Halley ailesinden kısa süreli kuyruklu yıldız Pons-Brooks (12P/Pons-Brooks), Güneş Sistemi içerisindeki 71 yıllık yörüngesinde Dünya’ya en yakın noktaya doğru ilerliyor. Ve geçen hafta, en güçlü “salgının” ardından, başlangıçta uğursuz takma adını aldığı karakteristik “boynuzları” hala çıkmamıştı.

Pons-Brooks Kuyruklu Yıldızı (12P/Pons-Brooks). Fotoğraf: Comet Chasers/Richard Miles

Ancak gökbilimciler kuyruklu yıldızın nadir yeşil tonu ve gizemli “gölge” gibi birçok yeni özelliğini fark etti.

Bundan önce kuyruklu yıldızda üç büyük patlama yaşandı: 20 Temmuz, 5 Ekim ve 31 Ekim. Her seferinde koması, sanki bir çift boynuz varmış gibi görünen “koyu bir çizgi” ile düzensiz bir şekil alıyordu.

Volkanik
Pons-Brooks Kuyruklu Yıldızı (12P/Pons-Brooks), 26 Temmuz 2023. Fotoğraf: Comet Chasers/Richard Miles

14 Kasım’da saat 12.00’de başka bir büyük patlama meydana geldi; bugüne kadarki en büyük patlama. Gökbilimciler kuyruklu yıldızın sonraki günlerde geçici olarak normalden 100 kat daha parlak hale gelmesini izledi. Ancak bu kez karakteristik boynuzlar ortaya çıkmadı. Boynuzların neden kaybolduğu henüz bilinmiyor. Ancak sık sık meydana gelen patlamalar, kriyomagmanın çıkışını engelleyen girintiyi yok etmiş olabilir. Cadılar Bayramı’ndaki üçüncü patlama sırasında kuyruklu yıldızın boynuzları ilk iki patlamaya göre çok daha az belirgindi; bu da çentiğin kuyruklu yıldızın ilk iki patlamasından dolayı zaten hasar görmüş olabileceğini düşündürüyor. Gökbilimciler kuyruklu yıldızın karakteristik şeklini sonsuza kadar kaybedeceğini varsayıyorlar.

Gerçek şu ki, 12P/Pons-Brooks bir kriyovolkanik (veya soğuk volkanik) kuyruklu yıldızdır. Kuyruklu yıldızın buz, toz ve gaz karışımından oluşan çekirdeği, koma adı verilen bulanık bir gaz bulutu ile çevrelenmiştir. Diğer kuyruklu yıldızların çoğundan farklı olarak, çekirdeğin içindeki gaz ve buz o kadar güçlü bir şekilde yoğunlaşmıştır ki, gök cismi “patlayabilir” ve kriyomagma olarak bilinen buzlu içeriğini çekirdek kabuğundaki çatlaklardan dışarı atabilir.

24 Nisan 2024’te kuyruklu yıldız Güneş’e en yakın noktasına (günberi) ulaşacak ve ardından yıldızın etrafında uçarak Güneş Sistemi’nin dış bölgesine girecek. Kuyruklu yıldız 2 Haziran 2024’te Dünya’ya yaklaşacak ve büyük olasılıkla çıplak gözle görülebilecek. Kuyruklu yıldız muhtemelen 2094 yılına kadar iç güneş sistemine dönmeyecek.



genel-22