen eski yarı iletken üretim tesislerinin çirkin bir yanı vardı. Zehirli kimyasallar toprağa ve yarı iletken tesislerin yakınındaki su kaynaklarına sızarak işçilerin ve hatta çocukların vücutlarına kadar ulaştı.
Silikon Vadisi sayesinde Santa Clara Bölgesi, ABD’deki diğer tüm ilçelerden daha fazla Süperfon sitesiyle doludur. Bunlar o kadar kirlenmiş siteler ki federal hükümet onları güvenlik altına aldı. Ulusal Öncelikler Listesi temizlik için. Örneğin Intel’in 1968 ile 1981 yılları arasında yarı iletken ürettiği bir tesiste, Çevre Koruma Ajansı bir düzineden fazla farklı “endişe verici kirleticilerYeraltı suyundaki arsenik, kloroform ve kurşun da dahil. Kurum, 1982’den bu yana yer altı suyunun temizlenmesi için çalışıyor ve çalışmalar hala devam edecek “onlarca yılBilinen bir kanserojen olan trikloroetilenin (TCE) güvenli seviyelerine ulaşmak için.
Yarı iletken endüstrisi, şu anda çalıştıkları kimyasal türlerine ilişkin daha fazla şeffaflık olmadan bazı tehlikeli maddeleri aşamalı olarak kullanımdan kaldırırken, Smith ve Hawes yeni nesil yarı iletken işçilerinin riskler karşısında gafil avlanabileceğinden endişe ediyor. Sağlık ve emek savunucuları anlatıyor Sınır ABD’nin hâlâ işçiler için temel korumalardan yoksun olduğu. Bir işçinin ne kadar toksine maruz kalabileceğine ilişkin federal sınırlar onlarca yıldır güncellenmedi.
“Zor yoldan öğrenmek yerine bu korumaları ilk günden itibaren uygulamaya koyun. Uzun süredir iş sağlığı avukatı olarak görev yapan Hawes, “Bunu zaten bir kez yaşadık” diyor. “Bu sefer doğrusunu yapalım.”
“Zor yoldan öğrenmek yerine bu korumaları ilk günden itibaren uygulamaya koyun. Bunu zaten bir kez yaşadık.
Smith ve Hawes 1970’lerde şimdiki Silikon Vadisi’nin en büyük şehri olan San Jose’ye taşındıklarında, meyve ve sebze konserve endüstrisi hâlâ kraldı. Smith buranın çocuk yetiştirmek için harika bir yer olacağını düşündü. Hawes, konserve fabrikalarında çalışan genç kadınlara adil tazminat ödenmesi için mücadele etti. Daha sonra elektronik endüstrisi kontrolü ele almaya başlayınca aynı göçmen topluluklarından birçok kişiyi işe aldılar. İş yerinde yeni sorunlarla karşılaştıkça Hawes onları da temsil etmeye başladı.
Fab çalışanlarının çoğu sözde “temiz odalar,” son derece kontrollü ortamlar, tozun veya herhangi bir yabancı maddenin çipe zarar vermesini önlemeyi amaçlıyordu. İşçiler, parçacıkların vücutlarından ve çalıştıkları silikon levhaların üzerine düşmesini önlemek için kendilerini tepeden tırnağa kaplayan “tavşan kıyafetleri” giyebilirler. Ancak bunlar, levhaların TCE gibi endüstriyel solventlerle “temizlenmesinden” kaynaklanabilecek dumanı solumaktan işçileri korumak için tasarlanmamıştı.
Riskler temiz odalarda kalmadı. TCE, IBM’in yeraltı depolama tanklarından sızıntı yaptı ve kirletici San Jose’de sakinlerin içme suyu. Daha toksik dökülmeler o yüksek profilli davanın ardından fark edildi.
