NASA’nın James Webb Uzay Teleskobu tarafından yapılan gözlemler, erken evren anlayışını alt üst ediyor ve bilim adamlarının mümkün olduğunu düşündüğünden çok daha önce yıldızlarla dolup taşan büyük ve olgun ama dikkate değer derecede kompakt galaksilerin varlığını gösteriyor.
Gökbilimciler, teleskopla elde edilen verilerin, evreni 13.8 milyar yıl önce başlatan patlayıcı Büyük Patlama’dan yaklaşık 540 milyon ila 770 milyon yıl sonra var olan Samanyolumuz kadar olgun görünen altı büyük galaksiyi ortaya çıkardığını söylediler. Evren o sırada kabaca şu anki yaşının yüzde 3’üydü.
Biri Samanyolu’muzla yarışacak bir kütleye sahip gibi görünen, ancak 30 kat daha yoğun bir şekilde paketlenmiş olan bu galaksiler, bugün evreni dolduranlardan temel yönlerden farklı görünüyor.
Nature dergisinde yayınlanan çalışmanın baş yazarı Avustralya’daki Swinburne Teknoloji Üniversitesi’nden astrofizikçi Ivo Labbe, “Ah, onlar kökten farklı – gerçekten tuhaf yaratıklar” dedi. “Samanyolu normal büyüklükte ortalama bir yetişkin olsaydı, diyelim ki yaklaşık 5 fit, 9 inç (1,75 metre) ve 160 pound (70 kg), bunlar yaklaşık aynı ağırlıkta ancak 3’ün biraz altında duran 1 yaşındaki bebekler olurdu. inç (7 cm) boyunda. Erken evren bir ucube gösterisidir.”
Webb, 2021’de piyasaya sürüldü ve geçen yıl veri toplamaya başladı. Bulgular, NASA tarafından geçen Temmuz ayında en eski yıldızlardan ve galaksilerden gelen ışığı tespit edebilen kızılötesi algılama araçlarına sahip bir teleskop olan Webb’den yayınlanan ilk veri setine dayanıyordu.
Penn State astrofizikçisi ve çalışmanın ortak yazarı Joel Leja, “Bu şaşırtıcı ve beklenmedik bir keşif. Galaksilerin çok daha uzun zaman dilimlerinde oluştuğunu düşündük” dedi. “Kimse bunları bulmayı beklemiyordu. Bu galaksi adayları beklentilerimiz için fazla gelişmişler. Görünüşe göre standart modellerimizin izin verdiğinden daha hızlı evrimleşmişler.”
Leja onları galaksi adayları olarak adlandırdı çünkü hepsinin süper kütleli bir kara delik gibi başka bir ışık kaynağından ziyade galaksi olduklarını doğrulamak için daha fazla gözlem gerekiyor.
“Heyecan verici kısım şu ki, sadece bazılarının büyük kütleli galaksiler olduğu ortaya çıksa bile, bu şeyler o kadar kütleli ki, şu anda yıldızlardaki toplam kütle ölçümlerimizi alt üst ederler. Bu, yıldızlarda 10 ila 100 kat daha fazla kütle olduğunu gösterir. bu çağda beklenenden daha fazla var oluyor ve galaksilerin evrende herkesin düşündüğünden çok çok daha hızlı oluştuğunu ima ediyor.”
Galaksiler, güneşimizin 10 milyar ila 100 milyar katına eşdeğer kütle içeriyor gibi görünüyor. İkinci rakam Samanyolu’nun kütlesine benzer.
Büyük Patlama’yı takiben galaksi oluşumuna yolculuk, görünüşe göre karanlık madde adı verilen, bizim göremediğimiz, ancak normal maddeye uyguladığı yerçekimi etkisi nedeniyle var olduğu bilinen gizemli maddeye bağlıydı.
Labbe, “Önde gelen teori, bir karanlık madde okyanusunun Büyük Patlama’dan sonra erken evreni doldurduğudur.” Dedi.
“Bu karanlık madde -aslında ne olduğunu bilmiyoruz- gerçekten pürüzsüz bir şekilde başladı, sadece çok küçük dalgacıklar vardı. Bu dalgacıklar yerçekimi nedeniyle zamanla büyüdü ve sonunda karanlık madde, hidrojeni sürükleyerek konsantre kümeler halinde toplanmaya başladı. Sonunda yıldızlara dönüşecek olan hidrojen gazıdır. Karanlık madde, gaz ve yıldız kümeleri bizim galaksi dediğimiz şeydir,” diye ekledi Labbe.
Gökbilimciler, ilk yıldızların Büyük Patlama’dan 100 ila 200 milyon yıl sonra oluşmaya başladığından şüpheleniyorlar, her biri güneşimizden belki de 1000 kat daha büyük ama çok daha kısa ömürlü.
Labbe, “Patlamaları, sonraki yıldız nesillerini oluşturan olaylar zincirini başlattı.” Dedi.
Labbe, “Webb bizi şaşırtmaya ve şaşırtmaya devam ediyor” diye ekledi. “Yani evet, erken evren çok daha zengindi ve çok daha çeşitliydi – canavarlar ve ejderhalar. Ve perde hala kaldırılıyor.”
© Thomson Reuters 2023
Barselona’daki Mobil Dünya Kongresi’nde Samsung, Xiaomi, Realme, OnePlus, Oppo ve diğer şirketlerden en son lansmanların ayrıntıları ve haberleri için MWC 2023 merkezimizi ziyaret edin.