30 Tarantula Bulutsusu olarak da bilinen Doradus, Büyük Macellan Bulutu’ndaki bir bölgedir. Akış çizgileri, SOFIA HAWC+ polarizasyon haritalarından manyetik alan morfolojisini gösterir. Bunlar, Avrupa Güney Gözlemevi’nin Çok Büyük Teleskobu ve Görünür ve Kızılötesi Astronomi Tarama Teleskopu tarafından yakalanan bileşik bir görüntünün üzerine bindirilmiştir. Katkı: Arkaplan: ESO, M.-R. Cioni/VISTA Macellan Bulutu araştırması. Teşekkür: Cambridge Astronomik Araştırma Birimi. Düzenler: NASA/SOFYA

Kızılötesi Astronomi için Stratosferik Gözlemevi’nden yeni araştırma (SOFYA), Büyük Macellan Bulutu’nun kalbindeki bir iyonize hidrojen bölgesi olan 30 Doradus’taki manyetik alanların şaşırtıcı davranışının anahtarı olabileceğini göstermiştir.

Tarantula Bulutsusu olarak da adlandırılan 30 Doradus’taki enerjinin çoğu, çoklu, dev, genişleyen madde kabuklarından sorumlu olan, merkezine yakın devasa yıldız kümesi R136’dan geliyor. Ancak, bulutsunun çekirdeğine yakın olan bu bölgede, R136’nın yaklaşık 25 parsek yakınında, işler biraz garip. Buradaki gaz basıncı, R136’nın yoğun yıldız radyasyonunun yakınında olması gerekenden daha düşük ve alanın kütlesi, sistemin kararlı kalması için beklenenden daha küçük.

Gökbilimciler, SOFIA’nın Yüksek Çözünürlüklü Havadan Geniş Bant Kamera Plus’ını (HAWC+) kullanarak, 30 Doradus’ta manyetik alanlar ve yerçekimi arasındaki etkileşimi incelediler. Görünüşe göre manyetik alanlar bölgenin gizli bileşeni.

Son zamanlarda yayınlanan çalışma, bu Astrofizik Dergisibu bölgedeki manyetik alanların aynı anda hem karmaşık hem de organize olduğunu ve oyundaki büyük ölçekli genişleyen yapılarla ilgili geometrideki büyük varyasyonları buldu.

Ancak bu karmaşık ama düzenli alanlar, 30 Doradus’un hayatta kalmasına nasıl yardımcı oluyor?

Bölgenin çoğunda, manyetik alanlar inanılmaz derecede güçlüdür. Türbülansa direnecek kadar güçlüler, böylece gaz hareketini düzenlemeye devam edebilir ve bulutun yapısını sağlam tutabilirler. Ayrıca yerçekiminin bulutu ele geçirip yıldızlara dönüştürmesini önleyecek kadar da güçlüler.

Ancak alan bazı noktalarda daha zayıf olduğundan gazın kaçmasına ve dev mermileri şişirmesine olanak tanıyor. Bu kabuklardaki kütle büyüdükçe, güçlü manyetik alanlara rağmen yıldızlar oluşmaya devam edebilir.

Bölgeyi başka araçlarla gözlemlemek, astronomların manyetik alanların 30 Doradus ve diğer benzer bulutsuların evrimindeki rolünü daha iyi anlamalarına yardımcı olabilir.

Referans: “30 Doradus’un SOFYA Gözlemleri. II. Magnetic Fields and Large-scale Gas Kinematics” yazan Le Ngoc Tram, Lars Bonne, Yue Hu, Enrique Lopez-Rodriguez, Jordan A. Guerra, Pierre Lesaffre, Antoine Gusdorf, Thiem Hoang, Min-Young Lee, Alex Lazarian, BG Andersson, Simon Coudé, Archana Soam, William D. Vacca, Hyeseung Lee ve Michael Gordon, 21 Mart 2023, Astrofizik Dergisi.
DOI: 10.3847/1538-4357/acaab0

SOFIA, NASA ve Alman Uzay Ajansı’nın DLR’deki ortak projesiydi. DLR, teleskopu, planlanmış uçak bakımını ve görev için diğer desteği sağladı. NASA’nın California Silikon Vadisi’ndeki Ames Araştırma Merkezi, merkezi Columbia, Maryland’de bulunan Üniversiteler Uzay Araştırmaları Derneği (USRA) ve Stuttgart Üniversitesi’ndeki Alman SOFIA Enstitüsü ile işbirliği içinde SOFIA programı, bilim ve görev operasyonlarını yönetti. Uçak tarafından bakım ve işletildi NASAPalmdale, California’daki Armstrong Uçuş Araştırma Merkezi Binası 703. SOFIA, 2014 yılında tam operasyonel kapasiteye ulaştı ve son bilim uçuşunu 29 Eylül 2022’de tamamladı.



uzay-2