Webb Uzay Teleskobu, Aktif Olarak Oluşan Yıldızların Son Derece Ayrıntılı Kızılötesi Görüntüsünü Yakaladı

Tahmin: Aktif olarak kütle toplayan bir çift yıldız için çift taraflı jetlerin tekrarlanma şansı %100’dür.

Kedi yavruları gibi, aktif olarak oluşan yıldızlar da enerji toplarıdır. Ancak yıldızlar, zumlar tarafından sollanmak yerine jetler şeklinde enerji yayarak fantastik, dokulu sahneler yaratıyor. Herbig-Haro 46/47 olarak bilinen, birbirine sıkı sıkıya dönen iki yıldız için durum budur.

NASA‘S James Webb Uzay Teleskobu bu yıldızların bugüne kadarki en ayrıntılı portresini yakaladı. Aktif olarak oluşan yıldız çifti, binlerce yıldır iki yönde jetler gönderdi. Herbig-Haro 46/47, 1950’lerden beri hem yerde hem de uzayda birçok teleskop tarafından incelenmiş olmasına rağmen, onları yüksek çözünürlüklü yakın kızılötesi ışıkta yakalayan ilk kişi Webb’dir. Webb ile artık yıldızların geçmiş ve şimdiki etkinliklerini daha fazla anlayabiliyor ve onları çevreleyen görünür ışık görüntülerinde siyah görünen tozlu mavi bulutsunun içinden bakabiliyoruz. Zamanla, araştırmacılar yıldızların nasıl oluştuğu hakkında yeni ayrıntılar toplayabilecekler.

James Webb Uzay Teleskobu üzerindeki NIRCam’dan (Yakın Kızılötesi Kamera) alınan altı yakın kızılötesi görüntü, Herbig-Haro 46/47’nin bu bileşimini oluşturuyor.
Kuzey ve doğu pusula okları, görüntünün gökyüzündeki yönünü gösterir. Gökyüzünde (aşağıdan görüldüğü gibi) kuzey ve doğu arasındaki ilişkinin, yer haritasındaki (yukarıdan görüldüğü gibi) yön oklarına göre ters çevrildiğine dikkat edin.
Bu görüntü, görünür ışık renklerine çevrilmiş ışığın görünmez yakın kızılötesi dalga boylarını göstermektedir. Renk tuşu, ışığı toplarken hangi NIRCam filtrelerinin kullanıldığını gösterir. Her filtre adının rengi, o filtreden geçen kızılötesi ışığı temsil etmek için kullanılan görünür ışık rengidir.
Ölçek çubuğu, gökyüzündeki açısal mesafenin bir ölçüsü olan arkdakika cinsinden etiketlenmiştir. Bir arkdakika, bir derecenin 1/60’ına eşit bir açısal ölçüme eşittir. (Dolunayın açısal çapı yaklaşık 30 yay dakikasıdır.) Gökyüzünde bir yay dakikası kaplayan bir nesnenin gerçek boyutu, onun teleskoptan uzaklığına bağlıdır.
Kredi: NASA, ESA, CSA, Joseph DePasquale (STScI), Anton M. Koekemoer (STScI)

Webb Uzay Teleskobu, Aktif Olarak Oluşan Yıldızların Son Derece Ayrıntılı Kızılötesi Görüntüsünü Yakaladı

Genç yıldızlar şaşkın!

NASA’nın James Webb Uzay Teleskobu, Herbig-Haro 46/47 olarak bilinen, aktif olarak oluşan bir çift genç yıldızın “tuhaflıklarını” yüksek çözünürlüklü yakın kızılötesi ışıkta yakaladı. Onları bulmak için parlak pembe ve kırmızı kırınım sivri uçlarını takip edin (aşağıdaki bilgi grafiğine bakın) merkeze gelene kadar: Yıldızlar turuncu-beyaz lekenin içinde. Kütle kazanmaya devam ederken büyümelerini besleyen bir gaz ve toz diskine derinden gömülürler. Disk görünmüyor, ancak gölgesi merkezdeki yıldızları çevreleyen iki karanlık, konik bölgede görülebiliyor.

Detaylar ve Dinamikler

En ayırt edici özellikler arasında, aktif olarak oluşan merkezi yıldızlardan yayılan ve ateşli turuncu ile temsil edilen iki taraflı loblar bulunur. Bu malzemenin çoğu, binlerce yıl boyunca kendilerini hemen çevreleyen gaz ve tozu tekrar tekrar yuttukları ve dışarı attıkları için bu yıldızlardan fırladı.

(Tam bilgi grafiğini görmek için resme tıklayın.) Bu çizim, Webb’in kırınım yükselme modellerinin arkasındaki bilimi, kırınım yükselmelerinin nasıl meydana geldiğini, birincil ayna ve dikmelerin etkisini ve her birinin Webb’in kırınım yükselmelerine katkılarını gösteriyor. Kredi: NASA, ESA, CSA, Leah Hustak (STScI), Joseph DePasquale (STScI)

Daha yeni püskürmelerden gelen malzeme eski malzemeyle karşılaştığında, bu lobların şeklini değiştirir. Bu aktivite, büyük bir fıskiyenin hızlı ama rasgele bir sırayla açılıp kapanması gibidir ve altındaki havuzda dalgalı desenlere yol açar. Bazı jetler daha fazla malzeme gönderir ve diğerleri daha yüksek hızlarda fırlatılır. Neden? Muhtemelen belirli bir zamanda yıldızların üzerine ne kadar malzeme düştüğü ile ilgili.

