Halka Bulutsusu’nun Webb’in MIRI’sinden (Orta Kızılötesi Enstrüman) alınan bu yeni görüntüsü, bulutsu halkasının dış bölgelerindeki eşmerkezli özelliklerdeki belirli ayrıntıları ortaya çıkarıyor. Ana halkanın dış kenarının hemen ötesinde yer alan yaklaşık on eşmerkezli yay. Yayların, merkezdeki yıldızın, Dünya ile Plüton arasındaki mesafeyle karşılaştırılabilir bir mesafede yörüngede dönen düşük kütleli bir yoldaşla etkileşiminden kaynaklandığı düşünülüyor. CSA, M. Barlow (Londra Üniversitesi), N. Cox (ACRI-ST), R. Wesson (Cardiff Üniversitesi)
James Webb Uzay TeleskobuHalka Bulutsusu’nun yeni görüntüleri, eşlik eden bir yıldızın varlığını düşündüren özellikleri ve yıldızların evrimine dair içgörüleri ortaya çıkardı.
James Webb Uzay Teleskobu (JWST), en bilinen gezegenimsi bulutsulardan biri olan ikonik Halka Bulutsusu’nun nefes kesici yeni görüntülerini kaydetti. Bu görüntüler, aralarında Belçika Kraliyet Gözlemevi araştırmacıları Griet Van de Steene ve Peter van Hoof’un da bulunduğu uluslararası bir gökbilimci ekibi tarafından kamuoyuna açıklandı. Bir araştırma makalesinde ekip, bu görüntülerin ortaya çıkardığı özellikleri sunuyor ve analiz ediyor; bunlardan biri, Halka Bulutsusu’nun eliptik formuna dönüştürülmesine katkıda bulunabilecek bir yıldız arkadaşının varlığını öne sürüyor.
Halka Bulutsusu Tanıtımı
Dünya’dan yaklaşık 2.200 ışıkyılı uzaklıkta bulunan Halka Bulutsusu, Çalgı takımyıldızında bulunan iyi bilinen bir nesnedir. Kuzey yarımkürede ve güneyin büyük bölümünde, yaz boyunca karanlık gece gökyüzünde dürbünle gözlemlenebilir. Küçük bir teleskop, Halka Bulutsusu’na adını veren parlayan gazın çörek benzeri karakteristik yapısını zaten ortaya çıkaracaktır. Ömrünün sonunda kütlesinin çoğunu dışarı atmış, ölmekte olan yıldızların renkli kalıntılarından oluşan gezegenimsi bir bulutsudur.
Halka Bulutsusu’nun kendine özgü yapısı ve canlı renkleri uzun süredir insanın hayal gücünü büyülemiştir. Webb’in NIRCam (Yakın Kızılötesi Kamera) ve MIRI (Orta Kızılötesi Cihaz) cihazlarıyla yakalanan bulutsunun çarpıcı görselleri yakın zamanda kamuoyuna açıklandı ve halka bu kozmik harikaya hayran olma ve bilim adamlarına kompleksi inceleyip anlama fırsatı sunuyor. onu şekillendiren süreçler.
NASA’nın James Webb Uzay Teleskobu, ünlü Halka Bulutsusu’nu benzeri görülmemiş ayrıntılarla gözlemledi. Yakıtı bittiğinde dış katmanlarını fırlatan bir yıldızın oluşturduğu Halka Bulutsusu, arketipsel bir gezegenimsi bulutsudur. Webb’in NIRCam’inden (Yakın Kızılötesi Kamera) alınan bu yeni görüntü, iç halkanın filaman yapısının karmaşık ayrıntılarını gösteriyor. Bulutsunun içinde moleküler hidrojen açısından zengin yaklaşık 20.000 yoğun kürecik vardır. Buna karşılık iç bölge çok sıcak gaz gösterir. Ana kabuk, polisiklik aromatik hidrokarbonlar (PAH’lar) olarak bilinen karbon bazlı moleküllerden kaynaklanan gelişmiş emisyona sahip ince bir halka içerir. Katkıda bulunanlar: ESA/Webb, NASA, CSA, M. Barlow (University College London), N. Cox (ACRI-ST), R. Wesson (Cardiff Üniversitesi)
Webb Görüntülerinden Ayrıntılı Bilgiler
Yeni görüntüler yalnızca bulutsunun genişleyen kabuklarının ayrıntılarını değil, aynı zamanda merkezin etrafındaki iç bölgeyi de gösteriyor. Beyaz cüce netlikle. 2023 yılında arXiV’de yayınlanan bir makalede, aralarında Belçika Kraliyet Gözlemevi’nden Griet Van de Steene ve Peter van Hoof’un da bulunduğu bir bilim insanı ekibi, Halka Bulutsusu’nun bu görüntülerle ortaya çıkan özelliklerini tanımladı ve analiz etti.