“Suya girdiğinde ‘Aman Tanrım, bu ben olabilirim’ gibiydi. Bu benim ailem olabilir’” diyor Smith Sınır. Diğer sakinlerle birlikte Silikon Vadisi Zehirli Koalisyon adında bir savunuculuk grubu kurdu. Bu arada Hawes, işçiler için mücadele etmek amacıyla Santa Clara Mesleki Güvenlik ve Sağlık Merkezi’nin (SCCOSH) kurucu ortağı oldu.
1990’lı yıllarda yarı iletken tesislerinde kullanılan zehirli kimyasallarla ilgili tehlikeler nihayet gün yüzüne çıkmaya başladı. 1992 yılına gelindiğinde üç ayırmak endüstri destekli çalışmalar yarı iletken fabrikalarında çalışan kadınlar arasında beklenenden daha yüksek düşük oranları buldu. Sorunun izini yarı iletkenleri kaplayan fotorezist maddelerde kullanılan etilen glikol eterlere (EGE’ler) kadar sürdüler.
1999 yılında bir madde dergide Çevre Sağlığı Perspektifleri Arsenik, kurşun ve TCE gibi bilinen kanserojenleri ve üreme sağlığı sorunlarına bağlı diğer maddeleri içeren “yarı iletken endüstrisinde endişe verici 10 kimyasal” olarak adlandırıldı. IBM ve diğer üreticiler ayrıca kansere yakalanan, düşük yapan veya çocukları zihinsel engelli veya doğum kusurlarıyla doğan eski çalışanlar tarafından açılan çok sayıda davayla da karşı karşıya kaldı. Birçoğu sonuçta mahkeme dışında çözüldü.
Smith ve Hawes, birlikte ve ABD çapında alarm veren işçilerin yardımıyla bazı önemli kazanımlar elde ettiler. Sektör, EGE’lerin kullanımını aşamalı olarak durdurma sözü verdi. Hawes’e göre SCCOSH, TCE’nin yasaklanması için baskı yaptıktan sonra Kaliforniya, dünyanın herhangi bir yerindeki madde için en katı maruz kalma sınırını benimsedi.
Yarı iletken endüstrisini temizlemek için onlarca yıl süren çalışmalardan sonra bile işçilere yönelik riskler devam etti. A 2017 Bloomberg soruşturma ABD’de 1990’larda aşamalı olarak kaldırılan üreme toksinlerinin yıllar sonra bile Samsung ve Asya’daki diğer şirketler tarafından işletilen yarı iletken fabrikalarında kullanıldığını ve işçileri hasta ettiğini buldu.
Ve ABD’de temel bir şey değişmedi: Smith, Hawes ve diğer işçi savunucuları, Mesleki Güvenlik ve Sağlık İdaresi (OSHA) tarafından belirlenen maruz kalma sınırlarının hâlâ ne yazık ki yetersiz olduğunu söylüyor. Bu “izin verilen maruz kalma sınırlarının” (PEL’ler) çoğu 1970’lerde belirlendi ve o zamandan beri değişmedi. Sonuç olarak, OSHA’nın kendi raporuna göre, pek çok PEL “modası geçmiş ve işçi sağlığının korunmasını sağlama konusunda yetersiz”. İnternet sitesi diyor. Çevrimiçi olarak OSHA, Kaliforniya, Ulusal Mesleki Güvenlik ve Sağlık Enstitüsü (NIOSH) ve kar amacı gütmeyen Amerikan Devlet Endüstriyel Hijyen Uzmanları Konferansı (ACGIH) tarafından geliştirilen daha sıkı eşik değerlerin yanı sıra kendi standartlarını da listeliyor. Kaliforniya’nın genellikle ulusal sınırlardan daha katı olan kendi eyalet düzenlemeleri olsa da, diğer grupların daha katı eşikleri yalnızca “tavsiyedir”.
Bu arada kamu kurumları ve özel şirketler ABD’de daha fazla fabrika açmak için yarışıyor. CHIPS ve Bilim Yasasının yasalaştığı ilk yıl içinde şirketler, 460 ilgi beyanı Finansman için Ticaret Bakanlığı’na. Üstelik şirketler kümülatif olarak açıkladılar. 230 milyar dolardan fazla Biden göreve geldiğinden beri ABD’de yarı iletken üretimine yönelik özel yatırımlar.
