PSR J1023, tuhaf davranışları olan özel bir pulsar türüdür. Dünya’dan yaklaşık 4.500 ışıkyılı uzaklıkta Sextant takımyıldızında yer alır ve başka bir yıldızın yörüngesinde döner. Pulsar, uzun bir süre boyunca, pulsarın etrafındaki diskte biriken ve yavaşça ona yaklaşan arkadaşından maddeyi aktif olarak çekti.

Bu madde birikim süreci başladığından beri pulsar iki mod arasında geçiş yapmaya başladı. “Yüksek” modda X ışınları, ultraviyole ve görünür ışık yayar, “düşük” modda ise bu frekanslarda daha az parlaktır ve daha fazla radyo dalgası yayar. Pulsar her modda birkaç saniye veya dakika kalabilir ve sonra geçiş yapabilir. Bu geçişler gökbilimcileri şaşırttı.


Resimde pulsar PSR J1023+0038, yoldaş yıldızından malzeme çalıyor. Bu malzeme pulsarın çevresindeki diskte birikir, yavaş yavaş üzerine düşer ve dar bir jetle dışarı atılır Kaynak: ESO/M. Kornmesser

“Çalışmamız bu pulsarın davranışını anlamayı amaçlıyordu. Ondan fazla yer ve uzay teleskopu kullandık” diyor makalenin yazarlarından Francesco Coti Zelati. Yılın iki gecesi boyunca teleskoplar, sistemin 280’den fazla yüksekten alçağa geçiş yaptığını gözlemledi.

Koti Zelati, “Mod değiştirmenin, pulsardan uzaklaşan yüksek enerjili parçacık akışı ile pulsara doğru hareket eden madde arasındaki karmaşık etkileşimden kaynaklandığını bulduk” diyor. Düşük parlaklık modunda, pulsara doğru hareket eden madde, diske dik olan dar bir akış halinde dışarı atılır. Yavaş yavaş bu madde pulsara yaklaşıyor ve yaklaştıkça titreşen yıldızdan gelen radyasyonun etkisi altına giriyor, aynı zamanda ısınıyor. Sistem yüksek parlaklık modundadır ve x-ışını, ultraviyole ve görünür ışıkta parlak bir şekilde parlar. Ve diskteki ısıtılmış madde miktarının azalmasıyla yıldız, düşük parlaklık moduna geri döner.



genel-22