Yıldızların daha yeni püskürmeleri iplik benzeri bir mavi renkte görünür. Saat 2 konumundaki kırmızı yatay kırınım sivri ucunun hemen altında uzanırlar. Sağ taraf boyunca, bu püskürmeler daha net dalgalı desenler oluşturur. Noktalarda bağlantısı kesilir ve en kalın turuncu alanda dikkate değer düzensiz açık mor bir daire ile son bulurlar. Daha açık mavi, kıvrık çizgiler de solda, merkezdeki yıldızların yakınında ortaya çıkıyor, ancak bazen parlak kırmızı kırınım artışı tarafından gölgeleniyor.

Fırlatmaların ve Bulutsunun Önemi

Bu jetlerin tümü, yıldız oluşumunun kendisi için çok önemlidir. Fırlatmalar, yıldızların nihai olarak ne kadar kütle toplayacağını düzenler. (Yıldızları besleyen gaz ve toz diski küçüktür. Yıldızların etrafına sıkıca bağlanmış bir bant hayal edin.)

Şimdi ikinci en göze çarpan özelliğe gözünüzü çevirin: efervesan mavi bulut. Bu, hem bir nebula hem de daha resmi olarak bir Bok küreciği olarak bilinen yoğun toz ve gaz bölgesidir. Esas olarak görünür ışıkta bakıldığında (aşağıdaki resme bakın), neredeyse tamamen siyah görünür – yalnızca birkaç arka plan yıldızı göze çarpar. Webb’in net yakın-kızılötesi görüntüsünde, bu bulutun ince katmanlarının içini ve ötesini görebiliriz, bu da Herbig-Haro 46/47’nin çok daha fazlasını odak noktasına getirirken, aynı zamanda onun çok ötesinde yer alan derin bir dizi yıldız ve galaksiyi de açığa çıkarır. . Bulutsunun kenarları, sağda ve altta geriye doğru bir L gibi yumuşak turuncu bir çerçeve içinde görünür.

ESO’nun Şili’deki La Silla Gözlemevi’ndeki Yeni Teknoloji Teleskopu’ndan alınan bu görüntü, Herbig-Haro nesnesi HH 46/47’yi yıldız oluşturan kara bir buluttan çıkan jetler olarak gösteriyor. Bu nesne, Erken Bilim aşamasında ALMA kullanan bir çalışmanın hedefiydi. Kredi bilgileri: ESO/Bo Reipurth

Bu bulutsu önemlidir – varlığı, merkezi yıldızlar tarafından fırlatılan jetlerin şekillerini etkiler. Püskürtülen malzeme sol alttaki nebulaya çarptıkça, jetlerin nebula içindeki moleküllerle etkileşime girerek her ikisinin de yanmasına neden olması için daha fazla fırsat vardır.

Asimetri ve Perspektif Analizi

İki lobun asimetrisini karşılaştırmak için bakılacak iki alan daha var. Daha büyük lobdan ayrı görünen, neredeyse süngerimsi, kabarık bir ejektayı seçmek için sağ üst tarafa bakın. Yalnızca birkaç yarı şeffaf malzeme demeti ipliği daha büyük lobu işaret ediyor. Neredeyse şeffaf, dokunaç benzeri şekiller de arkasında kozmik bir rüzgardaki flamalar gibi sürükleniyor gibi görünüyor. Buna karşılık, sol altta, bir yay bulmak için iri lobun ötesine bakın. Her ikisi de en uzağa ve muhtemelen daha önceki fırlatmalarla itilen malzemeden yapılmıştır. Yaylar farklı yönlere işaret ediyor gibi görünmektedir ve farklı çıkışlardan kaynaklanmış olabilir.

Bu resme bir kez daha uzunca bakın. Webb, Herbig-Haro 46/47’yi kenardan kırmış gibi görünse de, bir tarafı Dünya’ya biraz daha yakındır. Sezgisel olarak, daha küçük olan sağ yarıdır. Sol taraf daha büyük ve daha parlak olmasına rağmen bizden uzağa bakıyor.

Milyonlarca yıl boyunca, Herbig-Haro 46/47’deki yıldızlar tamamen oluşacak – sahneyi bu fantastik, çok renkli püskürmelerden temizleyerek ikili yıldızların galaksi dolu bir arka planda merkez sahneye çıkmasını sağlayacak.

Konum ve Teleskobun Yetenekleri

Webb, Herbig-Haro 46/47’de bu kadar çok ayrıntıyı iki nedenden dolayı ortaya çıkarabilir. Nesne nispeten Dünya’ya yakın ve Webb’in görüntüsü, derinliğini artıran birkaç pozdan oluşuyor.

Herbig-Haro 46/47, Vela Takımyıldızı’nda sadece 1.470 ışıkyılı uzaklıkta yer almaktadır.

James Webb Uzay Teleskobu, uzay bilimi gözlemevlerinin zirvesi olarak duruyor. NASA’nın başını çektiği ve ESA ve Kanada Uzay Ajansı ile işbirliği içinde olan Webb, güneş sistemimizin, uzak gök cisimlerinin ve evrenimizin karmaşık yapılarının gizemlerini araştırıyor.