Daha sıkı yasal standartlar olmadan Hawes şöyle diyor: “Aynı şeyleri tekrar etmeye hazırlanıyoruz… Benim endişem şu ki [companies are] hâlâ hiçbir zaman sağlığı koruyucu olmayan maruz kalma sınırlarına bağlı kalıyoruz.”
“OSHA yıllardır oldukça yetersiz kaynaklara sahip. Sürekli saldırı altındalar”
OSHA sözcüsü Kimberly Darby bir e-postada “ajansın kural koyma kapasitesinin yeni kurallara veya PEL’leri güncelleme ihtiyacından çok daha az olduğunu” söyledi. Darby’ye göre yeni bir kuralın geliştirilmesi, risk ve fizibilite üzerine analizler yapılması ve paydaşlara yorum yapma fırsatları verilmesi gerekliliği nedeniyle “yıllar” alıyor. Ajans aslında 1989’da maruziyet limitlerinin 212’sini güncellemeye ve daha önce düzenlenmemiş maddeler için 164 yeni PEL oluşturmaya çalıştı. Ancak önerilen kural koyma yasal zorluklarla karşı karşıya kaldı ve mahkeme her şeyi iptal etti. Ve 1980’de Ronald Reagan kampanya yaptı OSHA’dan tamamen kurtulma sözüyle.
“OSHA yıllardır oldukça yetersiz kaynaklara sahip. Kimyasallar ve düzenleyici politikalar uzmanı ve San Francisco’daki Kaliforniya Üniversitesi Üreme Sağlığı ve Çevre Programının yöneticisi Tracey Woodruff, “Denetlenen topluluk tarafından sürekli saldırı altındalar” diyor. “Çok uzun zamandır ihmal edilen bir ajanstı.”
Ancak daha sıkı çevre ve sağlık korumalarına yönelik mücadele, üretime yönelik baskının yanı sıra ivme kazanıyor. Smith, “Çiplerin CHIPS programı aracılığıyla ABD’ye geri geleceğini öğrendiğimizde, bilgilerimizi bunların hiçbirini duymamış kişilere aktarmamızın daha iyi olacağına karar verdik” diyor.
Karı-koca ekibi, Sierra Club, Amerika İletişim İşçileri Sendikası ve diğer işçi gruplarından da destek alan Chips Communities United adlı yeni bir koalisyona katıldı. Ekim ayında bir yayın yayınladılar. mektup Yarı iletken endüstrisi yöneticilerine, onlardan yarı iletken fabrikası çalışanları ve yakındaki topluluklara yönelik korumalar konusunda işbirliği içinde çalışmalarını talep etti. Özellikle, bu yeni fabrikaları kurdukları her yerde, yasal olarak bağlayıcı topluluk yararı anlaşmaları imzalamalarını istiyorlar. Çeşitli personeli işe almanın ve çalışanların örgütlenme hakkına saygı duymanın yanı sıra, şirketlere kansere, düşüklere, doğum kusurlarına ve fetal beyin hasarına neden olabilecek kimyasalları değiştirmeleri yönünde çağrıda bulunuyorlar. Başka bir alternatifin olmadığı durumlarda, şirketlerden OSHA’nın geçerliliğini yitirmiş maruz kalma sınırlarının ötesine geçmelerini ve bunun yerine daha sıkı standartlara uymalarını istiyorlar.
Endüstriyel bölüm IUE-CWA’nın kıdemli kampanya lideri Etana Jacobi, “Bu sektördeki toksik maddeler söz konusu olduğunda yasal olmak güvenli anlamına gelmiyor ve mevcut yasalara uyuma odaklanmak işçileri ve topluluk üyelerini güvende tutmayacaktır” diyor CWA’ya ait.
