Hubble Uzay Teleskobu, bir Tip II olayı olan SN 2005ad süpernovasının kalıntılarını araştırırken, 55 milyon ışıkyılı uzaklıkta bulunan sarmal gökada NGC 941’in bu görüntüsünü yakaladı. Katkıda bulunanlar: ESA/Hubble ve NASA, C. Kilpatrick
Bu Hubble uzay teleskobu görüntüde, Dünya’dan yaklaşık 55 milyon ışıkyılı uzaklıkta bulunan sarmal gökada NGC 941 yer alıyor. Bu görüntü için kullanılan veriler Hubble’ın Gelişmiş Araştırma Kamerası (ACS) tarafından toplandı.
Güzel NGC 941 hiç şüphesiz bu görüntüdeki ana cazibe noktasıdır; ancak bu puslu görünen galaksi, toplanan verilerin motivasyon kaynağı değildi. Bu ayrım, galakside yıllar önce meydana gelen astronomik bir olaya aittir: SN 2005ad süpernovası. Bu soluk süpernovanın konumu, belirli süpernova türlerinin meydana geldiği ortamları daha iyi anlamak amacıyla, aynı zamanda tip II süpernova olarak da bilinen, hidrojen açısından zengin çok sayıda süpernovaya ilişkin bir çalışmanın parçası olarak gözlemlendi. Her ne kadar çalışma profesyonel gökbilimciler tarafından yürütülmüş olsa da, SN 2005ad, keşfini 170’in üzerinde süpernova keşfeden Kōichi Itagaki adlı seçkin bir amatör gökbilimciye borçludur.
Keşiflerde Amatör Gökbilimcilerin Rolü
Bu, amatör bir gökbilimcinin süpernova olayı gibi bir şeyi Hubble gibi teleskoplara erişimi olan profesyonel gökbilimcilerden önce nasıl fark edebileceği sorusunu gündeme getirebilir. Cevap kısmen süpernova tespitinin beceri, kolaylık ve şansın bir karışımı olduğudur.
Çoğu astronomik olay, insan ömrünü gölgede bırakan zaman aralıklarında meydana gelir, ancak süpernova patlamaları olağanüstü derecede hızlıdır, çok aniden ortaya çıkar ve günler veya haftalar içinde parlayıp söner. Diğer bir husus da, profesyonel gökbilimcilerin genellikle gözlem yapmak için çok fazla zaman harcamamalarıdır. Hubble gibi teleskoplarda zaman konusunda büyük bir rekabet vardır ve birkaç saatlik gözlemlerden elde edilen verilerin tam potansiyelleriyle işlenmesi ve analiz edilmesi haftalar, aylar ve hatta bazen yıllar sürebilir.
Amatör gökbilimciler gökyüzünü gözlemlemek için çok daha fazla zaman harcayabilirler ve bazen kullanabilecekleri son derece etkileyici teleskop, bilgisayar ve yazılım sistemlerine sahip olabilirler.
Astronomide İşbirlikçi Çabalar
Itagaki gibi yetenekli amatörler tarafından o kadar çok süpernova tespit ediliyor ki, aslında bunları raporlamak için kurulmuş çevrimiçi bir sistem (Geçici Ad Sunucusu) var. Bu, profesyonel gökbilimcilere büyük bir yardımdır çünkü süpernova olaylarında zaman gerçekten çok önemlidir. SN 2005ab’nin keşfinin rapor edilmesinin ardından, profesyonel gökbilimciler spektroskopik çalışmaları takip edebildiler ve bunun II. tip bir süpernova olduğunu doğruladılar; bu da sonuçta konumunun Hubble ile birlikte bu çalışmaya dahil edilmesine yol açtı. Böyle bir çalışma, amatör gökbilimcilerin keskin gözleriyle oluşturulmuş, önceki süpernovalardan oluşan zengin bir kütüphane olmadan mümkün olamazdı.