Yazarlar, bulutsunun ‘halkasının’, her biri yaklaşık olarak Dünya kadar büyük olan yaklaşık 20.000 ayrı yoğun hidrojen gazı küreciği kümesinden oluştuğunu gösteriyor. Ayrıca içinde polisiklik aromatik hidrokarbon (PAH) da tespit edildi. Bu, yaşamın ilk formu için gerekli olan yapı malzemelerinden biri olarak biliniyor ve Halka Bulutsusu’nda oluşmasını beklemeyeceğimiz bir şey.
Sonuçlar ve Gelecek Çalışmalar
Webb görüntüleri aynı zamanda halkanın dışında doğrudan merkezdeki yıldızdan uzağa işaret eden ilginç ‘sivri uçlar’ da gösteriyordu. Bunlar kızılötesinde belirgindir ancak kızılötesinde yalnızca çok zayıf bir şekilde görülebilmektedir. Hubble uzay teleskobu Görüntüler. Araştırmacılar bunların, sıcak merkezi yıldızdan gelen doğrudan, yoğun radyasyondan korunan halkanın en yoğun kısımlarının gölgelerinde oluşabilen moleküllerden kaynaklanabileceğini düşünüyor.
Son olarak yazarlar, halkanın dışındaki soluk halede on adet eşmerkezli yay keşfederler. Bu yayların, sistemde merkezdeki yıldızdan yaklaşık olarak yaklaşık olarak uzakta yörüngede dönen bir yoldaş yıldızın varlığına işaret ettiğini düşünüyorlar. Plüton Güneşimizden yapıyor ve Bulutsusu’nu başka türlü küresel olabilecek biçimine göre şekillendiriyor.
Webb görüntülerinin daha önce hiç görülmemiş ayrıntıları, yıldızların evrimi süreçlerine dair çok sayıda yeni bilimsel anlayış sağlıyor. Bilim adamları, Halka Bulutsusu’nu James Webb Uzay Teleskobu ile inceleyerek yıldızların yaşam döngüleri ve kozmosa saldıkları elementler hakkında daha derin bir anlayış kazanmayı umuyorlar.
Bu çalışma hakkında daha fazla bilgi için bkz. Webb Uzay Teleskobu Gizemli Yayları Ortaya Çıkarıyor.
Referans: “Halka Bulutsusu’nun JWST gözlemleri (NGC 6720): I. Halkaların, küreciklerin ve yayların görüntülenmesi”, yazan: R. Wesson, Mikako Matsuura, Albert A. Zijlstra, Kevin Volk, Patrick J. Kavanagh, Guillermo García- Segura, I. McDonald, Raghvendra Sahai, MJ Barlow, Nick LJ Cox, Jeronimo Bernard-Salas, Isabel Aleman, Jan Cami, Nicholas Clark, Harriet L. Dinerstein, K. Justtanont, Kyle F. Kaplan, A. Manchado, Els Peeters , Griet C. Van de Steene ve Peter AM van Hoof, 17 Ağustos 2023, Astrofizik > Güneş ve Yıldız Astrofiziği.
arXiv:2308.09027
Makalenin yazarları, gezegenimsi bulutsular ve ilgili nesneler konusunda uzmanlardan oluşan ESSENcE (Evolved StarS and its Nebulae in the JWST Era) adlı bilim insanı ekibinin bir parçasıdır. Bu ekibin içinde Griet Van de Steene ve Peter van Hoof, görüntü ve spektroskopi kullanarak bulutsuları inceliyor.