Mektupta ayrıca “hava ve su kaynaklarının korunmasını sağlayacak tesis tasarımının gözden geçirilmesi” de talep ediliyor. Koalisyon üyeleri, işçilerin ne tür kimyasal maddelerle uğraştığını paylaşma konusunda şirketlerden daha fazla şeffaflık görmek istediklerini söylüyorlar; endüstrinin tarihsel olarak ticari sırları korumak adına bu konu hakkında ağzı sıkı tutulduğunu söylüyorlar.
Sınır Yarıiletken Endüstrisi Birliği’ne ulaştı ancak o da kayıtlara geçmeyi reddetti. Ayrıca güvenlik protokollerini ve fabrikalarda çalışanların hangi kimyasallarla temasa geçebileceğini öğrenmek için Intel, Samsung ve IBM ile de temasa geçtik. IBM yanıt vermedi. (Şirket hâlâ çip tasarlıyor ancak üretim için diğer şirketlerle ortak çalışıyor.) Samsung, faaliyet gösterdiği her yerde yasalara uyduğunu ve kimyasalların işçilerle temasını önleyecek protokollere sahip olduğunu söylüyor ancak bu kimyasalların ne olabileceğini belirtmedi.
Intel, tesislerinde yer altı depolama tanklarını kullanmayı “on yıllar önce” bıraktığını söylüyor. EPA, temizliğin tamamlandığını kabul ettikten sonra 2019 yılında üç Intel Süperfon sitesinden birini Ulusal Öncelikler Listesinden çıkardı. “Tesislerimizde çok sayıda kimyasal kullanılıyor olsa da, fabrikalarımızda gofretleri işlemek için kullanılan ekipmanların SEMI standartlarına ulaşması gerekiyor. [a trade group] Intel sözcüsü Chelsea Hughes bir e-postada, normal operasyonlar ve bakım faaliyetleri sırasında yarı iletken endüstri standartlarını karşıladığını söyledi. Smith ayrıca şirketleri, STK’ları, araştırmacıları ve EPA’yı içeren Temiz Elektronik Üretim Ağı’na katılması için Intel’e kredi veriyor. Intel’in, elektronik fabrikalarında iş sağlığı ve güvenliği komitelerinin nasıl kurulacağına ilişkin bir kılavuz belgenin (Smith’in de üzerinde çalıştığı) geliştirilmesine dahil olduğunu söyledi.
“Bu şeyleri gerçekten yürütebilmek için hâlâ insanlara ihtiyaç var”
Hem Intel hem de Samsung, operasyonlarının çoğunun yıllar içinde neredeyse tamamen otomatik hale geldiğini söylüyor. Yine de Smith bunun her derde deva olduğundan şüpheli. “Bunların son derece otomatik olmasına rağmen gerçekten çalıştırılması hala insanlara ihtiyaç duyuyor. Dolayısıyla hâlâ maruz kalma fırsatı var ve bu hiçbir zaman tek bir kimyasala değil, kimyasalların karışımlarına oluyor.”
Emory Üniversitesi’nde çevre sağlığı konusunda yardımcı profesör ve Toksikoloji ve Risk Değerlendirme Danışmanlık Hizmetleri’nin kurucu ortağı Bruce Fowler, kimyasal kokteylin toksikologların ayak uydurabileceğinden daha hızlı değiştiğini söylüyor. Fowler, onlarca yıldır yarı iletken fabrikalarda kullanılan kimyasalların sağlık risklerini araştırıyor. Yorulmak bilmeyen çalışmalara rağmen “kimyasalların sentezi, kullanımı ve uygulanması, toksikoloji topluluğunun güvenli değerlendirmeler yapma yeteneğini geride bırakıyor” diyor.
Fowler, “Çip endüstrisi sürekli olarak yeni malzemeler deniyor veya yeni malzemeler arıyor” diyor Sınır. “90’ların başında gündeme getirilen sorunların çoğu hala mevcut. Ama isimleri farklı.”