Şubat 2021’de küçük Perseverance gezgini Mars’a indiğinde MOXIE adı verilen küçük bir altın kutuyla birlikte geldi. Yaklaşık bir tost makinesi büyüklüğündeki bu makinenin, Mars’ta oksijen üreterek uzay araştırmalarında devrim yaratmaya başlaması amaçlanmıştı.
Mars’ta Oksijen Yerinde Kaynak Kullanımı Deneyi anlamına gelen MOXIE, kısa süre içinde etkileyici bir verimlilikle oksijen üreterek adının hakkını vermeye başladı. Küçük ama güçlü aracın 16. son denemesinde 9,8 gram oksijen ürettiği 7 Ağustos’a kadar bunu yapmaya devam etti.
6 Eylül’de NASA, MOXIE görevinin tamamlandığını duyurdu. Cihaz, varlığı boyunca 122 gram “Mars oksijeni” üretti; bu, küçük bir köpeğin 10 saatte soluduğu miktarla hemen hemen aynı miktarda ve bilim adamlarının MOXIE’den beklediğinden 2 kat daha fazla.
MOXIE, en verimli modunda her saat en az %98 saflıkta olan 12 gram oksijen üretti.
NASA yetkilileri, “İlk astronotlar Mars’a indiğinde, soludukları hava ve onları eve götürecek roket yakıtı için cihazın torunlarına teşekkür edebilirler” dedi.
Mars’ta oksijen üretmenin iki ana faydası var. Birincisi, gelecekteki astronotların kalış süreleri boyunca mümkün olduğunca fazla oksijene sahip olmaları önemlidir.
İkincisi ve belki de en önemlisi oksijen, roket yakıtının önemli bir bileşenidir. Uzay ajansları Mars’a astronot gönderdiğinde bu tek yönlü bir gezi olmayacak. Görev planlayıcıları, mürettebatın görevlerinin sonunda Dünya’ya geri dönebilmesi için gezegene yeterli miktarda roket yakıtı göndermelidir. Ve dönüş uçuşu için gereken yakıt miktarı oldukça önemli olacaktır.
Örneğin dört astronotu Mars yüzeyinden indirmek için yaklaşık 6.800 kilogram roket yakıtı ve 24.950 kilogram oksijen gerekecek. Ve bu, mürettebatın yanlarında Mars’a götürmesi gereken 24.950 kilogram oksijen, ayrıca taşınması gereken diğer kargolardan bahsetmiyorum bile.
Ve böylece bilim adamları şu fikri ortaya attılar: Neden Mars’ta oksijen üreterek kilodan tasarruf etmiyorsunuz? Daha ekonomik olacak ve genel olarak insanlığın gelecekteki Mars toplumu hayalini çok daha uygulanabilir hale getirecek…
MOXIE’nin misyonu büyük bir başarı ile sona erdi. Ekip artık bir sonraki adımın MOXIE 2.0 değil, oluşturulan tüm oksijeni depolama ve sıvılaştırma yöntemiyle birleştirilmiş bir MOXIE ünitesi içeren eksiksiz bir sistem oluşturmak olduğunu söylüyor.